Angela Merkel siyasetiyle değil kitabıyla konuşulacak

Almanya'nın eski Başbakanı Angela Merkel'in anılarını paylaştığı "Freiheit" (Özgürlük) adını taşıyan kitabı bugün raflardaki yerini alıyor. Kitap sadece Almanya'da değil yaklaşık 30 ülkede, Çince dahil 30 dilde aynı anda çıkıyor.

Toplam 736 sayfadan oluşan kitabın tanıtımı bu akşam Berlin'deki Deutsches Theater (Alman Tiyatrosu) binasında yapılacak. Etkinlik için birkaç hafta önce internet üzerinden satışa sunulan biletler çok kısa sürede tükendi.

Kitap, 70 yaşındaki Merkel'in Doğu Almanya'daki çocukluk ve gençlik yıllarından Batı ve Doğu Almanya'nın birleşmesine, ardından 2021 sonbaharına kadar süren 16 yıllık başbakanlık dönemini kapsıyor. Merkel'in 1954-2021 yılları arasındaki anılarını anlattığı kitap aynı zamanda Almanca olarak sesli olarak da piyasaya çıkacak. Merkel'in kitabının tanıtımı için büyük Avrupa şehirlerini kapsayan bir etkinlikler serisi de planlandı. 

Kitabın bazı bölümleri ise çoktan basına yansıdı. Ayrıca Merkel'le kitabıyla ilgili söyleşiler de yapılmaya başlandı. Bu alıntı ve söyleşiler bile kitap daha çıkmadan Merkel'in anılarına ilişkin tartışmalar yarattı. Örneğin Donald Trump'ın 2017-2021 yılları arasındaki ilk başkanlık döneminde yaşadığı deneyimler, Alman siyasetinin erkek egemen yapısına ilişkin görüşleri, 2015 yılında mültecilere kapıların açılması, Rusya-Ukrayna politikası ve Vladimir Putin'e bakışı kitabın tartışma yaratan bölümlerinden birkaçı.

Merkel'in kitabı ne kadar ilgi görür?

Eski Şansölye'nin kitabıyla ilgili verdiği mülakatlar Almanya'da 23 Şubat'ta yapılması planlanan erken seçim arifesine denk geldi.

Almanya'nın tanınan gazetecilerinden Ralph Bollmann, DW'ye yaptığı değerlendirmede Almanya'da Sosyal Demokratlar, Yeşiller ve liberallerden oluşan koalisyonun kısa süre önce dağılmasının kitaba olan ilgiyi azaltabileceğini söyledi. Bollmann, ABD'de ise Ocak ayındaki görev değişiminin bu ülkede Merkel'in kitabına ilgiyi artırabileceğini düşünüyor.

"Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung" Yayın Kurulu üyesi olan Bollmann, daha önce Merkel'in çok ses getiren bir biyografisini yazmıştı.

Trump'ın Merkel dönemine denk gelen ilk dönemini hatırlatan Bollmann, "O zamanlar Merkel, ABD'de Trump'ın liberal-demokrat karşılığı olarak çok beğeniliyordu. Bu da kitabını pazarlama konusunda Merkel'e şimdi kesinlikle yardımcı olacaktır" diyor.

Merkel, 2 Aralık'ta eski Demokrat Başkan Barack Obama ile birlikte kitabını tanıtmak üzere Washington'da olacak.

Bollmann'a göre Merkel, Almanya'da Rusya politikası nedeniyle sık sık eleştirilse de yine de asla gözden düşmüş değil. Merkel'in hâlâ ülkede çok sayıda hayranı olduğunu ifade eden Bollmann, bu yüzden kitabın iyi satacağından da emin.

Bollmann'a göre Merkel'in dış politikadaki kararları değil, iç politikada reform yapma isteksizliği sıkıntılı alanlarından biri. Bollman, Alman Ordusu'nun modernizasyonu ya da iklim değişimine karşı etkin mücadele isteksizliğini örnek gösteriyor.

Kitap bir seçim kampanyasına dönüşür mü?

Bollmann bu soruyu temkinli yanıtlıyor ve "Herkes kendi gündemine uygun olanı alıntılayacaktır" diyor. 

