ABD Senatosu'ndan Yemen kararı

Amerikan Senatosu, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun Yemen'deki operasyonlarına ABD tarafından verilen askeri desteğin kesilmesiyle ilgili bir tasarıyı oyladı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın veto tehdidine karşın onaylanan tasarı, Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato'da 46'ya karşı 54 oyla kabul edildi. Yedi Cumhuriyetçi senatör de tasarı lehinde oy kullandı.

Başkanın savaş yetkilerini kısıtlayan tasarı, Trump'a, ABD Silahlı Kuvvetleri'ni Yemen'deki savaştan ya da bu ülkeyi etkileyen çatışmalardan 30 gün içinde çekmesi için talimatta bulunuyor.

ABD'de 1973 yılında yürürlüğe giren Savaş Yetkileri Yasası'nı bu durum için geçerli hale getirmek amacıyla hazırlanan tasarıyı sunan isimlerden olan Demokrat Senatör Bernie Sanders, "Bugün, ABD'nin, Kongre'nin yetki vermediği bir savaşa dâhil olmasını sonlandıran anayasal gücümüzü geri isteme sürecimizi başlatmış bulunuyoruz" dedi. 2020 seçimleri için başkanlık adaylığını açıklayan siyasetçiler arasında yer alan Sanders, mevcut uygulamanın "açıkça" anayasayı ihlal ettiğini belirtti.

Suudi Arabistan'a silah satan ABD, bu ülkenin Yemen'de Husilere karşı savaşmak için kurduğu koalisyona ait uçaklara havada yakıt ikmali ve askeri eğitim desteği sağlıyordu. ABD geçen yılın sonunda söz konusu yakıt ikmali desteğini sonlandırmıştı. Ancak ABD, eğitim ve kılavuzluk gerektiren konularda desteğini sürdürüyor.

Kongre'deki ilk girişim değil

Tasarının Beyaz Saray'a ulaşabilmesi için Kongre'nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi'nde de kabul edilmesi gerekiyor. Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi geçen ay benzer bir tasarıyı onaylamıştı. Ancak Temsilciler Meclisi'nin önce Senato'dan geçmiş bir versiyonunu onaylaması gerektiği yönündeki prosedür nedeniyle süreçte başa dönülmüştü.

ABD Senatosu, Suudilere verilen askeri desteğin kesilmesini öngören bir tasarıyı 13 Aralık 2018'de de onaylamıştı. Ancak geçen Kongre döneminde Cumhuriyetçiler tarafından kontrol edilen Temsilciler Meclisi bu tasarıyı oylamaya yanaşmamıştı. Demokratlar, Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu Ocak ayındaki ara seçimlerle elde etti.

Trump'ın veto kartı

Beyaz Saray "kusurlu" olarak tanımladığı tasarının ABD'nin bölgedeki ülkelerle ikili ilişkilerine ve aşırıcılıkla mücadelesine zarar vereceğini belirtiyor.

ABD Başkanı Trump, tasarıyı Kongre'den geçmesi hâlinde veto edeceğini açıklamıştı. Böyle bir durumda, Kongre'nin her iki kanadının da Trump'ın vetosunu hükümsüz kılmak için gerekli olan üçte iki çoğunluğa erişmesi pek mümkün görünmüyor.

ABD'nin Riyad'a verdiği askeri destek, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2 Ekim 2018'de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürülmesinin ardından tartışma konusu olmuştu. Kongre'de hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat üyeler Trump'ı Suudi Arabistan'a yeterli sertlikte tepki göstermediği gerekçesiyle eleştiriyordu. ABD Başkanı, önemli bir stratejik müttefik diye tanımladığı Suudi Arabistan'ı bölgede İran'a karşı bir denge unsuru olarak görüyor.

Yemen'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun İran destekli Husilere karşı askeri operasyonlarına başladığı Mart 2015'ten beri yaklaşık 10 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor. İnsan hakları örgütleriyse can kaybının, Dünya Sağlık Örgütü'nün verdiği bu sayıdan çok daha fazla olduğunu belirtiyor.

DW,rtr,AP,AFP,dpa/CÖ,DÇÜ

© Deutsche Welle Türkçe