Auschwitz'de ölenler için anma töreni

Alman Parlamentosu’nda Auschwitz’in kurtarılmasının 60. yıldönümünde yapılan törende tüm kurbanlar anıldı. Parlamento Başkanı Wolfgang Thierse, nazilerin işlediği suçları hatırlamanın Almanya’nın politik ve ahlaki kimliğinin bir parçası olduğunu söyledi:

“Anayasamız, insan onurunun çiğnenmesini yasaklıyor ve bugünkü davranışlarımızda bu ilkeye dikkat etmemizi istiyor. Bu geçmiş için de söz konusu. Burada söz konusu olan utanç verici bir geçmişten dolayı bugün ve gelecekte üstlenmemiz gereken sorumluluktur.”

Yahudileri Naziler’den saklayan Almanlar da anıldı

Parlamentodaki toplantıya Auschwitz toplama kampından kurtulanlar da katıldı. Bunlardan biri olan Arno Lustiger, Nazilere karşı direnişini hatırlatan konuşmasında, Yahudileri saklayan Almanları da andı. Yüzlerce Yahudi’nin yaşamını yitirdiği Ölüm Yürüyüşü’nden kurtulan ve aralarında Auschwitz’in de bulunduğu birçok toplama kampında kalan Arno Lustiger, Varşova Getto’sunda yaşanan ayaklanma ya da Auschwizt’deki nadir kitlesel ayaklanmaların da hatırlanmasını talep ederken, toplama kamplarına götürülmek istenen Yahudileri saklayan ya da yurtdışına kaçmalarına yardım eden Almanlar için de bir anıt dikilmesini istedi:

“Kudüs’te üç ağaçtan oluşan bir anıt yaptıralım. Yahudileri saklayan Almanlar, Rosenstr. kadınları ve askerler arasındaki kurtarıcılar için birer ağaç dikilsin.”

Protesto gösterileri yapılmıştı

Nazi döneminde bazı Almanlar, Yahudi akraba, tanıdık ya da komşularını saklayarak kurtulmalarına yardımcı olurken, Yahudi erkeklerle evli Alman kadınlar da eşlerinin tutuklanmasına karşı protesto gösterileri yaparak toplama kampına gönderilmelerini günlerce engellemişlerdi. Berlin’deki Rosenstr.’deki Nazi karargahı önünde günlerce süren gösterileri ile eşlerinin öldürülmesini önleyen kadınlar daha sonra bu caddenin adı ile anılır oldular. Soykırımdan kurtulan Lustiger, bugün Almanya’da sinagogların korunmak zorunda kalmasından duyduğu üzüntüyü de dile getirdi:

“Bundan elli yıl önce Frankfurt’ta Yahudi Cemiyeti’ni kurduğumda, sinagoglarımızın polis tarafından korunması gerekeceğini aklımdan bile geçirmezdim. Çok şükür ki; henüz kiliseler ve camilerin korunmasına ihtiyaç yok.”

Alman Parlamentosu’ndaki anma töreni, toplama kamplarından Yahudiler’in yazdıkları destanların okunması ve şarkıların söylenmesi ile sona erdi.