AKP ve CHP'nin kaybetme riski bulunan iller hangileri?
12 Mart 2024
Yerel seçime 20 gün kala partiler ve adaylar arasındaki rekabet artıyor. Yapılan son anketlere ve gözlenen seçmen eğilimlerine göre bazı illerde seçim diğer illere göre başa baş geçebilir ve bazı illerin belediyeleri karşı kamptaki partiye geçebilir.
31 Mart'ta yapılacak mahalli idareler seçimlerinde Türkiye'deki 30 büyükşehrin belediye başkanının yanı sıra bin 363 belediye başkanı, bin 282 il genel meclisi üyesi ve 21 bin 1 belediye meclisi üyesi belirlenecek.
Partiler seçim tarihinin resmen açıklanmasının ardından uzun bir süreyi aday belirleme süreci ile geçirdi. Son bir ayda kampanyaların hız kazanmasıyla bazı büyükşehirler başta olmak üzere yarışın başa baş geçtiği ve sürpriz yaşanabilecek yerler öne çıkmaya başladı.
İttifakların daha farklı bir kompozisyonun olduğu 2019'daki yerel seçimde İYİ Parti muhalefet kanadında yer alırken DEM Parti de iktidara kaybettirme politikası ile pek çok yerde muhalif adayları desteklemişti. Ancak bu seçimde İYİ Parti ve DEM pek çok şehirde kendi adaylarını çıkardı.
Cumhur İttifakı'nda ise 2019'da Yeniden Refah Partisi'nden (YRP) alınan destek bu seçimde sağlanamadı. YRP'nin AKP tabanından çektiği oylarla bazı illerde kimin kazanacağında ya da kaybedeceğinde etkili olabileceği belirtiliyor.
İstanbul en kritik il: Ekrem İmamoğlu mu, Murat Kurum mu?
DW Türkçe'nin çeşitli kamuoyu araştırmaları ve anketlerin sonuçları ile partilerin iç değerlendirmelerinden derlediği bilgilere göre rekabetin çok yüksek olduğu ve yarışın başa baş geçeceği illerin başında İstanbul geliyor.
Yerel seçimin en kritik ili olarak gösterilen İstanbul'da seçimi kimin kazanacağı sadece şehir için değil Türkiye siyasetinin bundan sonraki yol haritası için de kritik görülüyor.
İstanbul'daki yarışın en güçlü adayları mevcut İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ile eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum.
Farklı anketlere göre İmamoğlu önde görünmesine rağmen DEM Parti, İYİ Parti, YRP ve Zafer Partisi adaylarının oyları iki aday arasındaki farkın daha açılıp kapanmasında etkili olacak.
Kamuoyu araştırma şirketi MAK Danışmanlık, 31 Mart seçimine dair yaptığı son ankette 30 büyükşehirde elde ettiği sonuçları yayımladı. 21 Şubat - 9 Mart 2024 tarihleri arasında yapılan araştırmaya göre İmamoğlu, Cumhur İttifakı'nın adayı Kurum'un 1,5 puan önünde.
Toplam 5 bin 700 kişiyle yüz yüze gerçekleştirilen anket sonucunda İmamoğlu yüzde 41,5, Kurum yüzde 40, İYİ Parti yüzde 4, DEM Parti yüzde 3, YRP ise yüzde 2,5 oy oranına sahip olarak görünüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimler yaklaştıkça İstanbul için ağırlığını koyması beklentiler arasında.
CHP'den AKP'ye geçebilecek iller
14 Mayıs genel seçiminin ardından yaşanan türbülansta 2019 yerel seçiminde başarı getiren Millet İttifakı dağıldı. Kurultaya giden ve genel başkanını değiştiren CHP elindeki bazı illeri kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.
CHP açısından riskli iller Antalya, Eskişehir, Hatay, Adana, Mersin, Aydın olarak sıralanıyor.
Antalya'da CHP'li Belediye Başkanı Muhittin Böcek'e DEM Partili seçmenlerin kesin tavırla karşı olması ve İYİ Parti'nin aday çıkarması kaybetme ihtimalini artıran faktörler. MAK'ın son araştırmasına göre AKP'nin Antalya'daki adayı Hakan Tütüncü yüzde 41 alırken Böcek ise yüzde 34 bandında görünüyor. DEM Parti ile İYİ Parti'nin oy oranları ise bu ankette yüzde 7.
CHP'nin kalesi olarak bilinen Eskişehir'de de durum kritik. Belediyecilikte önemli isimlerden Yılmaz Büyükerşen'in aday gösterilmediği şehirde CHP'nin adayı Ayşe Ünlüce ile Cumhur İttifakı adayı Nebi Hatipoğlu farklı anketlere göre birbirine çok yakın oy oranlarına sahip. Yine bu kentte de DEM Parti ile İYİ Parti'nin yüzde 2-3 arasında oy potansiyeli bulunuyor.
Kamuoyunda CHP'nin aday seçimi ile çok tartışılan deprem bölgesi Hatay de kritik görülen illerden. Bu şehirde mevcut Belediye Başkanı Lütfü Savaş ile Cumhur İttifakı adayı Mehmet Öntürk en öndeki iki aday. Savaş'ın şehrin kırsal kesimlerindeki oyunun daha yüksek olduğu belirtilyor. TİP adayı Gökhan Zan'ın da tepki oylarını çekerek yüzde 10 bandına ulaştığı tahmin ediliyor.
