Raport TUI: Optymizm młodych spada, najbardziej u Polaków
15 czerwca 2023
Młodzi Europejczycy coraz bardziej pesymistycznie patrzą w przyszłość. Większość nie wierzy, że w dorosłym życiu będzie im się wiodło lepiej niż ich rodzicom. To główne wnioski najnowszej edycji badania młodzieży „Młoda Europa”, które co roku przeprowadza niemiecka Fundacja TUI. – Nastawienie młodych Europejczyków do życia staje się w długiej perspektywie i w sposób postępujący coraz bardziej pesymistyczne – powiedział Thorsten Faas, politolog i wykładowca Wolnego Uniwersytetu Berlińskego, podczas czwartkowej (15.06.2023) prezentacji wyników badań. – Nagłe odwrócenie tego trendu jest mało prawdopodobne – zaznaczył.
Optymizm stopniał nawet w Polsce i w Niemczech
W marcu br. instytut sondażowy YouGov na zlecenie Fundacji TUI przeprowadził ankietę wśród ponad 7 tys. osób w wieku od 16 do 26 lat, które zamieszkują Niemcy, Wielką Brytanię, Francję, Hiszpanię, Włochy, Grecję oraz Polskę. 52 proc. badanych uważa, że ich przyszła sytuacja życiowa będzie gorsza niż ich rodziców. Tylko 22 proc. jest przekonana, że ich sytuacja będzie lepsza.
Pozytywny nastrój stopniał nawet w Polsce i Niemczech, gdzie, zgodnie z wynikami badań z ubiegłych lat, młodzi ludzie zawsze byli znacznie bardziej optymistycznie nastawieni do przyszłości. Jeszcze w 2017 r. aż 78 proc. Polaków optymistycznie zapatrywało się na przyszłość. W 2023 r. ta grupa zmalała aż do 58 proc. To największy spadek wśród obywateli wszystkich państw biorących udział w badaniu. Dla porównania w 2017 r. 64 proc. młodych Niemców optymistycznie oceniało swoją sytuację. W bieżącym roku taką odpowiedź zaznaczyło już tylko 56 proc.
Trudno osiągalny standard rodziców
W Polsce i w Niemczech na przestrzeni ostatnich lat najbardziej pogorszyły się prognozy co do standardu przyszłego życia. W 2017 r. jeszcze 46 proc. Polaków uważało, że w przyszłości będzie im się żyło lepiej, niż ich rodzicom. Obecnie taką odpowiedź zaznaczyło tylko 30 proc. Z kolei 41 proc. uważa, że ich dochody i standard życia pogorszą się w porównaniu do pokolenia ich rodziców. W Niemczech, odsetek młodych ludzi, którzy wierzą w osiągnięcie lepszego dobrostanu od ich rodziców zmniejszył się z 36 proc. w 2017 r. do 27 proc. w roku bieżącym.
W innych badanych krajach wiarę w lepsze jutro już w ubiegłych latach podzielało niewielu, a bieżące wyniki tylko to wrażenie umacniają. Ponad połowa Francuzów (54 proc.), Hiszpanów (54 proc.), Włochów (57 proc.), Greków (56 proc.) i Brytyjczyków (61 proc.) uważa, że ich sytuacja w porównaniu do sytuacji rodziców ulegnie pogorszeniu.
Kontynent wielu nierówności
Młodzi Europejczycy są bardzo świadomi różnic społecznych, niezależnie od ich własnego dobrobytu gospodarczego. 68 procent twierdzi, że dochód w ich kraju jest „bardzo” lub „raczej” nierównomiernie rozłożony. Spośród wszystkich badanych narodów, młodzi Polacy najczęściej (52 proc.) wskazywali na nierówny dostęp do opieki zdrowotnej. Ogólnie największe poczucie nierówności panuje wśród Greków.
W krytyce krajowego systemu edukacji przodują ponownie Polacy. 70 proc. oceniło szkolnictwo „raczej lub „bardzo źle”. Najlepiej system edukacji oceniają młodzi Brytyjczycy. 58 proc. oceniło szkolnictwo we własnym kraju jako „raczej” lub „bardzo dobre”.
– Z jednej strony istnieje społeczny konsensus, że edukacja jest najlepszym sposobem na prowadzenie niezależnego i prowadzącego do spełnienia życia. Z drugiej strony, ci, którzy powinni czerpać korzyści z systemu edukacji, wystawiają mu marną ocenę – oceniła podczas czwartkowej prezentacji Elke Hlawatschek, dyrektor Fundacji TUI.
Kryzys demokracji
Jedna czwarta młodych Europejczyków (26 proc.) nie czuje się „w ogóle” reprezentowana przez politykę, a jedna trzecia (33 proc.) „prawie wcale”. W zestawieniu respondentów z różnych krajów, najlepiej wypadają Niemcy. Tylko 18 proc. twierdzi, że nie czuje się „w ogóle” reprezentowana przez politykę. 31 proc. zaznaczyło odpowiedź „prawie wcale”. W Polsce już ponad połowa nie czuje się „prawie wcale” (36 proc.) lub „w ogóle” (26 proc.) reprezentowana przez politykę.
Ze stanu demokracji we własnym kraju najbardziej niezadowoleni są Grecy (70 proc.). Na drugim miejscu znaleźli się Polacy, gdzie niezadowolonych jest 57 proc. Tylko w Niemczech więcej (35 proc.) młodych jest zadowolonych ze stanu demokracji, niż niezadowolonych (30 proc.).
Polska młodzież ma najmniejsze (8 proc.) zaufanie do własnego rządu z wszystkich badanych grup narodowych. Natomiast zaufanie do instytucji unijnych posiada 34 proc. badanych Polaków. Największe (31 proc.) zaufanie do własnego rządu mają młodzi Niemcy. 37 proc. badanych za Odrą ufa instytucjom unijnym.
(DPD,TUI Stiftung/graj)