Avrupa Kültür Başkenti: Marsilya

Nüfusu 850 bin civarında olan Marsilya’da halkın üçte biri yoksulluk sınırında yaşıyor. Aynı zamanda canlı ve farklı kültürlerden insanların bir arada yaşadığı kent, özellikle Kuzey Afrikalı göçmenlere ev sahipliği yapıyor.

Fransa’nın en eski kenti olmasının yanı sıra Paris’ten sonra ülkenin ikinci büyük şehri olan Marsilya, Akdeniz’e açılan bir kapı olarak önemli bir liman olma özelliği taşıyor. Marsilya, 2013 yılında Slovakya’nın Kosice kenti ile birlikte Avrupa Kültür Başkenti seçildi. Yıllardan beri kente yeni bir çehre kazandırmak için çalışmalar devam ederken, kentin bazı kesimleri baştan aşağı yenileniyor.

Kentsel dönüşüm

Marsilya’da, kentin eski limanı ve kalbi sayılan Vieux-Port’un yaklaşık bir kilometre kuzeyindeyiz. Sayısız vinç gökyüzüne yükselirken, makineler de yeri deliyor. Burada Avrupa’nın, “Euroméditarraneé” adlı en büyük kentsel dönüşüm projesi yürütülüyor.

Eski limanın çevresindeki 480 hektarlık alanda iş merkezleri lüks oteller ve konutlar inşa ediliyor. "Euroméditarraneé" projesinin yöneticisi Guy Tessier, her on kişiden birinin işsiz olduğu, Fransa’nın en yoksul şehirlerinden birinde gerçekleştirilen kentsel dönüşümün Marsilya’nın ekonomisini canlandıracağını belirtiyor:

"Kentte, yeni bir şehir inşa ediyoruz. Kentin artık kullanılmayan bu liman mahallesinde, canlı bir iş ve yerleşim merkezi oluşturmayı ve böylelikle istihdam alanları ve zenginlik yaratmayı hedefliyoruz. Ayrıca Marsilya’yı Akdeniz’in en büyük metropolü haline getirmeyi ve rahatlıkla yaşanabilecek gayretli, çalışkan bir şehir olduğunu göstermek istiyoruz.”

Marsilya’da inşa edilen müze, gökdelen ve iş merkezlerinin altında dünyaca ünlü mimarların imzası bulunuyor. Akdeniz manzarasını kapatan eski hangarların yerini modern ofis gökdelenleri alacak; deniz kıyısındaki yaklaşık iki kilometrelik gezi yolunda müzeler, restoranlar ve büyük bir alışveriş merkezi inşa edilecek. Ayrıca projede, hastane, üniversite, okul ve konutlar da yer alıyor.

Eski liman mahallesinin restore edilmiş doklarında projenin minyatür maketi sergileniyor.

Felix-Pyat mahallesi

Eski liman bölgesindeki inşaat alanının neredeyse bir kaç adım ötesinde ise sosyal konutlarından oluşan Felix-Pyat mahallesi bulunuyor. Yaklaşık 20 katlı beton binaların duvarlarını grafitiler süslüyor. Komorlu 14 yaşındaki Kerim burada oturuyor. Kerim, uyuşturucu ticaretinin günlük hayatın bir parçası olduğunu söylüyor.

Kerim, “Eski mahalle arkadaşlarımın hepsi bu işe bulaştı. Ben de bu işe girmemek için evde kalıyorum. Arkadaşlarımdan biri, bir kere denedi, şimdi hep kullanıyor. Uyuşturucu kullanmaktan, el çantaları çalıp satmaktan çılgına döndü” diyor.

Felix-Pyat mahallesi, Marsilya’nın en yoksul bölgelerinden birinde yer alıyor. Burada özellikle Mağrip, Komorlar ve Mayotte Adası’ndan gelen göçmenler yaşıyor. Mahallede, her iki gençten birinin işsiz olması, uyuşturucu ticaretine başlamaları tehlikesini artırıyor. Uyuşturucu ticaretinin kolay yoldan para kazanmayı vaat ettiğini belirten Polis Sendikası Başkanı Alphonse Giovannini, şunları söylüyor.

“Özellikle Marsilya'da yeterince sert önlemler alınmadı. Böylelikle de, yüksek binaların oluşturduğu mahallelerde uyuşturucu ticareti yaygınlaştı. Hatta çeteler uyuşturucu işini başkasına kaptırmamak için birbirleriyle savaşıyor. Biri yollarına çıktığı zaman, hiç düşünmeden öldürebiliyorlar. Artık kurallar işlemez oldu.”

Hükümetten eylem planı

İktidardaki sosyalist Fransa hükümeti sorunu çözmenin devletin işi olduğu düşüncesiyle eylem planı hazırladı. Kasım ayında Marsilya’ya 200 polis ve jandarmadan oluşan güvenlik takviyesi gönderildi. Buna rağmen, Paris’te de, Marsilya’da da herkes, Akdeniz’deki bu liman kentinin, Avrupa Kültür Başkenti olarak turistleri ağırlamaya hazır olmadığı görüşünde birleşiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Ursula Duplantier, Jülide Danışman

Editör: Ahmet Günaltay