Dağlık Karabağ: Diplomasideki başarısızlığın bedeli
29 Eylül 2020
Dağlık Karabağ bölgesindeki Azeri ordusu ile Ermeni milisler arasındaki çatışmalar Pazar gününden bu yana devam ediyor. Can kayıplarının yükselmesi ve her iki yönetimin de sert açıklamalar yapması uluslararası toplumda da kaygı yaratıyor. Konu, Avrupa gazetelerinde de geniş yer buluyor.
Alman Neue Osnabrücker Zeitung gazetesi krizin yeniden patlak vermiş olmasını diplomasideki başarısızlığa bağlıyor:
"Rusya ve Türkiye, Ermenistan ile Azerbaycan'ı yıllarca silahlandırdı. Moskova, Ermenistan'ın hamisi konumunda olduğu halde her iki ülkeye de silah sevk etti. Ancak korkuya dayalı bir dengenin bölgede istikrar sağlayacağı hesabı artık tutmuyor. Avrupa Birliği (AB) ile imzalanan tüm ortaklık anlaşmalarına karşın uluslararası toplumun iki ülke arasındaki çatışma potansiyelini diplomatik yollarla yatıştırmayı başaramamış olmasının bedeli ödeniyor. Tartışmalı bölge Dağlık Karabağ nedeniyle Azerbaycan ile Ermenistan arasında bir savaş başlarsa, bu Türkiye ile Ermenistan'ın bölgedeki iktidar sahiplerine parmak gösterme isteksizliğinden kaynaklanacak."
Neues Deutschland gazetesine göre ise tarafların Rusya ve Türkiye'ye güvenerek hareket etmesi krizi derinleştiren unsurlardan:
"Yeniden alevlenen Dağlık Karabağ krizinde Ermenistan tekrar uluslararası organizasyonların önemini fark ediyor. Erivan, Pazartesi günü Azerbaycan'a karşı acil önlemler alınması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurdu. Ermenistan Cumhurbaşkanı Nikol Paşinyan için bu, suçu Bakü'ye yıkmak için bir fırsat. Oysa ne Ermenistan ne de Azerbaycan sorunun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) veya Birleşmiş Milletler (BM) gibi uluslararası organizasyonlara güvendi. Bunun yerine Rusya ve Türkiye gibi bölgedeki askeri güçlere yönelmeyi tercih ettiler."
İtalyan gazetesi Corriere della Sera çatışmanın tarihi arka planına vurgu yapıyor:
"30 yıllık savaş geri döndü. Ermeniler Azerilere, Hristiyanlar Müslümanlara, Rus yanlıları Türk yanlılarına karşı... Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından miras kalan en uzun çatışma da geri dönmüş oldu böylece. Dünya için bu çatışma, 1988 yılında henüz Dağlık Karabağ duvarı yıkılmamışken buradaki 143 bin Ermeni’nin 'Stalin'in zorladığı Azerbaycanlaşmaya' karşı ayaklanması ve anavatan Ermenistan'a bağlanmayı talep etmesi ile görünür olmuştu. 30 bin kişinin hayatına mal olan bu çatışmanın ateşi 1994 yılındaki ateşkesle dinmiş olsa da yangın dönem dönem Çeçenistan, Gürcistan, Dağıstan ve Ukrayna'ya sıçrayarak sürdü. Ta ki 2016 yılındaki 200 kişinin hayatını kaybettiği krize kadar..."
Rus gazetesi Kommersant ise Rusya'nın arabulucu rolü oynayabileceği değerlendirmesinde bulunuyor:
"Ermeniler ve Azeriler Pazar günü Dağlık Karabağ sınırında ağır çatışmalara girdi ve yeni bir savaşın eşiğine geldiler. Her iki ülkedeki seferberlik ve hükümetlerin radikal açıklamaları kararlılıklarını gösteriyor. Diplomatik açıdan bir çıkmaza girmiş durumdalar ve başarı göstermek istiyorlar. Bu durumda Rusya arabulucu rol oynayabilir. Geçen günlerde tarafların temsilcileri ile telefon görüşmeleri yapıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov meseleye el attı."
dpa,DW/BÖ,HS
© Deutsche Welle Türkçe