Prezydent RFN: Srebrenica "symbolem zaniechania i klęski"

Wszystkie moje uczucia kieruję w stronę krewnych i przyjaciół ofiar tej zbrodni, napisał prezydent Joachim Gauck w liście przekazanym w sobotę 11 lipca br. burmistrzowi Srebrenicy, Ćamilowi Durakovicowi. Chodzi o to, aby pamięć o niej nie minęła. "Przestępstwo trzeba nazwać przestępstwem, a ludobójstwo ludobójstwem", napisał Joachim Gauck.

Srebrenica to miejsce, które stało się symbolem zaniechania i klęski wspólnoty międzynarodowej, stwierdza dalej prezydent Niemiec. "Tylko z najwyższym wstydem mogę myśleć o tym, że Was wtedy opuściliśmy", dodał. Wspólnota międzynarodowa nie obroniła Srebrenicy, choć należała ona wtedy do tzw. strefy bezpieczeństwa pod nadzorem ONZ.

Niezabliźnione rany

W liście niemieckiego prezydenta znalazły się także następujące słowa: "Upłynęły już trzy długie, czarne lata, kiedy Srebrenica była okrążona przez serbskie oddziały i stała się enklawą nękaną głodem i zimnem, której stale groziły kule, bomby i pociski artyleryjskie. Ale najtragiczniejszymi dniami dla Srebrenicy okazały się te, kiedy na początku lipca 1995 roku została opanowana przez oddziały generała Mladicia".

Także dziś, po 20 latach, które minęły od tamtych dni, duchowe rany się nie zabliźniły. Wielu sprawców wciąż nie pociągnięto do odpowiedzialności. "Tak długo, jak sprawcy i ofiary spotykają się na ulicy, bez wyrażenia przez sprawców skruchy, tak długo ofiarom blokuje się drogę powrotu do normalnego życia", napisał Joachim Gauck.

Rocznicowe obchody

W sobotę 11 lipca w Srebrenicy trwają uroczystości upamiętniające masakrę sprzed 20 lat. W jej ramach nastąpi uroczysty pogrzeb 136 zidentyfikowanych ofiar zbrodni.

Przewiduje się, że w obchodach weźmie udział ponad pół miliona osób, w tym wielu zaproszonych szefów państw i rządów. Do Srebrenicy przyjechał także premier Serbii Aleksandar Vučić. Jego obecność uchodziła za gest pojednania, Vučić nie dotarł jednak na miejsce obchodów. Uniemożliwił mu to tłum demonstrantów, który wybuczał premiera.

Dyskusja o ludobójstwie

W lipcu 1995 roku serbskie oddziały zamordowały w Srebrenicy ponad 8 tys. mężczyzn i chłopców. Międzynarodowy Trybunał Karny dla b. Jugosławii uznał tę zbrodnię za ludobójstwo.

Serbia i Rosja odrzucają to określenie jako próbę "jednostronnego napiętnowania" narodu serbskiego i mówią o czynach pojedynczych sprawców. W środę 8 lipca Rosja skorzystała z prawa weta w Radzie Bezpieczeństwa ONZ i zablokowała w ten sposób brytyjski projekt rezolucji w sprawie masakry w Srebrenicy, uznający to zdarzenie za ludobójstwo.

Do tej pory na centralnym cmentarzu w Srebrenicy, będącym jednocześnie miejscem pamięci, pochowano szczątki 6241 ofiar masakry sprzed 20 lat. Na innych cmentarzach pochowano 230 ofiar tej zbrodni.

epd, afp, dpa / Andrzej Pawlak