BND kimleri dinledi?

Federal Meclis Gizli Servisleri Kontrol Komisyonu'nun 22 sayfalık raporu, Almanya'nın dış istihbarat teşkilatı BND'nin dinleme faaliyetlerinin sanılandan daha kapsamlı olduğunu ortaya koydu. Dostlar ve müttefikler arasında dinleme yapılmaması kuralının ihlal edildiğini gözler önüne seren rapora göre, dinlemenin durdurulduğu 2013 yılı sonuna kadar tam 3 bin 300 hedef BND'nin takibindeydi. Operasyonel detayların, dinleme faaliyetlerinin hedefi olan devlet ve hükümet başkanları, bakan ile kurum ve kuruluşların isimlerinin verilmediği raporda, AB ve NATO ülkelerinin çoğunun BND tarafından dinlendiği belirtildi. Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, BND'nin değişen şartlara uyum sağlamasının 'hiç bitmeyecek bir eser' olduğunu ifade ederek, reform çalışmalarının sürdüğünü açıkladı. Seibert, BND tarafından yabancı hükümetlerin dinlendiğinin ortaya çıkmasına ilişkin olarak ise açıklama yapmadı.

İşte rapora göre BND'nin dinlediği odaklar:

1. Yabancı hükümet temsilcilikleri:

Federal Meclis Gizli Servisleri Kontrol Komisyonu'nun incelemesine göre, BND'nin casusluk faaliyeti yürüttüğü 3 bin 300 hedef arasında, iki haneli sayıda AB ve NATO üyesi ülkenin hükümet temsilcileri ve bakanları bulunuyor. Ayrıca, hükümet merkezlerinin, ofislerin ve askeri merkezlerin de casusluluk faaliyetlerinin odağında olduğuna dikkat çekiliyor. Alman haber ajansı dpa'nın elindeki bilgilere göre, BND bu kategoride çok sayıda hedefi dinledi.

2. Hükümet

Federal Meclis Gizli Servisleri Kontrol Komisyonu, raporunda adı verilmeyen bir devlet ve hükümet başkanı ile onun vekilinin dinlendiğine dikkat çekerek bu faaliyeti 'orantısız' olarak nitelendirdi. Dinleme faaliyetinin bir kaçırılma olayının ardından uluslararası terörizmle mücadelede bilgi edinme hedefiyle başlatıldığı, ancak işe yarar sonuçlara ulaşılamadığı kaydediliyor. Komisyon üyeleri, hükümet üyelerinin dinlenmesine eleştirel yaklaşarak, 'faaliyetin faydası ile taşıdığı riskler arasında bir muhakeme' yapılmadığı değerlendirmesinde bulundu.

3. Bakanlık

Federal meclis komisyonunun listesinde bir bakanlık da yer aldı. BND'nin bu bakanlığa yönelik dinleme faaliyetinin nedeninin, söz konusu ülke üzerinden yapılan silah nakliyatı ve kriz ülkeleriyle polisiye alanda işbirliği konusunda bilgi almak' olduğu ifade edildi. Ancak rapora göre, konuyla ilgili işe yarayabilecek bilgi yıllar süren dinleme faaliyeti sonucunda 'sadece bir e-posta adresi üzerinden ve sadece mütevazı kapsamda' edinilebildi. Federal Meclis Gizli Servisleri Kontrol Komisyonu'nun raporunda, bakanlığa yönelik bu faaliyetin uygun olmadığı, söz konusu ülkenin Alman hükümeti açısından önemli hedef ülkeler arasında yer almadığı belirtildi. Raporda dinleme faaliyeti öncesinde olası istihbari katma değer ile siyasi riskler arasında değerlendirmenin yeterince yapılmadığının anlaşıldığı da kaydedildi.

4. AB kurumları

Federal meclis komisyonu üyeleri, dinlenen AB kurumlarının sayısının az olduğunu belirterek, ancak 'AB kurumlarının dinlenmesini meşru kılacak hukuki zemin bulunmadığına, dolayısıyla bu önlemin orantısız olduğuna' dikkat çekti. Faaliyetin nedeninin, kriz ülkeleri hakkında bilgi almak olduğu ifade edilirken, bu operasyonla ilgili en büyük sorunun dinlenmiş olan kişiler arasında mutemelen bir Alman vatandaşının da bulunması olduğu ifade edildi. Almanya içinde ya da dışında Alman vatandaşları hakkında casusluk faaliyetinde bulunmak BND'nin yetki alanı dışında bulunuyor. Alman vatandaşları sadece G10-Komisyonu adındaki komisyonun özel izni ile dinlenebiliyor.

5. Alman vatandaşları

Somut olarak BND'nin dinlediği Alman vatandaşı olarak diplomat Hansjörg Haber'in adı geçiyor. 2008-2011 yılları arasında Gürcistan'daki AB Gözetleme Misyonu'nun başkanlığını yapan, ardından Brüksel'de AB bünyesinde görev yapan ve son olarak da Türkiye'de AB delegasyonunun başkanlığını yürüten Haber, bu görevinden haziran ayı ortasında istifa etmişti.

6. Diplomatik temsilcilikler

BND'nin AB ve NATO üyeleri arasında casusluk faaliyeti yürüttüğü hedeflerden üçte ikisini diplomatik temsilcilikler oluşturuyor. Bu faaliyetler de Federal Meclis Gizli Servisleri Kontrol Komisyonu tarafından 'orantısız' olarak nitelendirildi.

7. Sivil toplum kuruluşları

Hava ve uzaycılık, savunma, ulaştırma, medya ve danışma alanlarında faaliyet gösteren iki haneli sayıda kuruluşun dinlendiği ifade ediliyor. dpa'nın elindeki bilgilere göre, Lahey'de bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi, BM Çocuklara Yardım Fonu UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü de dinlenen kuruluşlar arasında.

8. Şirketler

Federal Meclis Gizli Servisleri Kontrol Komisyonu'nun raporuna göre, BND'nin casusluk faaliyetleri yürüttüğü hedefler arasında hava ve uzaycılık, savunma, ulaştırma ve danışma alanlarında faaliyet gösteren şirketler de bulunuyor. Raporda kontrolden sorumlu milletvekilleri, istihbarat faaliyetlerinin nedeninin 'anlaşılır' olduğu ve bu faaliyetlerin somut sonuçlar getirdiği değerlendirmesinde bulundu. Ancak burada da istihbarat faaliyetlerinin faydası ile oluşan siyasi riskler arasında bir muhakeme yapılmadığına dikkat çekildi. Medyada yer alan haberlerde, Airbus'ın öncüsü EADS şirketinin BND tarafından dinlendiği iddiaları ortaya atılmıştı.

© Deutsche Welle Türkçe

dpa/DW, BÖ/BK