1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

D-8 ülkeleri güçlenmeyi hedefliyor

19 Şubat 2004

D-8 devletleri doruk toplantısı İran’ın başkenti Tahran’da sona erdi. Bundan altı yıl önce dönemin Türkiye Başbakanı Necmettin Erbakan tarafından kurulan D-8 grubuna Türkiye dışında İran, Endonezya, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Mısır ve Nijerya da üye.

https://p.dw.com/p/AbOO

D-8 devletler topluluğu bundan 6 yıl önce G-7, yani gelişmiş ülkeler topluluğuna Müslüman ülkelerin bir alternatifi olarak doğdu. Aralarında petrol yataklarınca zengin olan ülkelerin de bulunduğu D-8 Birliği‘nin en büyük hedefi, Müslüman ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini arttırmak ve az gelişmiş Müslüman devletleri kalkındırmak. Ancak ülkelerin ekonomik düzeyleri arasında büyük uçurumların olması şimdiye kadar ortak kararlar alınması ve uygulanmasında güçlüklere neden oldu.

Tahran’da yapılan son D-8 toplantısı bu durumu değiştirebilecek mi? Müslüman ülkeler arasında kurulan ve birçok Arap ülkenin üye olduğu Arap Birliği bunun işlemesinin zor olduğunu gösteren iyi bir örnek. Arap Birliği aslında yıllık ticari hacmi geniş bir birlik. Ancak birlik üyesi ülkelerin yaptığı ticaret, genellikle gelişmiş batılı devletlerle. Yani Arap Birliği’ne üye az gelişmiş Müslüman ülkelerle değil.

Yıllık ihracat hacmi 250 milyar dolar

D-8 ülkelerinin durumu da bundan farklı değil. D-8 ülkelerinin yıllık ihracat hacmi 250 milyar dolar civarında, buna karşılık yapılan ithalat miktarıysa 230 milyar dolar. İthalatın çoğunun Müslüman üyeler arasında değil de, Avrupa ya da Amerika'yla olduğu için Müslüman ülkelere getirisi az.

Tahran’da yapılan toplantının esas amacı da bu durumu değiştirmekti. Müslüman ülkelerin ekonomilerinin gelişmesi ve dünya konjonktüründe iyi bir yer edinmesi için D-8 ülkelerinin kendi aralarında da ticarete öncelik vermeleri gerekiyor. Sadece kendi aralarındaki iyi işbirliği, az gelişmiş Müslüman ülkelerin durumunu düzeltmeye ve dünya piyasasında söz sahibi etmeye yardımcı olabilir. D-8 devletlerinin kendi aralarındaki ticarete önem verme, böylece ekonomisi iyi olmayan Müslüman devletleri kalkındırma kararına şimdiye kadar Amerika’nın inatçı tavrı nedeniyle dünya piyasasında dışlanan İran seviniyor.

İşbirliği arttırılacak

D-8 ülkelerinin Tahran’daki toplantıda aldıkları kararlardan biri de üye ülkeler arasındaki teknoloji ve bilim alanında bilgi alışverişini arttırmak. Üyelerin teknoloji alanında aldıkları karara ilk iyi örnek kısa zamanda iyi bir internet sayfasının kurulması, gelişmelerin bu sayfa üzerinden dünyaya taşınması. D-8 devletler topluluğu gelecek sefer 2006 yılında Endonezya’da biraraya gelecek.