Bankalar AMB'nin denetiminde

2012 yazı Almanya Başbakanı Angela Merkel için hiç kuşkusuz pek rahat bir dönem değildi. Sosyalist François Hollande’ın Fransa’da cumhurbaşkanlığa seçilmesiyle Euro krizinde iki ülke arasındaki uyum da tarihe karışmıştı. Alman hükümetinin kesin bir şekilde karşı çıktığı Euro tahvilini krizin tek çözümü olarak gören Hollande, Roma ve Madrid hükümetleriyle ittifak oluşturmuştu. Bu arada İspanya iflasın eşiğine gelmiş ve böylece Avrupa’da ilk kez bir büyük ekonomi bu tehlikeyle karşı karşıya kalmıştı. Finans piyasalarında ise euroya karşı bahisler dönüyordu. Almanya Başbakanı Merkel ise, “Ben yaşadığım sürece Euro tahvilleri geçmeyecek” diyerek, çizgisinden vazgeçmeyeceğinin kesin sinyalini veriyordu.

Euro tahvillerinin yerine Bankalar Birliği

2012 Haziran ayının sonunda yapılan AB Zirvesi’nde ise, özetle Euro Bölgesi’nde borç paylaşımını öngören planlar tarihe karıştı. Yeni gündem maddesi, finans krizinin baş aktörleri olan bankaları disiplin altına alıp riskli yatırımlarına çeki düzen vermeleri için Bankalar Birliği’nin oluşturulmasıydı. Almanya’daki birçok iktisatçı, Bankalar Birliği’nin aslında Euro tahvillerinden farkı olmadığı, sadece başka bir isim kullanıldığı kanaatinde. Avrupalı liderlerin aldığı ve Avrupa Merkez Bankası’nın bankaları denetlemeye başlamasının ardından Avrupa İstikrar Mekanizması’nın (ESM) gerektiğinde bankalara doğrudan destek olabileceği yönündeki karar, bu iddianın kanıtı olarak gösteriliyor.

2012 Eylülü'nde AB Komisyonu Başkanı Barroso Bankalar Birliği’nin kuruluşuna dair planı açıkladı. Buna göre Avrupa Merkez Bankası’nın 2013 başından itibaren, Avrupa İstikrar Mekanizması’ndan destek talep eden bankaların, 2013 Temmuzu'ndan itibaren de Euro Bölgesi’ndeki 6 bin bankanın her birinin denetimini üstlenmesi öngörülüyordu. Ancak bu plan Alman hükümeti tarafından gerçekçi bulunmayarak reddedildi.

"Para politikaları ile banka denetimi arasına Çin Seddi"

Alman iktisatçılar arasında Avrupa Merkez Bankası’nın denetim için doğru merci olup olmadığını sorgulayan birçok isim var. Örneğin Köln Üniversitesi’nde bankacılık alanında dersler veren Profesör Thomas Hartmann-Wendels, Avrupa Merkez Bankası’nın bu alanda yetkisi bulunmadığına dikkat çekiyor ve özellikle para politikaları ile banka denetimi arasında çıkar çatışmalarının yaşanacağını kaydediyor.

Federal Maliye Bakanı Wolfgang Schäuble de, iki alan arasında Çin Seddi benzeri bir duvar çekilmesi gerektiğini söylüyor ve Avrupa İstikrar Mekanizması’nın eski borçlar için değil, sadece gelecekteki banka krizlerinde işletileceğini belirtiyordu.

Bankaları denetleyecek mekanizma konusunda çekişme epey sürdü. Fransa uygulamanın mümkün olduğu kadar çabuk başlatılması için çaba sarfederken, Almanya süreci uzatttıkça uzattı ve sonuçta bundan bir yıl önce 4 Kasım 2014 tarihinde karar kılındı.

Denetleme ve düzenleme rejiminin başına Fransız Daniele Nouy gelirken, Almanya Avrupa Merkez Bankası’nın Euro Bölgesi’ndeki bütün bankalardan değil, en büyük 120’sinden sorumlu olmasını kabul ettirdi. Alman Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu BaFin’in başkanı Elke König yine de Avrupa Merkez Bankası ile işbirliği içinde olacaklarını belirtiyor. Ancak yeni göreve başlayan denetim mekanizmasının her ihtimalde katı kurallara bağlı kalacağından pek emin olmayan König, Avrupa Merkez Bankası’nın reel ekonomi alanına kredi sağlayan bankalara imtiyazlı davranılması konusundaki yeni programını örnek gösteriyor. "Bu bankalara teşvik verildiğinde ve bankaya bilançosunda çok fazla kötü kredi olduğu söylendiğinde, duruma göre bir sorunla karşılaşılabilir.“ diye konuşan Alman Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı König, bu nedenle uzun vadede bankaları denetleme görevinin Avrupa Merkez Bankası'nın çatısı altında olmaktan çıkarılacağını umduğunu belirtti.

©Deutsche Welle Türkçe

Zhang Danhong