Saudi Arabia kutumia uwekezaji wa mabilioni ya dola kisiasa?

Kumekuwepo miito ya mara kwa mara ya kuisusia Saudi Arabia kwa sababu ya kuhusishwa na vitendo vya ukiukaji wa haki za binadamu. Lakini yeyote anayejaribu kuchukua hatua ya kuitenga Saudi Arabia basi atakuwa kwenye wakati mgumu kwani kufanya hivyo ni sawa na kuzuia uwekezaji mkubwa wa nchi hiyo katika taifa husika.

Katika miaka sita iliyopita, uwekezaji wa Saudi Arabia kimataifa umeongezeka kwa kiasi kikubwa. Hazina ya utajiri wa Saudi Arabia inayomilikiwa na serikali sasa ina hisa katika kampuni kubwa kubwa duniani kama Amazon, Google, Visa, Microsoft, Disney, Nintendo, Uber, PayPal na Zoom.

Soma pia: Kansela wa Ujerumani Olaf Scholz yuko Saudi Arabia kusaka nishati kwenye nchi za Ghuba

Zingine ni kampuni inayoandaa likizo za kitajiri - Carnival, Saudi Arabia inamiliki pia timu ya soka ya Ligi Kuu ya Uingereza, Newcastle United na vilevile Saudi Arabia ina uhusiano mkubwa na kampuni ya BlackRock, msimaizi mkuu wa mali duniani na kampuni zingine nyingi.

Mabadiliko makubwa

Kwa hakika, kila wakati unaponunua kahawa katika mkahawa wa Starbucks, au unapocheza mchezo wa mtandaoni wa World of Warcraft, moja kwa moja unaunga mkono uwekezaji wa Saudi Arabia.

Sababu ya nchi hiyo kuwa na hisa katika kampuni zenye majina ni Hazina yake ya Uwekezaji wa Umma, PIF.  PIF ilianzishwa nchini humo mnamo mwaka 1971 lakini hadi hivi majuzi, mfuko huo wa Saudi Arabia ulifanya uwekezaji wa chini ndani ya nchi na hata kimataifa.

Soma pia: Biden atarajia mafuta zaidi na ujumuishwaji wa Israel Arabuni

Lakini yote yalibadilika mnamo mwaka 2015 wakati mtawala wa Saudi Arabia, Mwanamfalme Mohammed bin Salman, ambaye mara nyingi huitwa MBS, alipoanza kuunganisha utajiri wa ufalme huo kwa jina lake.

MBS aliifanya PIF kuwa kitovu cha mipango yake ya kuifanya Saudi Arabia kuwa nchi ya kisasa na kuutofautisha uchumi wake na utajiri wa mafuta.

Mnamo mwaka wa 2016, mfuko huo uligonga vichwa vya habari duniani kwa kuwekeza dola bilioni 3.5 katika kampuni ya usafiri ya Uber.

Hata hivyo kadiri mfuko wa PIF nchini Saudi Arabia, na kiongozi mwenye mamlaka aliye nyuma ya uwekezaji mkubwa wa nchi hiyo kimataifa wanavyozidi kuwa na nguvu duniani, baadhi ya wadadisi na wachambuzi wameeleza wasiwasi na kuuliza maswali Je, uwekezaji wote huo wa kimataifa ni sawa na nguvu za kisiasa?

Soma pia: Mwanamfalme bin Salman aizuru Uturuki

Na Je, Saudi Arabia inatumia mfuko wake wa PIF wa uwekezaji kimataifa kujijengea ushawishi kutimiza malengo ya sera yake ya kigeni?

Jukumu lisilokifani

Karen Young, mtafiti mkuu katika kitengo cha sera za nishati ya kimataifa katika Chuo Kikuu cha Columbia, amebainisha kuwa jukumu jipya la PIF katika uchumi wa Saudi Arabia halina kifani.

Soma pia: Uturuki, Saudia zaahidi ushirikiano wa karibu baada ya mvutano wa Khashoggi

Young, ambaye sasa anaandaa kitabu kuhusu fedha za utajiri huru katika mataifa ya Ghuba, ameiambia DW kuwa mataifa Tajiri ya Ghuba yamekuwa yanalenga kuwekeza nchini Ugiriki kwa sababu za kiulinzi na nchini Ujerumani yanalenga kufanikisha mikataba ya nishati.

Sara Bazoobandi, mshirika katika Taasisi ya GIGA inayotoa Mafunzo kuhusu Mashariki ya Kati yenye makao yake mjini Hamburg amesema cha muhimu kutambua kwamba motisha moja wapo ya kawaida ya uwekezaji wa fedha ni kuongeza mapato ya kifedha na kwamba Wasaudi, angalau hawajali sana juu ya ushawishi wao kisiasa bali wanachojali zaidi ni kutumia nafasi yao kupata faida zaidi.

Chanzo: DW