ABD’li otomotivciler de teşvik kuyruğuna girdi

GM'nin Başkanı Rick Wagoner, Chrysler'ın Başkanı Robert Nardelli, Ford'un Başkanı Alan Mulally ve Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası (UAW) Başkanı Ron Gettelfinger, Senato Bankacılık Komitesi'nde, sektörün içinde bulunduğu sıkıntıları dile getirerek, otomotiv endüstrisinin ''felaketin eşiğinde bocaladığı'' uyarısında bulundular.

Wagoner, Bankacılık Komitesi'nde yaptığı konuşmada, şirketin, ''finansal çatlağı'' kapatmak için krediye ihtiyacı olduğunu, sektörün çıkmazının yönetim hatalarından değil derinleşen küresel finansal krizden kaynaklandığını söyledi.

“Ekonomoyi çöküşten koruma”

Otomotiv sektörünün başarısız olması halinde ilk yılda 3 milyon kişinin işini kaybedebileceği ve gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 4 oranında azalacağı uyarısında bulunan Wagoner, ''Bu sadece Detroitli otomotiv üreticilerinin sorunlarından öte bir durum. Bu, ABD ekonomisini bir çöküşten korumayla ilgili'' dedi.

GM, gelecek haftalarda nakit sıkıntısına girebileceği ve ABD Başkanı Barack Obama'nın, ocak ayında yemin etmesine kadar bekleyemeyeceği uyarısında bulundu.

Ford Başkanı Mulally de, tek bir otomotiv şirketinin bile batmasının büyük çaplı sonuçları olacağını belirterek, ''Endüstri bu kadar birbirine bağımlı'' diye konuştu. Mulally, şunları kaydetti:

''Biz ABD gayrisafi yurt içi hasılasının yaklaşık yüzde 10'unu oluşturuyoruz ve tek bir otomobil üreticisinin ciddi sorunla karşılaşması halinde bile bunun tüm endüstri için büyük etkileri olur. Otomotiv endüstrisi geçmişte hatalar yapmasına rağmen, mevcut sorunlar yaklaşık 30 yıldaki kötü ekonomik koşullar nedeniyle daha da arttı.''

Chrysler Başkanı Nardelli de, yıl sonuna kadar faaliyetlerini sürdürmek için gerekli nakdin azaldığını ve acilen federal yardıma ihtiyaçları bulunduğunu belirterek, ''Üçüncü çeyreğin sonunda Chrysler'ın 6,1 milyar dolar nakdi vardı, ancak temmuz-eylül döneminde 3 milyar dolardan fazla harcadı. Çok kırılgan bir pozisyondayız'' dedi.

Şirketin, maaşları, aldığı malzemelerin faturalarını ödemek ve diğer maliyetleri karşılamak için her ay 4-5 milyar dolara ihtiyacı olduğunu ifade eden Nardelli, Chrysler'ın iflas korumasına dahil edilmesi halinde yeniden yapılanma maliyetinin, hükümetin vereceği köprü krediden yüksek olabileceğini ve iflastan kurtulabileceklerinden emin olmadıklarını ifade etti.

UAW Başkanı Gettelfinger de ''üç şirketin karşı karşıya bulunduğu durumun korkunç olduğunu, otomotiv sektörünün ve işçilerin yaşaması için acil kredilerin önem arz ettiğini'' söyledi.

Siyasetin tepkisi

Bu arada, Senato Bankacılık Komitesi'ndeki oturum sırasında Demokratlar ve Cumhuriyetçi senatörlerden otomotiv şirketlerine çeşitli eleştiriler yöneltildi.

Bankacılık Komitesi Başkanı Demokrat Chris Dodd, yaptığı konuşmada, ''Hiç kimse, onların, bunun geldiğini görmediğini söyleyemez. Sektör büyük oranda kendi kendine sebep olduğuna inandığım yaralarını tedavi etmeye çalışıyor'' dedi.

Ancak Dodd, şirketlerin çökmesine izin verilmesi halinde bunun ''yüzbinlerce kişinin işini kaybetmesine yol açacağını'' bildirdi.

Cumhuriyetçi Senatör Mike Enzi de, ABD otomotiv endüstrisinin sorununun tek nedeninin finansal kriz olmadığını, ''verimsiz üretim ve yüksek işçilik maliyetlerinin'' ABD'li şirketleri yabancı şirketler karşısında dezavantajlı duruma düşürdüğünü ifade etti.

ABD Hazinesinin hazırladığı kurtarma paketinden otomotiv şirketlerinin yararlanmasına karşı çıkan Cumhuriyetçi Senatör Richard Shelby de, ''Bu, onların iflas eden iş modelini ve ürün hatlarını düzeltmek için mi kullanılacak ya da sadece bir yaşam desteği mi olacak?'' dedi.

Cumhuriyetçiler, ABD'li otomotiv şirketlerinin sorununun tek sebebinin finansal kriz olmadığını, Ford, GM ve Chrysler'ın ürünlerinin verimsiz ve işçilik maliyetlerinin birçok yabancı rakiplerine göre yüksek olduğunu savunuyorlar.

Destek konusunda görüş ayrılığı

Öte yandan, ABD Kongresi'nde otomotiv şirketlerinin kurtarılması konusunda gerekli kaynağın nereden sağlanacağına ilişkin Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında görüş ayrılığı bulunuyor.

Senatoda bu şirketlerin kurtarılması amacıyla 25 milyar dolarlık bir kredi programı öneren Demokratlar, 25 milyar dolarlık kaynağın 700 milyar dolarlık Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı'ndan (TARP) karşılanmasını istiyorlar. Ancak, Beyaz Saray ve Cumhuriyetçiler, şirketlerinin 700 milyar dolarlık kurtarma planından yararlandırılmasına karşı çıkarak, şirketler için gerekli kaynağın, eylül ayında Kongre'nin onayladığı ve daha verimli araçlar üretilmesi ile fabrikaların yenilenmesini amaçlayan 25 milyar dolarlık programdan sağlanması gerektiğini belirtiyor.

Hazine Bakanı Henry Paulson da şirketlerin çökmesinin engellenmesi için kurtarma planının kullanılmasına karşı çıkıyor.

Otomotiv şirketleri ise her 10 işten birinin kendilerine bağlı olması nedeniyle kurtarmanın haklı olduğunu ifade ediyor.

GM, Chrysler ve Ford, ABD'de yaklaşık 250 bin kişiye istihdam sağlarken, yan sanayi, bayiler, araç nakliye şirketleri ve araç kiralama şirketleri dahil edildiğinde istihdam edilenlerin sayısının 4 milyonu aştığı belirtiliyor.

GM'nin hisseleri dün yüzde 2,8 düşerek 3,09 dolardan ve Ford'un hisseleri yüzde 2,3 değer kaybederek 1,68 dolardan kapandı.

GM'nin hisseleri son 12 ayda yüzde 90'dan fazla ve Ford'un hisseleri de yüzde 80'den fazla geriledi.