ABD taze paraya doymuyor

Amerikan Merkez Bankası güç kaybetmeye başlayan Amerikan ekonomisini kurtarmak için yine piyasayı ucuz paraya mı boğacak? FED Başkanı Ben Bernanke’nin Jackson Hole’deki merkez bankaları toplantısında yapacağı ve merakla beklenen konuşmasının konusu konjonktür ve para politikası olacak. Bernanke geçen yıl aynı buluşmada yaptığı konuşmada, milyarlarca dolarlık hazine bonosu alımlarının ikinci turuna start vermişti.

Tarih tekerrür mü ediyor? Bernanke bu kez çantasından ‘kantitatif gevşetme’ tabir edilen, para musluklarını sonuna kadar açma reçetelerinin üçüncüsünü mü çıkartacak? Ekonomistler ve piyasa aktörleri farklı görüşleri benimsiyorlar.

Makro veriler hayal kırıcı

Aşırı genişlemeci Amerikan para politikasının üçüncü kez gevşetileceğine finans piyasası kesin gözüyle bakıyor. Spekülatif işlemler bu teze göre ayarlanıyor. Amerikan devlet tahvili faizlerinin dip rekoru kırması bu tezi güçlendiriyor. 500 ila 600 milyar dolarlık ek tahvil ihraç edilebileceği belirtiliyor. Bu rakamlar ikinci gevşek para politikası operasyonun hacmiyle örtüşüyor. Ben Bernanke’nin beklentileri boşa çıkarması durumunda hisse senedi piyasasındaki kaybın daha da büyümesi söz konusu olacak.

Bankaların başekonomistleri ise FED Başkanı'nın ek önlemleri gündeme getirmesinin kesinleşmediği görüşündeler. Çoğu uzman, para politikasının yeniden gevşetileceğine dair somut bir işaret beklemiyor. Amerikan ekonomisindeki büyümenin yılın ilk yarısında beklentilerin gerisinde kalması ve menkul kıymetler piyasasındaki daralma FED üzerindeki baskıyı arttırıyor. Konjonktür rakamlarının kısmen çelişkili çıkması ise kafa karıştırıyor. Reel ekonominin resesyon habercisi olacak derecede kan kaybetmemesi analistleri şaşırttı.

FED’in manevra alanı

Öncü indikatörlerin resesyon sinyali vermesine rağmen, çelişkili manzaranın para politikasının daha da gevşetilmesine gerekçe olamayacağını savunan ekonomi uzmanları, yaklaşık bir aydır süren borsa türbülansının reel ekonomiye nasıl yansıdığının beklenmesini öneriyorlar. Alman Commerzbank’ın ABD uzmanı Bernd Weidensteiner, Bernanke’nin somut ipuçları vermektense opsiyonlarını sıralayacağını ve "gerekirse, konjonktürü canlandırmak için bütün imkanlarımızı seferber ederiz" diyeceğini söylüyor.

FED’in elindeki diğer enstrümanlara gelince: Sıfır dolaylarında seyreden politika faizini daha da düşürmesi mümkün değil. Mevduat munzam karşılıklarında ise böyle bir ayar yapabilir. Öte yandan vadesi gelen senetleri uzun vadeli devlet tahvillerine yatırabilir. Böylece konjonktürü teşvik amacıyla uzun vadeli senetlerin faizini daha da düşürmüş olur.

Boşa gidebilir

Bütün bu önlemlerin bekleneni verip veremeyeceği ise tartışmalı. FED’in üçüncü kez kesenin ağzını açıp yüz milyarlarca dolarlık devlet tahvili almasının hissedilir etkisi olmayacağını iddia eden uzmanlar da var.

FED’in ikinci tahvil alım operasyonu da etkisiz kaldığı gerekçesiyle eleştirilmişti. Açık Piyasa Komisyonu’ndaki görüş ayrılıkları son faiz indirimi sırasında gün ışığına çıkmıştı. 2013 yılına kadar merkez bankası faizlerinin asgari düzeyde tutulacak olmasını beğenmeyen komisyon üyelerinin üçüncü tahvil alım operasyonuna da olumlu bakmaları beklenmiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Bernhard Funck (dpa)/A. Günaltay

Editör: Hülya Köylü