Almanya genç mültecilere yaş testini tartışıyor

Almanya'ya ailelerinden ayrı gelmiş reşit olmayan mültecilerin bakımını yasalara göre gençlik daireleri üstleniyor. Küçük mültecilerin yaşlarını tespit etmek de gençlik dairelerinin görev alanına giriyor. "Görünüş incelemesi" olarak da adlandırılan bu işlem normal olarak iki uzman tarafından yapılıyor. Genç mültecinin gerçek yaşını gizlediğinden kuşku duyulduğu takdirde gençlik dairesi tıbbı test yapılmasına karar verebiliyor.

Federal İdare Mahkemesi tıbbi yöntemlerle yaş tespitinin genel kural haline getirilip getirilmeyeceğini karara bağlayacak. Konu, uzmanlar tarafından yetişkin olduğuna kanaat getirilen bir Afgan gencin itirazı üzerine mahkemenin gündemine gelmişti. Gençlik dairesinin reşitlikle ilgili bilirkişilik raporunun bütün genç mülteciler için geçerli olup olmayacağına dair nihai kararı idari mahkeme verecek. Tatbiki Bilimler Yüksek Okulu'ndan Guido Kirchhoff Deutsche Welle'ye yaptığı açıklamada "incelemeyi yapan yetkiliyle mülteci adayının yaş üzerinde görüş birliği sağlayamamaları durumunda doktor testinden geçmenin zorunlu hale gelebileceğini" söyledi.

Ergenlik çağına gelmemiş mültecilerin gerçek yaşının tespit edilmesiyle ilgili tartışmalar 19 ve 15 yaşlarındaki iki genç kızın öldürülmesinden sonra yeniden alevlenmişti. Her iki cinayetin yabancı faili için de yanlışlıkla reşit olmadığı raporu verilmişti. Reşit sayılmamak Almanya'da çeşitli avantajlar sağlıyor. Yetişkin olmayan mülteciler kamplarda değil, yurtlarda kalıyor, daha kolay okula yazılabiliyor ve psikolojik ve sosyal bakım imkânlarından yararlanabiliyorlar. Aile birleşiminden yararlanabildikleri gibi sınır dışı da edilemiyorlar.

Duygusal bir konu

Baden Württemberg Mülteciler Komitesi Başkanı Sean McGinley Almanya'ya girişte yaşını küçük gösteren mültecilerin olduğunu inkâr etmiyor. Deutsche Welle'nin sorularını yanıtlayan McGinley "ancak asıl amacın iltica politikasında devletin gücünü göstermek olduğunu ve insan yaşının ağaçlardakine benzer yöntemlerle saptanamayacağını" söyledi.

Alman İdari Bölgeler Kurulu yetkilisi Kay Ruge ise "neredeyse bütün genç mülteci adaylarının yaşlarını küçük göstermeye çalıştıklarını ve kurallar hazırlanırken gençlerin korunmasına aşırı önem verildiğini" söyledi.

Tek tip uygulama şart

Almanya İçin Alternatif (AfD) partisi Ocak ayında Federal Meclis Genel Kurulu'na bir önerge sunarak yaşını kasten düşüren gençlerin hapis cezasına çarptırılmasını talep etti. Küçüklüğü kanıtlayıcı gerçek belge bulunmadığı takdirde tıbbi yaş tespitinin zorunlu kılınması da AfD'nin önergesinde yer alıyor.

Saarland eyalet yönetimi genç mültecilerin yaş tespitinde tek tip uygulamaya geçilmesini istiyor. Bu eyalete gelen genç mültecilerin üçte birinden fazlasının reşit olduğu saptanmıştı. Ortaya atılan bir diğer öneri de tıbbi testten geçmeyi kabul etmeyen mültecilere yaşlarını ispat etme zorunluluğu getirilmesi.

Yaş araştırmasında uygulanan yöntemler eyaletten eyalete değişiyor. Bazı eyaletlerde bedenin gelişmişliğine ve tüylenmeye bakılıyor. Yaş tespitinde kemik, diş, el bilekleri ve köprücük kemiği röntgeniyle de sonuç alınabiliyor. Ancak bu yöntemde bir ila iki yaşlık hata payı olabiliyor.

Tartışmalı yöntemler

Alman hekimler Birliği Başkanı Frank Ulrich Montgomery tıbbi zorunluluk olmadan röntgen çekmenin "beden sağlığına müdahale" anlamına geleceğini belirtirken, İdari Bölgeler Kurulu'ndan Kay Ruge hata payını asgariye indirebilmek için her yönteme başvurulabilmesi gerektiğini savunuyor. Görünüş testini en uygun yöntem olarak görenler bedene yapılan tıbbi müdahalelerin hukuki sakınca doğurabileceğini hatırlatıyorlar.

Röntgen yerine PRISMA el tarayıcısı ya da ABD'de geliştirilen genetik testi de tavsiye ediliyor ama bilim insanları bu yöntemlerin yeterliliği konusunda görüş birliği sağlayabilmiş değiller. Bazı uzmanlar tarama ve genetik yöntemleriyle 18 yaşının doldurulduğunu kesinlikle kanıtlamanın mümkün olmadığını öne sürüyorlar.

Genç mültecilerin gerçek yaşlarının nasıl öğrenilebileceği Federal İdare Mahkemesi kararının açıklanmasından sonra da süreceğe benziyor.

Nicolas Martin

© Deutsche Welle Türkçe