1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ

حامد کرزی: د بيان آزادي پر شا تلونکې نه ده

حسين سيرت/ مسعود جهش۱۳۹۲ بهمن ۱, سه‌شنبه

افغان ولسمشر حامد کرزي ویلي دي چې افغانستان په تیرو لسو کلونو کې د رسنیو، فکر او بیان د آزادۍ په برخو کې «لويي لاس ته راوړني» لرلي دي. هغه ټینگار کړی دی چې د افغانستان راتلونکی حکومت هم باید د دغو ارزښتونو درناوی وکړي.

https://p.dw.com/p/1AuI9
انځور: Shah Marai/AFP/Getty Images

دا په داسې حال کې ده چې یو شمیر رسني وایي، په افغانستان کې له دې سره سره چي په سوونو تلویزیونونه، راډیوگانې، ورځپاڼې او نوري رسنې فعالیت کوي، بیا هم د بیان د آزادۍ پر وړاندي ډیري ستونزي موجودې دي.

ولسمشر کرزي د سه شنبې په ورځ د بیات د رسنیو د مرکز د پرانیستنې پر مهال په کابل کې وویل: «دا یو لوی پرمختگ دی او د پام وړ وده ده. موږ په خپله د دې بنسټ ایښی دی. دا روښانه خبره ده چې د رسنیو، تلویزیونو او ژورنالیزم آزادۍ به د پخوا په شان پر مخ ولاړه شي او راتلونکی حکومت هم باید پر همدې لاره روان وي. نور نو له دې لاري پر شا نه شو تلای.»

د رسنیو په برخه کې یو شمیر فعالان هم په دې باور دي چې په افغانستان کې د رسنیو په برخه کې د تیرو لسو کلونو پرمختگونه په سیمه کې بې ساري دي. هغوی استدلال کوي چې د سیمې هیڅ هیواد هم د افغانستان په شان د بیان آزادي نه لري.

په اوس وخت کې په افغانستان کې رسني پر حکومت باندي په آزاد ډول نیوکې کوي او د فساد، لږ کار او اختلاس په اړه رپوټونه خپروي.

د افغانستان د خبریالانو د ټولني مشر عبدالحمید مبارز، په دې غونډه کې وویل: «موږ کولای شو په ویاړ سره ووایو چې موږ د بیان د آزادۍ په برخه کې په سیمه کې سیال نه لرو. زموږ په گاونډیو هیوادونو کې د بیان د آزادۍ درناوی په هغه ډول نه کیږي لکه څرنگه چې په افغانستان کې کیږي.»

د بیان د آزادۍ پر وړاندي ستونزي

له بلې خوا بیا په افغانستان کې یو شمیر خبریالان او رسنې تر نامساعدو شرایطو لاندي کار کوي. د خبریالانو گواښل، د هغوی وهل او هغوی ته توهین کول هغه ستونزې دي چې افغان خبریالان ورسره وخت نا وخت مخامخیږي.

د خبریالانو د ملاتړ موسسې مشر مجیب خلوتگر، وایي چې افغان خبریالان له بېلابېلو ستونزو سره مخامخ دي. هغه زیاتوي چې افغان حکومت معلوماتو ته د لاسرسي قانونه نه تصویبوي او له همدې کبله خبریالان نه شي کولای په اسانۍ سره معلومات ته لاسرسی پیدا کړي.

خلوتگر زیاتوي چې افغان امنیتي سازمانونه او د علماوو شورا هم په ځینو مواردو کې پر رسنیو باندي فشارونه اچوي: «د پولیسو بد چلند، د دفاع په وزارت کې بد چلند، خبریالان له ستونزو سره مخامخ کړي دي.»

خلوتگر روښانوي چې د حکومت فشارونو، د زورواکانو گواښونو، ناامنيو او د طالبانو فشارونو په افغانستان کې د رسنیو کار ستونزمن کړی دی.

په عین حال کې له خبریالانو څخه د دفاع یو شمیر سازمانونه وایي چې حکومت په تیرو لسو کلونو کې د هغو خبریالانو دوسیې په جدي توگه څېړلي نه دي چې د دندې پر مهال یې خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.