Adana'da ise CHP adayı mevcut belediye başkanı Zeydan Karalar ile Cumhur İttifakı adayı AKP'li Fatih Mehmet Kocaispir'in arasındaki oy farkı az. MAK Araştırma'ya göre kararsızlar dağıtılmadan Karalar yüzde 34, Kocaispir yüzde 35 oy alırken İYİ Parti'nin adayı Alpaslan Türkeş'in kızı Ayyüce Türkeş Taş ise yüzde 12 oyu ile belirleyici konumda. Gezici Araştırma'nın son anketinde ise Karalar yüzde 45,9 alırken Kocaispir yüzde 41,3 alıyor. Bu son ankette Türkeş'in oy oranı ise yüzde 5,3.bursacengi
Mersin'de CHP'nin adayı mevcut belediye başkanı Vahap Seçer. Cumhur İttifakı'nın adayı ise bir önceki seçimlerde olduğu gibi MHP'li bir isim olarak seçilerek Serdar Soydan olarak belirlendi. İki güçlü aday arasındaki makasın çok açık olmadığı ve sonuçlarda İYİ Parti adayı ile DEM adayının alacakları oy oranlarının önemli olacağı değerlendiriliyor.
Aydın'da ise CHP'li Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu önde görünüyor, onu takip eden Cumhur İttifakı adayı AKP'li Mustafa Savaş arasında kapatılmayacak bir oy oranı bulunmuyor. Bu nedenle CHP'de bu şehrin de kaybedilme riski üstünde durulurken İYİ Parti'nin adayı Özer Kayalı'nın da sonucu değiştirebilecek oranda oy toplamasının bu riski artıracağı belirtiliyor.
AKP'nin kaybetme eşiğinde olduğu iller
Artan ekonomik sıkıntılar, genel küskünlük, adayların doğru belirlenmemesi ve YRP faktörü gibi farklı nedenlerle AKP'nin de 31 Mart'ta kaybetme eşiğinde olduğu büyükşehirler var.
CHP'li yetkililere göre iyi bir çalışma ve kampanya ile alma umudu olunan bazı iller Bursa, Manisa, Balıkesir ve Malatya olarak sıralanıyor.
Bursa'da Cumhur İttifakı adayı mevcut belediye başkanı AKP'li Alinur Aktaş ile CHP adayı Mustafa Bozbey'in oy oranları arasında çok büyük bir fark bulunmuyor. Bu iki adayın yanı sıra İYİ Parti, DEM ve YRP ve Saadet Partisi adayları da yüzde 1-2 bandında oy topluyor.
Bu arada Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan taslak miting programına göre bu yerel seçimin son mitingini 28 Mart Perşembe günü Bursa'da gerçekleştirecek.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in memleketi Manisa'da da ilginç bir seçim yaşanacak. Cumhur İttifakı'nın adayı MHP'li Cengiz Ergün anketlerde oy farkı ile önde görünürken arkasından CHP'li aday Ferdi Zeyrek geliyor. Manisa'daki seçim sonucunu değiştirme etkisi olan unsur ise Gelecek Partisi'nin önemli ismi Selçuk Özdağ'ın anketlere göre yüzde 20'lere yaklaşan oy potansiyeli.
Seçimin kıyasıya geçeceği illerden bir diğeri de Balıkesir. AKP tarafından 2019 seçiminde çok az farkla kazanılması CHP'yi yüreklendirmişti. Son yerel seçimde ittifak içinde olunan İYİ Parti'nin önemli isimlerinden Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez'in de yarışa girmesi ise CHP adayı Ahmet Akın'ın en önemli engellerinden biri olarak görülüyor. Cumhur İttifakı'nın adayı mevcut AKP'li Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz ile CHP'li Akın arasında kapatılmayacak bir fark bulunmuyor. Şehirdeki DEM seçmenlerinin oranı ise yüzde 5 civarında olarak tahmin ediliyor.
Malatya'da ise CHP'nin önemli isimlerinden Milletvekili Veli Ağbaba memleketinden belediye başkanlığı için aday oldu. Cumhur İttifakı adayı AKP'li Sami Er şu anda anketlere göre en az 10 puan önde görünüyor. Ancak bu şehirde seçim sonucunu etkileyebilecek oylar YRP adayı Bilal Yıldırım'da toplanıyor. MAK araştırmasına göre şu an Yıldırım'ın yüzde 17'ye varan önemli bir oyu bulunuyor.
Şanlıurfa ve Ordu'da sürpriz yaşanır mı?
31 Mart seçiminde sonuçların önceden kestirilemediği iller arasında Şanlıurfa ve Ordu da yer alıyor.
Cumhur İttifakı adayı Urfa Belediye Başkanı AKP'li Zeynel Abidin Beyazgül anketlere göre az bir farkla önde görünürken onu Yeniden Refah Partisi adayı, uzun bir dönem AKP'de siyaset yapmış olan Kasım Gülpınar takip ediyor. İki adayın hemen arkasında ise yine az olmayan bir farkla DEM Parti'nin adayları Celalettin Ermen ile Gülser Yıldırım bulunuyor.
Ordu'da ise seçim yarışı Cumhur İttifakı adayı, şimdiki belediye başkanı AKP'li Hilmi Güler ile İYİ Parti adayı Enver Yılmaz arasında ve anketlere göre aralarında az fark gözleniyor. Yılmaz, AKP tarafından 2018'de Ordu Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevinden alınmasının ardından bu seçimde İYİ Parti'den aday olmuştu.
Öte yandan İzmir'de büyükşehirde CHP adayı Cemil Tugay beklendiği gibi açık ara önde görünüyor. AKP ismini kullanmadan kampanya yürüten Hamza Dağ'ın ise İzmir'in bazı ilçelerini CHP'ye kaybettirebileceği konuşuluyor.
Bu arada Gazete Duvar muhabiri Fatih Saygın'ın haberine göre Trabzon'da büyükşehir olmasa bile ilçe belediyelerinde önemli değişimler yaşanabilir ve Cumhur İttifakı kentin özellikle batı ilçelerini kaybedebilir.