Avrupa’dan Sırbistan’a uyarı

Belgrad’daki yabancı temsilciliklerin saldırıya uğramasından sonra özel güvenlik birimleri elçilikler önünde tedbir aldı. Binlerce genç Perşembe gecesi Kosova’yı tanıyan devletlerin Belgrad’daki elçiliklerine saldırıp, bazılarını ateşe vermişti. Amerikan elçiliğinde bir kişinin öldüğü olaylara Avrupa’nın tepkisi ölçülüydü:

Kosova’nın Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etmesini protesto amacıyla Belgrad’da düzenlenen gösteri başladığında AB Yüksek temsilcisi Javier Solana, Sırpların gösteri yapma hakkını savunuyordu. Sırbistan başkentinin ağır şiddet olaylarına ve yağmalamalara sahne olduğu, birçok büyükelçiliğin saldırıya uğradığı gecenin sabahında ise Solana farklı konuştu: “Olayları kınıyor ve tepkinin orantılı olması gerektiğini hatırlatıyoruz. Şiddetle hiçbir şey elde edilmez. Umarım, bu son olur.”

AB savunma bakanları toplandı

Solana’nın uyarı niteliğindeki sözlerinden sonra toplanan AB Savunma Bakanları, Belgrad’daki taşkınlığın Sırbistan hükümeti tarafından tezgahlandığı izlenimini uyandırmamaya özen gösterdi. Almanya Savunma Bakanı Franz-Josef Jung olayların bir avuç holiganın eseri olduğunu söylerken aynı zamanda güvenlik güçlerinin taşkınlıklara geç ve gevşek müdahale etmesini ise eleştirdi. Jung, elçilikleri kundaklayıp yağmalayan gençlere iki saat arayla müdahale edilmesinin mazur görülemeyeceğini belirtti: “Polisin daha çabuk müdahale etmesini dilerdim. Bu tür gösterilerin şiddete dönüşmesi tiksinti vericidir ve Sırbistan güvenliği sağlamakla yükümlüdür.”

Belgrad’a verilen mesajları hangi siyasi adımların izleyeceği ise merak konusu. Belgrad’daki taşkınlıkların AB’ndeki Sırp imajını zedelediği ortak bir dille ifade edilmekle birlikte AB Yüksek Temsilcisi Solana bile muhafazakar milliyetçi Koştunitsa hükümetini, olayların muhtemel sonuçları konusunda uyarırken ılımlı ifadeleri tercih etti: “Sırbistan’ı AB’ne yaklaştırmayı amaçlayan müzakereleri kesme tehdidinde bulunamayız. Ortam sakinleştikten sonra anlaşmayla ilgili görüşmelere başlarız.”

Almanya’nın tepkisi

Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan devletlerden Almanya Belgrad’daki taşkınlıklara sert tepki gösterdi. Alman büyükelçiliğinin de hasar gördüğü olayları telin ettiklerini belirten hükümet sözcüsü Thomas Steg sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu tür taşkınlıklara anlayış gösterilmesi mümkün değildir. Diplomatik temsilcilikleri ve personeli korumak Sırbistan hükümetinin görevidir. Güvenlik birimlerinin mevcudiyeti kadar Sırbistan hükümetinin açık bir ifadeyle ve sorumluluk bilinciyle olayları kınayıp, tırmanışa mani olması da gereklidir. Bu tür olayların tekerrür etmesi Sırbistan ile AB arasındaki ilişkilerin gelişmesini de etkileyecektir.”

Rusya’nın Belgrad’daki olaylarda, Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan devletlerin de sorumluluğu olduğu şeklindeki açıklamasını ise Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Martin Jaeger yanıtladı: “Bu açıklamayı ajans haberlerinden öğrendim. Bu ifadeyi anlayabilmek mümkün değildir. Büyükelçilik binamızda hasar meydana geldi. Bu son derece ciddi bir hadisedir. Tehlike anında Sırp polisinin temsilcilik önünde tedbir almış olması gerekirdi. Temennimiz, Belgrad’da avdet eden sükunetin bir daha bozulmamasıdır.”