Niemcy bez budżetu. "To może potrwać do lata"
12 listopada 2024
Szef komisji budżetowej Bundestagu, Helge Braun, spodziewa się uchwalenia budżetu na 2025 r. nie wcześniej jak latem przyszłego roku – powiedział w poniedziałek w wywiadzie dla regionalnego nadawcy publicznego MDR. Oznaczałoby to, że rząd Niemiec będzie musiał oprzeć się na prowizorium budżetowym, co znacznie ograniczy pole manewru rządu.
Nie jest również jasne, czy uda się przyjąć nowelizację budżetu na 2024 r. Brak nowelizacji może doprowadzić do zamrożenia budżetu.
"To się nie uda"
Braun wyraził wątpliwości, czy rząd mniejszościowy socjaldemokratów i Zielonych będzie w stanie przeforsować w Bundestagu budżet na 2025 rok. – To się nie uda – powiedział na antenie MDR. Oczekuje, że przyjęcie budżetu federalnego na 2025 r. „potrwa co najmniej do połowy roku, a może nawet do jesieni”.
Nowy rząd Niemiec po przedterminowych wyborach do Bundestagu „przeliczy i przemyśli, jak osiągnąć solidny budżet na przyszły rok” – przewiduje Braun. Dopóki budżet na nadchodzący rok nie zostanie sfinalizowany, obowiązywać będzie tak zwane prowizorium budżetowe. Powoduje to jednak wiele problemów i szkodzi gospodarce, m.in. ze względu na zawieszenie programów wspierania gospodarki.
Prowizorium budżetowe
Przepisy dotyczące prowizorium budżetowego określone są w Ustawie Zasadniczej. Bez uchwalonego nowego budżetu artykuł 111 Ustawy Zasadniczej pozwala niemieckiemu rządowi na dokonywanie niezbędnych wydatków w celu utrzymania funkcjonowania władz federalnych, kontynuowania projektów budowlanych i zamówień, które zostały już zatwierdzone oraz wypełniania istniejących zobowiązań. Oznacza to również, że wypłacane będą nadal świadczenia socjalne, takie jak zasiłek rodzicielski lub zasiłek dla bezrobotnych.
Jednak działania, które są dopiero w fazie planowania, z zasady nie mogą być realizowane. Jedynie „w przypadku nieprzewidzianej i nieuniknionej potrzeby” mogą istnieć wyjątki zgodnie z art. 112. Ma to kluczowe znaczenie na przykład dla finansowania Paktu Cyfrowego 2.0 dla szkół, remontów i rozbudowy sieci kolejowej oraz innych projektów.
Prowizorium budżetowe nie jest rzadkością w Niemczech, zwłaszcza po wyborach parlamentarnych. Zwykle przed końcem roku brakuje czasu na utworzenie rządu i uchwalenie budżetu przez nowy parlament.
Nie będzie nowelizacji budżetu na bieżący rok?
Jednak niepewność co do polityki budżetowej panuje również w roku 2024, który przecież nie jest rokiem wyborczym. Politycy zajmujący się finansami z partii chadeckich CDU/CSU i liberalnej FDP nie wykazali bowiem w poniedziałek, 11 listopada, chęci pomocy rządowi w uzyskaniu większości w Bundestagu potrzebnej do uchwalenia nowelizacji ustawy budżetowej.
– Myślę, że jest mało prawdopodobne, aby nowelizacja budżetu pojawiła się w planowanej dotychczas formie – powiedział Torsten Herbst, sekretarz klubu poselskiego FDP w Bundestagu, w wywiadzie dla "Bilda". Herbst zwrócił uwagę, że nowy minister finansów Jörg Kukies (SPD) może wprowadzić zamrożenie budżetu, jeśli Bundestag nie zatwierdzi niezbędnych wydatków.
Pełnomocnik FDP ds. budżetu Christoph Meyer oskarżył kanclerza Olafa Scholza (SPD) i wicekanclerza Roberta Habecka (Zieloni) o „niechęć do znalezienia konstruktywnego rozwiązania”.
"Egoistyczna podróż"
Christian Haase, rzecznik ds. polityki budżetowej klubu poselskiego CDU/CSU, powiedział "Bildowi", że kanclerz Scholz „zabiera obywateli i firmy jako zakładników w swoją egoistyczną podróż" z mniejszościowym rządem. To aluzja do planów Scholza, by przedterminowe wybory odbyły się dopiero w marcu 2025.
Nowelizacja ustawy budżetowej musi zostać uchwalona, ponieważ rządowi Niemiec zabrakło środków przewidzianych w pierwotnej ustawie budżetowej na 2024 rok. Nowelizacja budżetu przewiduje dodatkowe 3,7 mld euro na koszty zasiłków obywatelskich, a także około 10,4 mld euro na dodatkowe inwestycje w odnawialne źródła energii. Nowelizacja wyrównuje również niedoszacowane wpływy z europejskiego handlu emisjami.
Decyzja o tym, czy nowy minister finansów Jörg Kukies skorzysta z możliwości zamrożenia wydatków, jeszcze nie zapadła.
(AFP, du)