Ankara'nın AB ile yeni sayfa arayışı

ABD ile büyük gerginlik yaşayan Türkiye, AB ile kopma noktasına gelen siyasi ilişkileri onarmak, ekonomik ilişkileri de tekrar canlandırmak istiyor. Bu nedenle de dikkatler yarın Brüksel'de yapılacak Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyalog toplantısına çevrildi.

Toplantıya Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile AB Komisyonu Başkan Yardımıcısi Jyrki Katainen eş başkanlık yapacak. Gündemde AB ve Türkiye'de yapısal sorunlar ve reform adımlarıyla ekonomik görünüm ve makro-ekonomik politikalar yer alıyor. Şimşek'e, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci eşlik edecek.

Şimşek, Brüksel'de yapılacak istişarelerle Türkiye-AB ilişkilerinin iyileşme yolunda olduğuna ilişkin çok güçlü bir mesaj verileceğini söylemiş, Gümrük Birliği‘nin yenilenmesi konusunda da yol alınması umudunu dile getirmişti.

Ancak Şimşek’in olumlu açıklamalarına rağmen AB koridorlarında konuşulanlar, Brüksel ile Ankara’nın sorunlara bakışı ve beklentileri konusunda derin ayrılıkların sürdüğünü gösteriyor.

İyileşme emaresi yok

Gelişmeleri DW Türkçe’ye değerlendiren AB’nin eski Ankara Büyükelçisi Marc Pierini, Brüksel’de yapılacak toplantının AB ile Türkiye arasında iletişim kanallarının açık tutulması açısından önemli olduğunu, ancak temel sorunların aşılmasını sağlayabilecek nitelikte olmadığını söyledi.

Düşünce kuruluşu Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nın uzmanlığını yapan Marc Pierini, Şimşek’in "Türkiye ekonomisinin ne kadar derin ve güçlü bir şekilde AB’ye bağlı olduğunun ve başka gerçekçi bir alternatifin olmadığının bilincinde" olduğunu dile getirdi.

Pierini, "Her iki tarafın yararlanacağı Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve ilişkilerde iyileşmenin sağlanması şeklinde dile getirdiği temenniler, Türkiye’nin temel ekonomik çıkarları ile örtüşüyor. Ancak benim gözlemim, Türkiye-AB ilişkileri iyileşme değil, tam aksi yönde bir eğilim içerisinde” diye sözlerini sürdürdü. 

AB kuşkuyla bakıyor

Pierini, Ankara’dan bir olumlu bir olumsuz mesajlar geldiğini, bunun Batılı başkentlerde ciddi soru işaretlerine yol açtığını söyledi.

Pierini, “Gerçek şu ki hem ABD hem de Avrupa Birliği, Ankara’dan gelen ikili söylemler nedeniyle şaşkın. Bir söylem işbirliğine açık, diğer bir söylem düşmanca. Birbiriyle çelişkili bu tutumlardan hangisine inanmalı, işte şu anda bütün mesele bu” şeklinde konuştu.

Türkiye’den demokrasi, insan hakları, basın özgürlüğü konularında adımlar bekleyen, siyasi nedenlerle tutuklu bulunan gazetecilerin serbest bırakılmasını isteyen AB başkentleri, bu konularda somut adımlar olmadan, ekonomi alanında işbirliğini canlandırmaya sıcak bakmıyor.

“Hasmane tavır takınan muhatap”

Avrupa Birliği, Türkiye’nin üyelik hedefinden uzaklaştığına işaret ederek üyelik öncesi mali yardımlarda kesintiye gitmişti.

DW Türkçe’nin Alman diplomatik kaynaklarından edindiği bilgilere göre AB ülkeleri arasında Türkiye’ye verilecek Avrupa Yatırım Bankası kredileri ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası mali desteğinde frene basılması, Türk hükümetinin yarar sağlayacağı krediler konusunda “seçici olunması” konusunda da mutabakat sağlandı.

Emekli büyükelçi Pierini, AB ülkelerinin Türkiye’ye yönelik tekrar olumlu bir yaklaşım benimseyebilmesi için, öncelikli Türk tarafının son dönemdeki tavrını değiştirmesi gerektiğini savundu.

“Avrupa Yatırım Bankası kredilerinde milyarlarca euro tutarında kredi kaynağı dondurulsa da dondurulmasa da Avrupa liderlerinin Türkiye ile ilgili değerlendirmesi zaten çok açık” diyen Pierini şöyle devam etti:

“Türkiye stratejik ortak olmaktan çıktı, hasmane tavır takınan bir muhataba dönüştü. Türkiye AB vatandaşlarını adeta rehin tutuyor, ABD ve Fransa’nın Suriye’deki askeri güçleri hakkındaki hassas askeri bilgiler yayılıyor, Avrupalı siyasetçiler ile siyasi partilere hakaretler ediliyor, Almanya seçimlerine müdahale ediliyor… Kanımca AB’nin mesajı çok basit,  atılan adımlarla Türk siyasi liderliğine ‘artık yeter!’ mesajı veriliyor.”

Brok: Ankara'dan olumlu sinyal bekliyoruz

En büyük ticaret ortağı Avrupa Birliği olan Türkiye için Gümrük Birliği’ni yenilemek büyük önem taşıyor, Brüksel’deki istişarelerde de bu konunun ele alınması bekleniyor. Hem Türkiye hem de AB ülkeleri için milyarlarca euroluk yeni imkânlar getirebilecek bu konudaki görüşmeler, son dönemde tırmanan siyasi gerilim nedeniyle bloke olmuş durumda.

Başbakan Angela Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) önemli isimlerinden Avrupa Parlamentosu milletvekili Elmar Brok, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Türkiye’de tutuklu bulunan gazeteciler konusunda Ankara’nın adım atmasını, olumlu sinyaller vermesini bekliyoruz. Çünkü bu konu, her iki tarafın ama daha çok Türkiye’nin yararına olacak Gümrük Birliği modernizasyonu için de bir engel oluşturuyor” dedi.

Değer Akal / Berlin

© Deutsche Welle Türkçe