1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Teofila Reich-Ranicki nie żyje

30 kwietnia 2011

Przez prawie 70 lat Teofila Reich-Ranicki żyła w cieniu swego męża, Marcela. Zmarła w wieku 91 lat 29 kwietnia we Frankfurcie nad Menem. Kiedy zapytano męża, na co zmarła, odpowiedział: "Na Niemcy, o godz. 11.00".

https://p.dw.com/p/116pw
ARCHIV - Literaturkritiker Marcel Reich-Ranicki und seine Frau Teofila verfolgen am 04.05.2008 in der Paulskirche in Frankfurt am Main die Verleihung des Börne-Preises. Teofila Reich-Ranicki ist tot. Sie starb am Freitag (29.04.2011) im Alter von 91 Jahren, wie die «Frankfurter Allgemeine Zeitung» berichtete. Teofila, die Tosia genannt wurde, war zusammen mit ihrem Mann aus dem Warschauer Getto geflüchtet. Das Paar überlebte den Holocaust und kam später in die Bundesrepublik. Foto: Boris Roessler dpa/lhe +++(c) dpa - Bildfunk+++
Razem przez 69 latZdjęcie: picture-alliance/dpa

Marcel Reich-Ranicki w jednym z wywiadów prasowych, w Bild am Sonntag w 2007 roku powiedział: "Moja żona nie mogła sobie wyobrazić, żeby mnie zostawić samego. Ja też nie mogłem sobie wyobrazić, żeby ją zostawić samą. I tak minęło nam 67 lat".

ARCHIV - Teofila Reich-Ranicki, die Ehefrau des Literaturkritikers Marcel Reich-Ranicki, aufgenommen am 09.01.2006 am Rande einer Pressekonferenz in Berlin. Teofila Reich-Ranicki ist tot. Sie starb am Freitag (29.04.2011) im Alter von 91 Jahren, wie die «Frankfurter Allgemeine Zeitung» berichtete. Teofila, die Tosia genannt wurde, war zusammen mit ihrem Mann aus dem Warschauer Getto geflüchtet. Das Paar überlebte den Holocaust und kam später in die Bundesrepublik. Foto: Steffen Kugler dpa/lhe +++(c) dpa - Bildfunk+++
Teofila Reich-RanickiZdjęcie: picture-alliance/dpa

Poznali się w 1940 roku, w dniu, kiedy jej ojciec popełnił samobójstwo. Trudno wyobrazić sobie bardziej dramatyczny moment na rozpoczącie romantycznego związku, ale w ich życiu miały nastąpić dalsze.

Przeżyli holocaust

Kiedy matka Tosi - bo tak nazywała ją rodzina i przyjaciele - poznała Marcela, powiedziała mu: "Zaopiekuj się tą dziewczyną". Teofila urodzona w 1920 roku w Łodzi, pochodząca z zamożnej żydowskiej rodziny kupieckiej, chciała właściwie studiować sztukę w Paryżu. Już jako dziecko pięknie rysowała, miała zdolność do języków. Wojna przekreśliła wszystkie jej plany.

Pobrali się w 1942 roku w warszawskim getcie, w 1943 udało im się stamtąd uciec. W podziemiu, w poczuciu stałego zagrożenia, przeżyli holocaust. W roku 1948 przyszedł na świat ich syn, Andrew.

Teofila Reich-Ranicki po wojnie pracowała jako dziennikarka i tłumaczka. W 1958 Reich-Raniccy wyjechali do RFN. Od roku 1973 mieszkali we Frankfurcie nad Menem.

Im Zentrum des Interesses: Marcel Reich-Ranicki bei der Festveranstaltung im Jüdischen Museum Frankfurt. Links von ihm Raphael Gross, Museumschef und Hellmuth Karasek, Literaturkritiker. Rechts: Teofila Reich-Ranicki
Teofila Reich-Ranicki z mężem w czasie uroczystości w Muzeum Zydowskim we Frankfurcie nad MenemZdjęcie: Jürgen Hube

Późne uznanie dla artystki

Publicznie trzymała się w cieniu swego bardzo ekspresywnego i bezpardonowo wyrażającego swe opinie męża, najbardziej znanego niemieckiegio krytyka literackiego. Wszędzie, gdzie się pojawiał, u jego boku widać było drobiutką, elegancką panią z subtelnym uśmiechem na ustach. "Każdy, kto widział tę parę odnosił wrażenie, że są nierozłączni: on był wzburzonym żywiołem morskim, ona skałą, o którą rozbijają się fale" - pisała Frankfurter Allgemeine Zeitung. Bardzo ceniono ją za mądrość, dobroć, cierpliwość i poczucie humoru. Bardzo późno świat poznał ją jako artystkę: w 1999 roku zostały opublikowane jej rysunki z warszawskiego getta, które ocalały, pomimo dramatycznych losów Reich-Ranickich. Przedstawiają okrutną rzeczywistość życia w getcie.

Ich wspólne życie w szczegółach Marcel Reich-Ranicki opisał w biografii "Moje życie", wydanej w 1999 roku, która stała się bestsellerem i doczekała ekranizacji.

dap / Małgorzata Matzke

red.odp.: Barbara Coellen