Balkan tarihi yeniden yazıldı

Merkezi Selanik’teki Güneydoğu Avrupa Barış ve Demokrasi Merkezi’nin girişimiyle başlatılan bu çalışmaya Alman ve Amerikan dışişleri bakanlıkları da katkıda bulundu. İlk aşamada, İngilizce olarak basılan kitap, şimdilik müfredatta yer almıyor. Diğer yandan, kitapta yer alan bilgilerin Balkan ülkeleri arasında rahatsızlık yaratması da olası.

Balkan ülkeleri ve güneydoğu Avrupa ülkelerinde şu an okutulan kitapların yanlı bir bakış açısı taşıdığına dikkat çeken Güneydoğu Avrupa Barış ve Demokrasi Merkezi Başkanı Nenad Sebek, Balkanlar’daki 11 ülkede, tarihin nasıl öğretildiği ile ilgili bir araştırma yaptıklarını ve kitaplarda yanlı bakış açılarının yer aldığını tespit ettikleri söyledi.

Yanlı bilgiler

Sebek, “Bilgileri aktaran taraf, her zaman kurban, karşısındakiler de barbar olarak tanımlanıyor. Araştırmanın sonunda öğretmenlere bunun değiştirilmesi için neler yapılması gerektiğini sorduk. Aldığımız yanıt ise yeni tarih kitaplarına ihtiyaç duydukları yönündeydi” şeklinde bu çalışmanın çıkış noktasını anlattı. Bunun üzerine, Türkiye dahil, güneydoğu Avrupa’dan birçok tarihçiyi ve tarih öğretmenini biraraya gelmesiyle beş yıl süren çalışmanın ardından ortaya dört ciltten oluşan bir tarih kitabı ortaya çıkmış.

İlk ciltte “Osmanlı İmparatorluğu”, ikincisinde “Güneydoğu Avrupa Ülkeleri ve 19. Yüzyıldaki Durumları”, üçüncüsünde “Balkan Savaşları” ve sonuncusunda ise “İkinci Dünya Savaşı” geniş bir şekilde işleniyor. Tarihi belgelerle anlatılan olaylar, fotoğraflar ve dönemin gazetelerinde bulunan karikatürlerle zenginleştirilirken, metinlerin anlaşılması için de kısa bilgilere yer veriliyor. Ayrıca sınıfta cevaplanması gereken sorular da kitapta mevcut.

Bu çalışmayla öğrencilere farklı bakış açılarını inceleme ve kendi yargılarına varabilme imkanının verilmesi amacını taşıdıklarını belirten uzmanlar, Güneydoğu Avrupa’nın tarihi anlatılırken, her ülkenin kendine has durumunun ele alındığı belirtiliyor.

Müfredata henüz girmedi

Ancak dört ciltlik kitabın müfredata girebilmesi için yapılan çalışmalar henüz tamamlanmadı. Güneydoğu Avrupa’da bulunan her ülkeyle ayrı ayrı görüştüklerini belirten Nenad Sebek, bu ülkelerden farklı cevaplar aldıklarını, belirtiyor. Türkiye’den de tarihçi Halil Berktay’ın kitabın yazılmasında katkıda bulunduğuna değinen Sebek, aldıkları tepkilerle ilgili şu açıklamayı yaptı:

“Sırbistan’dan olumlu tepkiler aldığımıza çok memnun oldum. Oysa bu ülkede problemlerle karşılaşacağımızı tahmin etmiştim. Bulgaristan’da da ilk tepkilerin olumlu olduğunu duydum. Hırvatistan’da ise başka bir sorunla karşılaştık, bakanlıkları bizi görmezlikten geldiler ve kendilerinin bu bölgeyle bir ilişkileri olmadığını belirttiler. Türkiye de ise farklı bir problem ortaya çıkacak gibi görünüyor. Çünkü yazarlarımızdan biri Halil Berktay. Halil Berktay, Türkiye’de var olan ve Ermeniler’e Türkler tarafından bir soykırım uygulandığını söyleyen iki uzmandan biri. Bu yüzden Türkiye’de popüler bir isim değil.”