Avrupa uzayda arayı kapatıyor
9 Mart 2008Avrupa, tarihinin en büyük ve teknolojik bakımdan en gelişmiş aracını Pazar günü uzaya gönderdi. Kısaca ATV-otomatik taşıma aracı adı verilen insansız uzay gemisi, Fransız Guyanası'ndaki Kourou uzay merkezinden Ariane 5 tipi bir roketle fırlatıldı. Uluslararası Uzay İstasyonu'na 9 ton erzak taşıyan araç, istasyonun irtifasını düzeltmek için 6 ay boyunca görev yapacak. Aracın ilk modeline bilim kurgu edebiyatının öncülerinden, Fransız yazar Jules Verne'in adı verildi.
Rekabet avantajı sağlayacak
Doluyken 20 ton ağırlığındaki insansız uzay aracı ATV, Uluslararası Uzay İstasyonu'na su, gıda, oksijen, yakıt, teknik ve bilimsel malzeme taşıyor. Uzay aracının, Avrupa'ya uzayı keşif alanında diğer ülkelerle rekabette önemli avantaj sağlaması hedefleniyor.
Avrupa Uzay Ajansı ESA'nın proje sorumlusu John Ellwood, toplam 2 milyar euro harcamanın yapıldığı insansız uzay aracı sisteminin şimdiye kadar hiç denenmemiş yenilikler getirdiğini vurguluyor:
“Uzay aracımızın en önemli özelliği, otomatik buluşma ve kenetlenme teknolojisine sahip olması. Araç, optik sensörler aracılığıyla, hiçbir insan müdahalesi olmaksızın istasyon ile kenetleniyor. Gemi yolunu kendisi buluyor.”
10,3 metre uzunluğunda ve 4,5 metre çapında uzun bir silindir şeklindeki uzay aracı, toplam 22 metre uzunluğunda 4 güneş paneline sahip.
İki katlı otobüs büyüklüğünde
Fırlatma işleminin ardından Ariane 5 roketi, iki katlı bir otobüs büyüklüğündeki aracı 260 km irtifaya bıraktı. Uzay aracı bu noktadan sonra yükselemeye devam edecek ve aşama aşama Uluslararası Uzay İstasyonu'na yaklaşacak. İstasyon ile buluştuktan sonra 6 ay süreyle kenetli kalması ve 10 ila 45 günde bir motorlarını ateşleyerek Uluslararası Uzay İstasyonu'nun irtifasını yükseltmesi öngörülüyor. Avrupa uzay aracı, daha sonra istasyonun çöplerini de beraberine alarak Büyük Okyanus'un insanların yaşamadığı bir bölgesinde atmosfere girecek ve yoğun katmanlarda parçalanacak.
Avrupa'nın büyük umutlar beslediği ve gelecekte çok şey beklediği uzay aracının Amerikan uzay mekiği Endeavour'un görevini tamamlayana dek bir süre boşlukta park edilmesi ve büyük olasılıkla 3 nisanda Uluslararası Uzay İstasyonu ile kenetlenmesi planlanıyor.
Kontrol merkezi Fransa'nın Toulouse kentinde bulunacak Avrupa uzay aracı, basınç kontrollü olduğundan gelecekte astronotların taşınmasına da olanak sağlıyor.
Avrupa’nın hedefleri
Henüz başlangıç aşamasında bulunan aracı gelecekte daha da geliştirmek isteyen Avrupa, kendi bağımsız taşıma sistemini oluşturmak istiyor.
Şimdilik, hiçbir Avrupa Uzay Ajansı astronotu Amerikan uzay mekiği veya Rus Soyuz aracı olmaksızın yörüngeye veya Uluslararası Uzay İstasyonu'na gidemiyor.