Gjermania rrit presionin ndaj Qipros
12 Janar 2013Për shkak të krizës së euros kancelares gjermane, Angela Merkel, vazhdimisht i duhet të jetë me valixhe në dorë gati për të udhëtuar diku. Krahas samiteve e konferencave të panumërta të BE-së dhe takimeve deri në orët e natës, në axhendën e saj rregullisht bëjnë pjesë edhe vizita në vendet në krizë të eurozonës. Së fundi ajo udhëtoi për në Qipro. Si shkas për vizitën u komunikua një takim disa orësh me Partinë konservatore Popullore Evropiane. Në shkurt zhvillohen zgjedhjet parlamentare dhe Merkel do ta mbështesë kandidatin konservator Nikos Anastassiadis. Por natyrisht që në bisedime bëhet fjalë në radhë të parë për gjendjen katastrofike të Qipros, e cila gjithnjë e më shumë po zhytet në vorbullën e krizës së euros.
Por vizita e kancelares në Qipro ka edhe dobi vetiake. Në Gjermani po rritet rezistenca kundër ndihmave të mundshme financiare për këtë vend. Një debat emocional lidhur me taksapaguesit gjermanë, të cilët duhet të nxjerrin para nga xhepi i tyre për shkak ndihmave të BE-së për Qipron, do të ishte fare i papërshtatshëm për kancelaren Merkel në vitin e zgjedhjeve parlamentare në vjeshtë. Pra është në interesin e politikës gjermane, që Qiproja mundësisht ta verë vetë nën kontroll krizën sa më shpejt të jetë e mundur. Ashtu siç edhe pritej para gazeterëve në kryeqytetin qipriot Nikozia, Merkel kërkoi të ndërmerren hapat e nevojshme të reformave për përballimin e krizës: "Detyra është, që nga njëra anë të realizohen reformat dhe nga ana tjetër të flasim për solidaritetin", deklaroi kancelarja.
S'ka perspektivë për ndihmë gjermane
Në Gjermani socialdemokratët dhe ekologjistët në opozitë qysh tani e kanë bërë të qartë, se në rrethanat aktuale nuk do ta miratojnë në Bundestag një ndihmë eventuale për Qipron. Kryetari i socialdemokratëve Sigmar Gabriel i tha gazetës 'Süddeutsche Zeitung': "Nëse zonja Merkel do të ketë votën e partisë socialdmeokrate për Qipron, ajo duhet të ketë arsye shumë të forta. Por aktualisht unë nuk shoh të ketë arsye të forta." Ne të kundërt zëdhënësi qeveritar Steffen Seibert u shpreh i rezervuar: "Ne ende nuk kemi arritur në pikën, që duhet të praqesim një program konkret në Bundestag. Ne kemi arritur në pikën, që troika (përfaqësuesit e FMN-së, BE-së dhe Bankës qendrore Evropiane shën i përkth.) dhe ministrat e financave po merren në detaje me këtë çështje. Pra ka ende punë për të bërë."
Politika gjermane reagon e rezervuar edhe sepse për Qipron dyshohet të jetë e involvuar në biznese të dyshimta. Përmes kontrolleve jo rigoroze ndaj pastrimit të parasë, mendohet që në këtë vend të kenë hyrë shuma të mëdha parash, kryesisht nga Rusia. Revista "Der Spiegel" duke iu referuar një raporti të Shërbimit Federal Informativ të Gjermanisë (BND) në fillim të nëntorit 2012 shprehte dyshimin se republika ishull ende vazhdon të ofrojë mundësi për pastrim parash. Qeveria qipriote e përgënjeshtroi prerazi këtë njoftim. Por deri më sot dyshimet nuk kanë mundur të shmangen. Edhe partia liberale (FDP), pjesë e koaliconit qeverisës me kristiandemokratët dhe socialdemokrtët (CDU/CSU), e sheh me sy kritik ndihmën për Qipron. Radios kombëtare gjermane 'Deutschlandfunk' kryetari i grupit parlamentar të liberalëve Rainer Brüderle i tha se, nëse krijohet përshtypja "që taksapaguesit gjermanë duhet të mbajnë përgjegjësi për paratë e pista ruse në Qipro, atëherë askush nuk mund t'i pranojë ndihmat dhe as nuk mund të argumentojë për miratimin e tyre."
Agjencitë e vlerësimit të riskut e deklasifikojnë Qipron
Agjencia Moody's e ka ulur aftësinë kredituese të Qipros ndjeshëm drejt kategorisë BB+, që do të thotë investimet në këtë vend konsiderohen me risk shumë të lartë. Në sfondin e barrës së borxheve aftësia kredituese e vendit ulet njëherësh me tri shkallë. Moody's vuri në dukje se janë të mundshme deklasifikime të mëtejshme. Ishulli në Lindje të Mesdheut ka nevojë, sipas të dhënave të veta, për 17,5 miliardë euro nga fondi i BE-së për shpëtimin, në mënyrë që të mund të përballojë sado pak krizën. Një pjesë e madhe e parave nevojiten për mbështetjen e bankave të prekura rëndë nga kriza. Ndonëse nevojat financiare krahasuar me paketën e ndihmës për Greqinë janë më të ulëta, shuma e kërkuar i përgjigjet thuajse rendimentit ekonomik të vendit. Në verë qeveria në Nikozia i praqiti BE-së një kërkesë për ndihmë.
Shumë poliitkanë dhe ekspertë të BE-së kanë dyshime, nëse Qiproja mund të shpëtohet pa faljen e borxheve. Profesori në fushën e ekonomisë, Lars Feldbeson, thotë se detyrimisht duhet të ketë 'shpresë për falje borxhesh'. Në intervistë për DW ai thekson, se është i rezervuar sa i përket termit të mirëfilltë 'falje borxhi light'. E përdor këtë term, vetëm nëse vërtetë është e nevojshme falja e borxhit, pra një heqje dorë në mënyrë eksplicite nga kapitali." Ajo, që kemi mundur të shohim me Greqinë, kanë qenë forma të tjera të ristrukturimit të borxhit duke hequr dorë nga interesi, apo me shtyrjen e afateve të shlyerjes së kredisë, por pa arritur vërtetë në situatën e paaftësisë së pagesës, thotë Feldbeson duke shtuar, se "mendoj, që për Qipron do të jenë të pashmangshme këto forma të ristrukturimit të borxhit."