Almanya'nın kara yıldönümü

30 Ocak 1933'te Berlin'in Brandenburg Kapısı önünde endişe verici görüntüler sergilendi. Nasyonal Sosyalizmin propagandacısı Goebbels, Fırtına Birlikleri (Sturmabteilung-SA) adlı teşkilatın üyelerini toplamıştı. SA Nazi karşıtlarını şiddet kullanarak sindirmek, ortadan kaldırmak üzere kuruldu.

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne (NSDAP) bağlı SA'nın 20 bin üyesi akşam saatlerinde yerini aldı. Saat 19 gibi gösteriler başlayacaktı. Meşaleler yakıldı ve bir geçit töreniyle Fırtına Birlikleri (SA) üyeleri Brandenburg Kapısı'ndan geçti. Adolf Hitler birkaç saat önce büyük hedefine ulaşmış, dönemin cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg onu Başbakanlığa atamıştı.

Weimar Cumhuriyeti'nin çöküşü

Hitler'in yükselişi, Weimar Cumhuriyeti'nin ölüm döşeğine sürüklenişiyle bağlantılıydı. İmparatorluktan demokrasiye geçişi hedefleyen Weimar Cumhuriyeti (1918 – 1933) baştan sakat doğdu. Monarşi kurumunun bir biçimde sürdüğü Weimar Cumhuriyeti'ni, başta ekonominin elit kesimi ve memurlar olmak üzere halkın büyük bir çoğunluğu reddediyordu. Weimar döneminde sol ve sağ kesimin darbe girişimleri ülkeyi yıprattı.

Nasyonal sosyalistler giderek yandaş kazanmaya başladı. 1930'da Almanya iç savaşın eşiğine geldi. 1929'da dünyada yaşanan ekonomik kriz de Almanya'da durumu giderek kötüleştirdi. 1932'de Almanya'da 5,6 milyon işsiz kaydedildi.

Güçlü lider arayışı

Pek çok Alman ülkeyi bu krizden çıkartacak güçlü bir lider arzuluyordu. Cumhurbaşkanı Hindenburg, Weimar Cumhuriyeti anayasasının kendisine tanıdığı yetkilerle güçlü bir konuma sahipti. Ancak 1933 yılında 85 yaşında olan Hindenburg Almanya'nın kurtarıcısı rolünü üstlenemedi. Sıkça hükümet değişiyordu. Hindenburg uzun süre Hitler'i Başbakan yapma konusunda kararsız kaldı. Ancak yakın arkadaşları Hitler'i kontrol altında tutma güvencesi vererek onu ikna etmeyi başardı. Sonunda da Adolf Hitler'in rüyası gerçek oldu. Hitler'in başbakanlığa atandığı 30 Ocak 1933, Nazi propaganda tarihine ‘İktidarın ele geçirilişi' olarak geçti. Başbakanlık makamı tüm güçleri elinde topladı.

Hitler diktatörlüğü

Cumhurbaşkanı Hindenburg, Hitler'in icraatını, Yahudi Soykırımı ve İkinci Dünya Savaşı'nı görecek kadar yaşayamadı, 1934 yılında hayata gözlerini yumdu.

Hitler'in göreve gelmesinden kısa bir süre sonra Fırtına Birlikleri ülkede teröre başladılar. Komünistler, sosyal demokratlar, sendikacılar takibata uğradı, işkence gördü. Kısa sürede

Yahudilerin işkence gördüğü, yakıldığı Nazi toplama kampları kurulmaya başlandı. Nazi kamplarında on milyona yakın insan öldürüldü. Bunların yarısından fazlası Yahudi idi. Hitler'in Weimar Cumhuriyeti'ni devirip, diktatörlük kurması sadece birkaç ay sürdü. 30 Ocak 1933 Almanya'nın tarihinde kara bir leke olarak yerini aldı.

© Deutsche Welle Türkçe

Birgit Goertz / Deniz Eğilmez

Editör: Beklan Kulaksızoğlu