AB - Latin Amerika zirvesi umut vermiyor

Latin Amerika, Karaibler ve Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanlarının Viyana’da buluştuğu 2006 yılındaki AB – Latin Amerika zirvesi epey gösterişe sahne olmuştu. ABD’yi tahrik ve tahkir etmekle ünlü Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez AB’yi de incitmiş ve alternatif grupların temsilcileriyle buluşmayı zirveye tercih etmişti. Zirve elle tutulur sonuçlar da getirmemişti. Bu yılki AB - Latin Amerika zirvesinde de ortak hedefler üzerinde anlaşmaya varılması kolay olmayacak.

Arada çok fark var. Latin Amerika neoliberal politikaların 1990’ların sonlarında iflas etmesinden bu yana sola kayıyor. Avrupa’da ise muhafazakarların sözü geçiyor. Meksika’dan Şili’ye kadar uzanan 500 milyon nüfuslu bu dev kıta farklı ekonomik ve ticari politikalar yüzünden tek ses olamıyor. Bu da somut konuların görüşülmesini zorlaştırıyor.

Hugo Chavez’e yanıt

Zirvenin stratejik demeçlerle geçmesi bekleniyor ama AB Komisyonu’nun dış ilişkilerden sorumlu üyesi Benita Ferrero-Waldner ümidini kaybetmiyor: “Büyük ilerleme sağladık ve daha da sağlayacağız. Viyana buluşmasında sosyal standartların uyumlaştırılması önemli bir konuydu. Latin Amerika ülkeleri bu maddeyi gündeme aldırdı. Halkı doğrudan ilgilendiren vergi ve mali politikaların değiştirilmesi gerekecek. Hugo Chavez’in alternatif zirve tertiplemesine bir şey denemez. Nihayet hür toplumda yaşıyoruz.”

AB, enerji ve hammadde zengini Latin Amerika’ya büyük ilgi duyuyor. Bu bölge demokratik devlet yapısı ve değerleriyle de Avrupa’ya çok yakın. Peru’nun başkenti Lima’daki zirvede öncelikle sosyal sorunlar ve iklim değişikliği ele alınacak. Komisyon üyesi Ferrero-Waldner BM’in binyıl hedeflerine göre Güney Amerika’daki fakirlik ve açlığın yarıya indirilmesinin söz konusu olduğunu hatırlatıyor: “Lima zirvesinde etkili sosyal politika ilkelerinin uygulanması görüşülecek. Kimsenin açlık çekmemesi, herkesin sağlık hizmetlerinden yararlanması, her çocuğun ilkokula gidebilmesi ve kimsenin susuz kalmaması hedefleniyor. Bunun için sadece istihdamın arttırılması yetmez.”

Açlık uyarısı

AB Latin Amerika ülkelerinde çeşitli kalkınma projeleri uyguluyor. Nikaragua’da köy ve kırlık alanın su ikmali, kanalizasyon ve diğer sıhhi tesisat projeleri ile eğitim programları bu işbirliği çerçevesinde yürütülüyor. Birlik Komisyonu’nun ticaretten sorumlu üyesi Peter Mandelson Latin Amerika’nın fakirliği yenebileceğini ve enerji hammaddesi fiyatlarındaki artış sayesinde ekonomik büyümenin hızlandığını söylüyor: “Her yerde olduğu gibi Latin Amerika’da da gıda maddesi fiyatları arttı. Zirvede ortak eylemler kararlaştırabileceğimizi umuyorum. Fakirlere daha fazla gıda yardımı yapılması ve kalkınma halindeki ülkelerde zırai üretimin arttırılması şart. Pazarlarımızı açalım ki üretici talep edileni üretsin, gıda maddesi de ihtiyaç duyulan yerlere yönelsin.”

Zirvenin Doha turu görüşmelerine katkısı

Kalkınmışlığın eşiğindeki Brezilya tarımcılıkta dünyanın en büyüklerinden biri. AB ve Brezilya Doha turu dünya ticaret görüşmelerinde tarım sübvansiyonları ile sınai mamüllerin gümrük vergisinden arındırılmasının kavgasını yapıyor. Peter Mandelson Lima zirvesinde görüşmelerin çıkmazdan kurtarılabileceği görüşünde: “Lima zirvesine, bunu mümkün kılmaya muktedir güçlü ülkeler katılacak. Bu zirveden dünya ticaret görüşmelerine ivme kazandıracak sinyallerin geleceğinden eminim.”