Ukraińcy w wieku poborowym bez zastępczych paszportów
11 sierpnia 2024
Gdy ukraiński paszport traci ważność, jego właściciel musi wrócić do swojego kraju i rozpocząć tam obowiązkową służbę wojskową – jeśli jest mężczyzną w wieku poborowym. Władze niemieckich krajów związkowych uważają to za rozsądne.
Z reguły ukraińscy mężczyźni w wieku poborowym, którzy nie mają ważnego paszportu, nie mogą liczyć w Niemczech na zastępczy dokument podróży. Ankieta przeprowadzona przez Ewangelicką Agencję Prasową (epd) wśród odpowiedzialnych ministerstw krajów związkowych potwierdziła panującą opinię, że wskazane jest, by Ukraińcy ci powrócili do swojego kraju w celu uzyskania paszportu i odbycia obowiązkowej służby wojskowej.
Prawo federalne jako punkt odniesienia dla landów
„Heskie władze imigracyjne konsekwentnie stosują prawo federalne, odmawiając wydania ukraińskim mężczyznom w wieku poborowym zastępczych dokumentów podróży”, oświadczyło heskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Suwerenność paszportowa leży po stronie krajów macierzystych.
Większość krajów związkowych, podobnie jak Hesja, za punkt odniesienia bierze obowiązujące prawo federalne. Zgodnie z rozporządzeniem o pobycie, cudzoziemiec, który nie posiada ważnego paszportu, może otrzymać zastępczy paszport tylko wtedy, gdy nie może uzyskać dokumentu podróży w swoim kraju w „rozsądny” sposób. Odbycie służby wojskowej w swoim kraju nie jest warunkiem, który oznaczałby odejście od tej zasady.
Restrykcje dla Ukraińców w wieku poborowym
Dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Saksonii-Anhalt, „samo założenie, że wnioskodawca zostanie faktycznie powołany do służby wojskowej” nie jest wystarczające, by zaklasyfikować uzyskanie paszportu w tym kraju jako „nierozsądne”. O wyjątkach od tej zasady decydują władze imigracyjne krajów związkowych na podstawie indywidualnych przypadków. Możliwe wyjątki w Saksonii-Anhalt to na przykład konieczność leczenia lub opieka nad bliskimi członkami rodziny przebywającymi w Niemczech.
W Kraju Saary, według tamtejszego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, niemiecki dokument podróży mogą otrzymać osoby pozostające w związku małżeńskim z Niemcami lub te, które znajdują się już w procesie naturalizacji – nie dotyczy to jednak Ukraińców w wieku poborowym.
Przeterminowane paszporty bez poważnych konsekwencji
Bez ważnego paszportu Ukraińcy nie mogą podróżować. Według Ministerstwa Integracji landu Szlezwik-Holsztyn, utrata ważności paszportów nie ma jednak znaczenia dla faktu ubiegania się przez nich o prawo pobytu czy o świadczenia socjalne. Zostało to również potwierdzone przez Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Ukraińcy korzystają z prawa pobytu w Niemczech na mocy dyrektywy UE w sprawie masowego napływu, obowiązującej do 4 marca 2025 r. Rozporządzenie zapewnia natychmiastową ochronę i dostęp do praw w UE, w tym prawo pobytu, dostęp do rynku pracy, zakwaterowania, pomocy społecznej, czy wsparcia medycznego.
Ukraina chce ściągnąć do kraju potencjalnych żołnierzy
Ukraina natomiast stara się od paru miesięcy zwiększyć presję na mężczyzn w wieku poborowym mieszkających za granicą i skłaniać ich do powrotu. Od kwietnia tego roku nie otrzymują oni w ukraińskich ambasadach za granicą żadnych nowych dokumentów.
Jak poinformowała ambasada Ukrainy w Berlinie, od czerwca istnieje możliwość korzystania z usług konsularnych za granicą pod warunkiem zarejestrowania się poprzez aplikację mobilną ukraińskiego resortu obrony.
Wedle danych niemieckiego MSW, w końcu czerwca 2024 przebywało w Niemczech 268 176 Ukraińców w wieku poborowym.
(EPD/sier)