Brezilya'da rekor sayıda alan yangınlarda kül oldu
12 Ekim 2024
Cuma günü yayımlanan bir rapor, Brezilya'da 2024'ün Ocak-Eylül aralığında rekor ölçekte alanın yandığını ortaya koydu.
Üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve teknoloji şirketlerinden oluşan bir işbirliği girişimi olan MapBiomas'ın raporunda, 2024'ün ilk dokuz ayında toplam 22,38 milyon hektarlık bir alanın yandığı ve bu rakamın 2023'ün aynı dönemine kıyasla yüzde 150'lik bir artışa işaret ettiği belirtildi. Brezilya'nın yüzölçümünün yaklaşık yüzde 2,6'sına tekabül eden bu alan, 20,29 milyon hektar yüzölçümüne sahip Belarus'tan daha büyük ve Romanya'nın yüzölçümüne yakın.
Yangınlarda yok olan alanın yarısından fazlasının Amazonlar'da olduğu tespit edildi. Yalnızca Eylül ayında bölgede 5,5 milyon hektarlık alan yanmıştı. Uydu görüntülerinin ve diğer verilerin analiz edilmesiyle hazırlanan rapora göre, bu da geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 196'lık bir artış demek.
MapBiomas'tan Ane Alencar, Amazonlar'da normalde Haziran'dan Eylül'e kadar süren kuru sezonun bu yıl oldukça şiddetli geçtiğini hatırlatarak bu durumun da bölgedeki yangın krizini daha da kötüleştirdiğini kaydetti.
"Gezegenin akciğerleri" olarak nitelendirilen Amazon yağmur ormanları iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynuyor.
Yangınlar araçsallaştırılıyor mu?
Dünyadaki bitki ve hayvan türlerinin yaklaşık yüzde 5'ine ev sahipliği yapan Cerrado, yangınlardan en çok etkilenen biyom oldu. Buradaki 4,3 milyon hektar kül olurken, bunun da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 158'lik bir artışa işaret ettiği belirtildi. Yine Eylül ayında dünyanın en büyük sulak alanı olan Pantanal'da yaklaşık 318 bin hektar alan yangınlar nedeniyle yok oldu.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) Eylül ayında yaptığı açıklamada Brezilya, Amazon ve Cerrado'daki orman yangınlarının tarihsel olarak ormansızlaştırmanın son aşaması olarak görüldüğünü, çünkü yangının tahrip edilen alanları "temizlemek" için kullanıldığını belirtmişti. Ancak, son iki ayda yangınlardan etkilenen alanların çoğunluğu yakın zamanda ormansızlaştırılmış bölgelerde değil, birincil orman alanlarında meydana geldi.
WWF Brezilya Strateji Direktörü Mariana Napolitano, "Ağustos ayında Amazon'da tespit edilen rekor sayıdaki sıcak noktanın, düzensiz bir dağılıma sahip olduğunu" belirterek "Bunların yarısından fazlası birincil yerli bitki örtüsü alanlarında yoğunlaşmışken, yalnızca yüzde 13'ü yakın zamanda ormansızlaştırılmış bölgelerde meydana geldi" ifadelerini kullandı.
Napolitano, "Küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişikliği ile çevresel tahribatın birleşiminin, ormanları dönüştürmek için yangınların çıkartılmasına elverişli bir durum yarattığına" dikkat çekti.
Ülkedeki uydu izleme çalışmalarını yürüten Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü (INPE), Brezilya'nın 2024'ün başından bu yana son 14 yılın en şiddetli yangınlarını yaşadığını açıklamıştı.
Dpa/SÖ,EC