Cumhuriyet muhabiri Pelin Ünker hakim karşısına çıkıyor
5 Eylül 2018
Cumhuriyet Gazetesi muhabiri Pelin Ünker, "Paradise Papers” (Cennet Belgeleri) haberiyle eski Başbakan Binali Yıldırım ve oğullarına "iftira etmek” suçlamasıyla karşı karşıya.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) medya ortağı olan Cumhuriyet gazetesi, Süddeutsche Zeitung gazetesi tarafından elde edilen "Cennet Belgeleri”ni dünya çapındaki diğer medya kurumları ile eş zamanlı olarak yayımlamasının ardından mahkemelik olmuştu. Eski Başbakan Binali Yıldırım ve oğulları, Ünker ile Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Erinç'e 500 bin liralık tazminat davası açtı. 6 Eylül'de görülecek ikinci duruşma öncesi DW Türkçe'ye konuşan Ünker, Türkiye'de devlet yetkilileri hakkında haber yapan gazetecilere dava açılmamasının neredeyse imkansız olduğu kanaatinde.
"Hangi haber olursa olsun ‘iftira' deniyor”
Türkiye'de kamu yararına bakış açısının farklı olduğunu dile getiren Ünker, "Dünyada haberlerin etkisiyle politikacılar istifa edip politikalar sorgulanırken Türkiye'de tam tersi bir durum söz konusu. Hangi haber olursa olsun ‘iftira' deniyor ve üstü kapatılıyor” diyor. Dünyanın en zengin iş insanlarının Malta'daki off-shore hesaplarına ilişkin bilgileri açığa çıkaran "Paradise Papers” haberlerinde, Binali Yıldırım'ın oğulları Erkam ve Bülent Yıldırım'a ait şirketler olduğu ortaya çıkmıştı.
Cumhuriyet gazetesi, tazminat davasına konu olan "Paradise Papers” haberleri yayımlanmadan önce Binali Yıldırım'ın avukatına ulaşarak cevap hakkı tanıdığını kamuoyuyla paylaşmıştı. Ancak avukatlardan yanıt alamadıklarını anlatan Ünker, "Şirketlerin varlığını Yıldırım bizzat kabul etti ama daha sonra ‘kişisel haklara saldırı' diye nitelendirdi” diyor.
Eski Başbakan Binali Yıldırım ise Cumhuriyet'te yayımlanan haberlere ilişkin yaptığı açıklamada, "Siyasetçi olmam nedeniyle çocuklarımın faaliyetleri üzerinden haber yapmaları egzotik bir iştir” demişti.
Haberlere erişim engeli
"Paradise Papers” haberlerine yayımlandıktan kısa bir süre sonra erişim engeli getirildi. Ünker'in kendi blogunda yer verdiği "Paradise Papers” haberlerine ise henüz engel yok. Davaya konu haberlere Ünker'in blogunun yanı sıra ICIJ internet sitesinden de İngilizce olarak erişim sağlanabiliyor. Türkiye'de iktidarın hoşlanmadığı haberlere erişim engelinin çok kolay getirilebildiğini ifade eden Ünker, yine kendi imzasıyla Cumhuriyet'te yayımlanan "Panama Papers” haberine de erişim yasağı getirildiğini hatırlatıyor. "Bu tip haberler yaklaşık 10 günde erişime kapatılıyor. Herhangi bir olumsuz haberde avukatların ilk işi erişim engeli getirtmek oluyor” diyor.
Dayanışma tweetleri de engellendi
Diğer yandan, erişim engeli getirilen sadece haberler de değil. "Haberin PDF'sini paylaştığım tweet bile engellendi. Twitter paylaşımlarına da engel getirtilerek boyut atlanmış oldu” diyen Ünker ile ilk duruşma öncesi atılan dayanışma tweetleri de mahkeme engeline takılmıştı. Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın (TGS) paylaştığı, "'Gazetecilik yargılanamaz' demek için Çağlayan'a” çağrı mesajına mahkeme erişim engeli getirmişti. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye'nin Twitter hesabından yapılan benzer bir çağrı da mahkeme kararıyla engellenmişti. Ünker, yasaklar için "Türkiye'de erişim engelletmekle gerçeği yok edemiyorsunuz” diyor.
"İktidarın eleştiriye tahammülü yok”
"Paradise Papers” haberi yalnızca Cumhuriyet gazetesine değil, Cumhuriyet'in haberini haberleştiren Evrensel gazetesine de dava açılmasına neden oldu. "Paradise Papers kayıtlarından Albayrak ve ağabeyi de çıktı” ve "Paradise Papers: Kendilerine cennet halka cehennem” başlıklı haberler nedeniyle gazetenin eski sorumlu yazı işleri müdürü Çağrı Sarı da "hakaret” ve "iftira” iddialarıyla yargılanıyor.
RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, Türkiye'de eleştirel finans haberciliğine hem iktidarın hem de eleştiri öznesi olan finans çevrelerinin tolerans göstermediği görüşünde. "Pelin Ünker veya muhalif gazete veya haber portallarından çalışan az sayıda gazeteci yolsuzluk, usulsüzlük veya şaibeli işlemlerin üzerine giderek astronomik para cezaları veya ağır hapis cezalarına göğüs germek pahasına olsa da bu tür haberciliği yaşatmaya çalışıyor” diye ekliyor.
Burcu Karakaş / İstanbul
© Deutsche Welle Türkçe