Crkva ne treba da se izjašnjava o svemu

Profesor prava, crkvenog prava, politikolog i istoričar Ustava na Univerzitetu u Triru, ovogodišnji predsednik Dana Evangelističke dana crkve, Gerhard Robers smatra da su susreti poput ovog, u vreme interneta i pametnih telefona itekako važni. „Potrebni su nam međusobni susreti, doživljaji zajedništva. Upravo to pruža Dan crkve na jedan moderan način“, kaže Robers.

Sociolog Detlef Polak iz Minstera slaže se s njegovim mišljenjem. „Mnogi učesnici ove manifestacije u susretu sa drugima dobijaju podršku i potvrdu svoje vere i spiritualnosti uopšte. Tako se stiče osećaj da onako kako žive i veruju da nisu sami“, zaključuje.

I zaista, protestanti iz cele zemlje koji se ovih dana okupljaju u Hamburgu, imaju će priliku pet dana za razmenu iskustava, molitvu i diskusije. Planirano je sveukupno 250 različitih događanja – od služba i čitanja Biblije pa sve do političkih diskusija i kulturnih događanja. Štampani program debeo je čak od 260 stranica.

Ovogodišnji slogan glasi „Koliko ti je potrebno“, a reč je o pozivu na individualno razmišljanje i preispitivanje – koliko nam je zapravo potrebno za život, čega bismo zapravo mogli da se odreknemo? Osim toga, ove godine u centru pažnje su i teme vezane za dijalog s drugim religijama, odgovornija privreda, učešće osoba sa invaliditetom u javnom životu...

Mnogo politike, mnogo kulture

Svoj dolazak najavile su i mnoge osobe iz javnog života. Između ostalih i nemački predsednik Joahim Gauk koji je i sam kao protestantski sveštenik u vreme bivše Istočne Nemačke u Rostoku organizovao jedan sličan susret protestanata. On bi u Hamburgu ove godine trebalo da održi govor na temu „Kako izgleda snažno društvo?“ Nemačka kancelarka Angela Merkel (također protestantkinja) najavila je predavanje pod naslovom „Stvaranje u globalizovanom svetu“. Svoj dolazak su najavili i Per Štajnbrik (kandidat za kancelara opozicionih socijaldemokrata na ovogodišnjim izborima) i Hanelore Kraft (premijerka savezne pokrajine Severna Rajna Vestfalija). S obzirom na toliki broj političara iz najviših krugova, može se reći izborna kampanja počinje već sada.

Što se kulturnih događanja tiče, najavljeno je mnogo toga; koncerti, premijera opere „Kraj nevinosti“ kompozitora Štefena Pajfera posvećena životu nemačkog teologa i borca protiv nacizma Ditriha Bonhefera.

Problemi Crkve ostaju i dalje

Uprkos takvom bogatom programu, postavlja se ipak pitanje – da li je Crkva u Nemačkoj zaista toliko društveno politički relevantna kako pokušava da se predstavi? Sociolog Polak smatra da u svakom slučaju vodeće osobe Crkve nastoje da se uključe u zbivanja kada je reč o velikim temama, a sve kako bi naglasili svoju relevantnost.

„Ali ljudi od Crkve ne očekuju da se izjasni o svakom političkom događaju ili pitanju, već da poruke koje šalje – šalje na savremen i životan način. Crkva bi se trebalo da se zauzima za siromašne, slabe i izbačene iz društva. Ona mora biti karitativna. A kada se radi o političkim temama, tada ljudi pre veruju stranačkim ili parlamentarnim institucijama nego Crkvi“, kaže Polak.

U Nemačkoj je, naime, u poslednje vreme tema vere i Crkve postala jedna od najvećih medijskih tema uopšte. Na zapadu zemlje su samo još osam od deset građana pripadnici neke veće crkvene zajednice, dok je na istoku ta brojka i znatno niža. Čak 70 do 80 odsto zapadnih Nemaca smatra da je hrišćanstvo jedan od temelja nemačke kulture. Na istoku Nemačke to gledište deli samo polovina stanovništva. „Nemačko društvo nije nehrišćansko ili necrkveno. Ali, stanovništvo se sve više distancira od hrišćanstva. I to je problem Crkve. Iako teme su vezane za religiju sve aktuelnije, sama Crkva od toga nema ništa“, zaključuje Polak.

„Koliko ti je potrebno?“

Ovakvi Dani Evangelističke dani crkve su nastali nakon Drugog svetskog rata i to iz želje samih vernika – i kritičkih teologa i pastora, da se Crkva distancira od nacizma i mnogih pripadnika crkve koji su spremno služili Hitleru. Ta manifestacija održava se svake druge godine u nekom drugom gradu, a čini se da crkva – pa tako i Evangelistička, ponovo traži novi put prema građanima. Mogu li ovi dani da pomognu u toj nameri?

„Ne, do promene ne može da dođe preko nekog velikog događaja“, smatra Polak. „Na taj način neće više ljudi dolaziti na mise, niti posećivati crkve. Crkva bi trebalo da se okrene svojim zadacima u samoj srži – dakle, dobrotvornim radovima, dušebrižništvu“, No, uprkos sve većoj udaljenosti između Nemaca i crkve, nemačkom društvu ne preti moralna kriza. „Mislim da moralni kapital nekog društva ne zavisi samo od hrišćanstva“, dodaje sociolog Polak.

Ovogodišnji slogan „Koliko ti je potrebno“, potiče iz Biblije, iz Druge Mojsijeve knjige, i govori o oslobođenju Izraelaca iz egipatskog ropstva. Prema predanju, Bog je svom narodi poslao hleb koji je sa neba padao kao kiša. Pošto da se hleb lako kvari, svako je smeo da uzme samo onoliko koliko mu je bilo potrebno da utoli glad. „To bi već bilo dovoljno – sa verom u Boga i ovakvim incijativama. A Bog će nam već dati hleb naš nasušni“, smatra Gerhard Robers.

Autori: Štefen Dege / Željka Telišman
Odgovorni urednik: Ivan Đerković