Bollmann buna karşın üç başbakan adayının da Merkel'in yöntemleriyle seçmenlerine hitap etmeye çalıştıklarını savunarak bu durumu dikkat çekici olarak değerlendiriyor.

Siyaset bilimci ve yayıncı Andreas Püttmann da kitapla ilgili DW'ye yaptığı değerlendirmede "Angela Merkel'e olduğu kadar üst düzey bir siyasetçiye yönelik bu kadar ayrıştırıcı eleştiri, geçmişe dönük her şeyi bilen tavır ve nefret nadiren görülmüştür" diyor.

Püttmann, işte bu nedenle Merkel'in olayları kendi perspektifinden geniş bir kitleye sunmasının çok önemli olduğunu belirtiyor.

Ne kadar kazanacak?

Almanya'daki bazı medya kuruluşları Merkel'in kitaptan ne kadar kazanacağı konusunda şu anda spekülasyonlar yapıyor. Ancak bu tür kitap projelerinde alışılageldiği üzere eski Başbakan'ın kitabından ne kadar gelir elde edeceği belli değil. 

Kölner Stadt-Anzeiger gazetesi ilgili haberinde herhangi bir kaynak göstermeden Merkel'in yüksek bir avans alacağını iddia ederek "Alman kitap piyasası için olağanüstü bir miktar olan iki haneli milyonluk bir meblağdan" bahsediyor. Berlin merkezli Tagesspiegel gazetesi ise daha açık bir rakam telaffuz ediyor ve Merkel'in kitabından 12 milyon euro gelir elde edeceğini ileri sürüyor.

Merkel'in kazanacağı parayı çarçur etmeyeceği konusunda ise herkes mutabık. Nitekim Spiegel röportajında, kendisine yöneltilen Barack Obama gibi bir vakıf kurup kurmayacağına ilişkin soruya Merkel şu yanıtı verdi:

"Obama kadar büyük bir şey kuramayacağım. Ama bakalım."

Merkel'in kitabını basan yayınevi Kiepenheuer&Witsch sol-liberal bir yapıya sahip. Yayınevinin web sitesinde alfabetik olarak sıraladığı yüzlerce yazar arasında federal siyasetten sadece dört isim bulunuyor. Bunlar Almanya'nın eski Başbakanı Helmut Schmidt ve Yeşil politikacılar Daniel Cohn-Bendit, Joschka Fischer ve Robert Habeck.

Kitap tanıtımının yapıldığı yerin önemi

Bazen bir yayınevinin tercih edilmesinin de ayrı bir anlamı olabilir. Ve ayrıca mekan seçiminin de elbette. Örneğin Deutsches Theater, Merkel kitabının tanıtımı için mükemmel bir lokasyon. Merkel, Berlin Duvarı'nın yıkıldığı günlerde bu binaya yürüyüş mesafesi yakınında oturuyordu. Ayrıca Merkel ve eşi Joachim Sauer bu tiyatronun düzenli konukları olarak biliniyor.

Die Zeit gazetesi, kitap yayınlanmadan önce yaptığı alıntıda Merkel'in bir çocukluk anısını aktardı. Buna göre Merkel, çocukluğunda ve gençliğinde ailesiyle birlikte yılda bir kez Berlin'de tiyatroya gittiğini, buna Deutsches Theater'in de dahil olduğunu anlatıyor.

Ve şimdi, bir akşamlık tiyatronun yıldızı kendisi olacak.

Çağdaş Alman tiyatrosun saygın isimlerinden Corinna Harfouch ise kitabı seslendiren sanatçı. O da bir zamanlar bu tiyatro topluluğunun bir parçasıydı. Angela Merkel gibi o da 70 yaşında ve Merkel gibi Doğu Almanya'dan geliyor. Thüringen eyaletindeki Suhl doğumlu. O da seslendirdiği kitapla ilgili şunları söyledi:

"Genç bir tanıdığım on gün önce sesli kitap için ön sipariş yaptığını ve yayınlanmasını takip eden günlerde de izne ayrılacağını söyledi."

Yani Almanya önümüzdeki günlerde yeniden Merkel'i konuşacak.

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?