Enkaz altında kalanlar için zamana karşı yarış
13 Ocak 2010Haiti'de deprem ve sonrasında yaşanan 5,5 ve 5,9 büyüklüğündeki artçı sarsıntılar nedeniyle çok sayıda bina çöktü. Çöken ve büyük zarar gören binalar arasında Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Parlamento binası, bakanlıklar, kiliseler ve oteller de bulunuyor. Arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği ülkede, binlerce kişinin hayatını kaybetmiş olmasından endişe ediliyor. Depremde Haiti’deki BM Barış Gücü karargâhı da büyük zarar gördü.
Haiti, saat 17.00 sıralarında depremle sarsıldığında, Haitililer yorgun bir çalışma gününün ardından eve gitmeye hazırlanıyordu. Ama çoğu bunu başaramadı.
Merkez üssü başkent Port-au-Prince’in 15 kilometre batısında tespit edilen 7,0 büyüklüğündeki deprem, başkenti bir anda afet bölgesine dönüştürdü. İnsanlar şiddetli sarsıntılar sonrası panik içerisinde bulundukları binaları terk edip sokaklara çıktı.
"3 milyon kişi etkilenmiş olabilir"
Ancak sokakta da onları korkunç manzaralar bekliyordu. Deprem ve sonrasında yaşanan artçı şoklar nedeniyle çok sayıda bina yıkıldı. Gökyüzü, yıkılan binaların etkisiyle toz, duman içinde kaldı ve havadaki tozlar kenti yaklaşık 20 dakika boyunca kararttı.
Depremin etkisiyle, başkentte elektrik şebekesi de büyük ölçüde çöktü. Telefon bağlantısının tamamen kesildiği Haiti’de iletişim sadece internetle sağlanabiliyor. Uluslararası Kızılhaç Teşkilatı, depremden 3 milyon kişinin etkilendiğinin tahmin edildiğini bildirdi. Kızılhaç Sözcüsü Simon Shorno, bölgedeki durumu kaotik olarak nitelendirdi:
"Bir bilanço çıkarmak için henüz çok erken. Port-au-Prince’deki hasar ve ihtiyaçları tahmin etmek imkânsız. Bu, Port-au-Prince sakinleri için büyük bir felaket. Bölgedeki 10 kişilik ekibimiz herhangi bir tahminde bulunamıyor. Kaos ortamı sürüyor: Elektrik yok, iletişim yok. Hâlâ işler durumdaki az sayıdaki hastane yaralılara yetmiyor.”
Yoksulluk temel problem
BM Uluslararası Afet Riskini Azaltma Programı Direktörü Slavano Briceno depremin bu kadar fazla hasara yol açmasını ülkenin yoksulluğuna bağlıyor:
"Ana problem Haiti’nin çok yoksul bir ülke olması ve bu trajedinin nedeni de yoksulluk. Bu tarz bir deprem diğer ülkelerde bu kadar çok hasara yol açmazdı. Sorun Haiti’nin aşırı derecede kırılgan olması. Üzerinde çalıştığımız şey de bu kırılganlık. Eski başkan Clinton’ın Haiti özel elçisi olarak yürüttüğü bir programımız var. Bu programda risklerin ve bu tür felaketlerde kırılganlığın azaltılması en büyük öncelik. Programın henüz başlamış olması büyük bir şanssızlık. Meyvelerini daha sonra toplayabileceğiz.”
Almanya 1,5 milyon euro yardım yapacak
Deprem sonrası aralarında Venezüella, Fransa, İngiltere ve ABD’nin de bulunduğu çok sayıdaki ülkeden zor durumdaki Haiti’ye yardım sözü geldi. AB, 3 milyon euro, Alman Hükümeti de Haiti’ye toplam 1,5 milyon euro mali yardım yapacağını duyurdu. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Alman vatandaşlarının da depremden etkilenip etkilenmediğini bulabilmek için çalışmaların devam ettiğini kaydetti:
"Hemen bir kriz masası kurduk. Bölgedeki büyükelçilikle birlikte, Almanların da bu felaketten etkilenip etkilenmediğini öğrenmeye çalışıyoruz. Şu anda, felaketin boyutunu göz önünde bulundurunca, ne yazık ki bu depremden Alman vatandaşlarının da etkilenmiş olma olasılığını göz ardı edemeyiz. Umuyoruz bir şey olmamıştır ama endişelerimiz dağılmış değil.”
© Deutsche Welle Türkçe
DW/KNA/AFP/Reuters/dpa/AA/AP, BS/AG