Eurobonds

"Nëse do të kishim një eurobond, tek i cili Gjermania garanton 27%, Franca 20% dhe Greqia 2%, ai do të kishte notën 'CC', që i përgjigjet besueshmërisë kredituese të Greqisë." Kështu e vlerësonte në shtator situatën drejtori i seksionit "Evropa" pranë agjencisë së vlerësimit S&P, Moritz Krämer. Diskutimi për obligacione të përbashkëta në eurozonë ka kohë që vazhdon.

Vende si Greqia, Portugalia, Spanja dhe Italia i kërkojnë ato me këmbëngulje. Ndërsa vende si Gjermania, Austria, Holanda dhe Finlanda i refuzojnë ato në mënyrë strikte. Nga obligacione të përbashkëta për eurozonën, për të cilat do të përgjigjeshin të gjitha shtetet e euros, përfitojnë vendet e dobëta. Borxhet e tyre do të rëndonin kështu mbi supe më të forta, çka do të sillte ulje të normave të interesit. Gjermania si ekonomia më e madhe e eurozonës jep si garanci bonitetin e saj dhe duhet të llogarisë me norma më të larta interesi në rast huamarrjeje.

Sa i kushtojnë eurobondet Gjermanisë?

Instituti Ifo në Mynih për studime ekonomike i llogarit kostot shtesë të Gjermanisë në rast emetimi të eurobondeve në 33 deri 47 miliardë euro në vit. Gabim, thotë Gustav Horn, drejtor i Institutit për Makroekonomi dhe Studim të Koniunkturës. Ai mendon se normat e interesit për eurobondet do të ishin "vetëm pak më të larta se normat gjermane të interesit, duke marrë parasysh se Gjermania do të humbiste statusin e saj si përfituese nga kriza". Për shkak të frikës nga kriza kohët e fundit ka pasur një "turrje" të vërtetë drejt obligacioneve shtetërore gjermane. "Prej kësaj përfiton jashtëzakonisht shumë ministri gjerman i Financave, pasi borxhi i Gjermanisë financohet aktualisht me kosto më të ulëta se kurrë", thotë Horn.

Edhe Martin Schulz, kryetar i grupit socialist në Parlamentin Evropian, i konsideron pa bazë "shifrat e tmerrshme". Sigurisht eurobondet do të kenë një kosto, por për Gjermaninë "ato do të ishin një zgjidhje shumë më e lirë se sa shtimi i vazhdueshëm i paketave të shpëtimit, apo më keq akoma, dështimi i euros".

Eurobondet - logjike edhe në aspektin psikologjik?

Sipas europarlamentarit Schulz eurobondet janë me kuptim edhe në aspektin psikologjik: "Normat më të larta të interesit për të ashtuquajturat vende PIGS, rezultojnë edhe prej mosbesimit të tregjeve në aftësinë shlyese të këtyre vendeve dhe në këmbënguljen e vendeve të pasura për ruajtjen e unionit monetar". Për këtë arsye eurobondet mund të ktheheshin në një simbol që vendet e eurozonës besojnë në një të ardhme të përbashkët, mendon Schulz.

Vetëm një "drogë e ëmbël"?

Hans-Werner Sinn, president i institutit Ifo, i quan eurobondet "një drogë të ëmbël", e cila u heq mëkatarëve të borxheve stimujt për të kursyer. Nëse këto vende do të paguanin për borxhet e tyre të njëjtat norma interesi si Gjermania, përse të ndërmerrnin masa të rrepta kursimi, të cilat ulin shanset e politikanëve për t'u rizgjedhur?

Blue Bonds dhe Red Bonds

Por përkrahësit e eurobondeve kundërshtojnë. Ata i referohen një ideje të Institutit Bruegel në Bruksel, sipas së cilës vendet e eurozonës mund të financojnë vetëm një pjesë të borxheve të tyre me të ashtuquajturit "blue bonds", e pikërisht 60 për qind të Produktit të Brendshëm Bruto. Ky është edhe kufiri i lejuar i borxhit sipas marrëveshjes së Mastriktit për shtetet e eurozonës. Për pjesën tjetër të borxheve vendet duhet të emetojnë "red bonds", për të cilat përgigjet plotësisht vetë secili vend. Kështu krijohet një stimul, për të mbajtur brenda kufijve të lejuar borxhin e përgjithshëm.

Displinë tregjesh apo mekanizma politikë?

Heribert Dieter nga fondacioni Shkencë dhe Politikë në Berlin kritikon se prapa eurobondeve qendron ideja e zëvendësimit të disiplinës së tregut me mekanizma politikë. Kjo ide nuk ka funksionuar as në të kaluarën dhe këtë e vërteton zbutja e kritereve të paktit të stabilitetit, mendon Kai Carstensen nga instituti Ifo. Si pasojë deficitet buxhetore dhe borxhi i përgjithshëm u rritën dhe në krizën financiare gjithçka doli jashtë kontrollit. Nëse nuk do të kishte hyrë këtë vit në eurozonë nxënësja shembullore Estonia, Finlanda do të ishte shteti i vetëm i unionit monetar, që respekton ende të ashtuquajturat "kritere të konvergjencës".

Autor: Zhang Danhong / E. Xhani
Redaktoi: A Verbica