Nagroda Karola Wielkiego dla zaangażowanego, przekonanego i przekonywującego Europejczyka

„Tylko zaangażowanie przekonanych Europejczyków, takich, jak laureaci nagrody im. Karola Wielkiego, którzy odważnie i z pasją przyczyniają się do pogłębienia jedności Europy” – to jest recepta na sukces Europy, powiedziała na wstępie laudacji Angela Merkel. Bez takich ludzi, do których zalicza się Donald Tusk, „Europa byłaby tylko ideą i nadzieją na trwały pokój i porozumienie. Ale dzięki takim ludziom mogły się ziścić te nadzieje. Za przyczyną takich ludzi i dzięki nim Europa jest zjednoczona”.

Zaangażowany, przekonany i przekonywujący Europejczyk

Angela Merkel podkreśliła, że „Europie potrzeba bardziej niż czegokolwiek zaangażowanych, przekonanych i przekonywujących Europejczyków, którzy wypełnią życiem nasz wspólny dom, rozbudują go i utrzymają"; wskazując na Donalda Tuska, którego osoba unaocznia to, co jest istotą idei europejskiej i jej sukcesu. "Czerpie on siłę do działania z tolerancji i różnorodności. Tej różnorodności, która cechuje Europę: różnorodnośi narodowej, regionalnej, językowej i mentalnościowej. Europa to Bruksela i Strassburg, ale nie tylko. To także wszystkie wsie i powiaty, miasta i regiony. A kto zna Donalda Tuska, ten wie, jak bardzo kształtuje go pełne pasji powiązanie z miastem Gdańsk”. Gdańsk - tygiel polskiej, kaszubskiej i niemieckiej tradycji, jako stara metropolia handlowo-portowa, symbolizuje różnorodność regionalną Europy. Ale – jak wskazała kanclerz Niemiec, różnorodność może być źródłem konfliktów, ale jest także „wielkim skarbem”, który wzbogaca i fascynuje – jeśli – dodała „tak ,jak Donald Tusk jest się skłonnym otworzyć się na innych i spojrzeć na świat oczami innych… Przeżywanie Europy jest zajmującą wyprawą w nieznane. Z doświadczeń tej podróży ze świadomości własnych korzeni „wyrasta ciekawość otwarcia na innych, poznawania i przeżywania tego, jako wzbogacenia”. Wtedy nie będzie miejsca na rasizm i antysemityzm w Europie. Wtedy - powiedziała kanclerz Niemiec - stanie się ona kontynentem tolerancji i pokoju, kontynentem przyszłości –

Droga do wolności i jedności Europy wzięła początek w stoczni Gdańskiej

Donald Tusk czerpie siłę także z umiłowania wolności - wskazała Angela Merkel - wolności, która jest wszechobecna w dziejach Polski. Kanclerz przypomniała święto na zamku w Hambach, gdzie odbyła się wspólna manifestacja Polaków, Niemców i Francuzów, podkreślająca wolę wolności narodów. Angela Merkel przypomniała też strajki w Stoczni Gdańskiej, pierwszy w 1970 roku, gdzie stoczniowcy "dumnie i w poczuciu godności" rozpoczęli walkę o wolność Polski, która w końcu ogarnęła i zmieniła całą Europę. „Zjednoczenie Niemiec i integracja Europy są bez tego nie do pomyślenia. Bo droga do wolności i jedności Europy wzięła początek w stoczni Gdańskiej i powiodła do Bramy Brandenburskiej. To polski naród w decydujący sposób utorował drogę Europy do wolności”, stwierdziła. W tym miejscu rozbrzmiały w Sali Koronacyjnej gromkie brawa, a gdy ucichły, Angela Merkel powiedziała: „Donald Tusk był przy tym od samego początku… tak jak on zawsze wierzył w siłę wolności, tak my wszyscy w Europie musimy być zawsze świadomi tego, że wolność nie jest czymś oczywistym” i trzeba ciągle stawać w jej obronie w Europie i na całym świecie.

Gotowość do partnerstwa i współpracy

Kanclerz Niemiec przypomniała, zwracając się po imieniu do Donalda Tuska, że po odzyskaniu wolności w Polsce został on politykiem. To pozwoliło mu realizować swoje ideały nie tylko we własnym kraju, ale i w Europie, gdzie zadeklarował gotowość do partnerstwa i współpracy. Powiedziała: „jesteś przekonany o tym, że wielu celów w Europie nie osiągniemy w pojedynkę, lecz wspólnie. Są rozwiązania, które są korzystne dla wszystkich. I takich rozwiązań poszukujesz. I to jest dokładnie ten duch, który wypełnia Europę. Bez tego nie byłoby dzisiaj zjednoczonej Europy”.

Kanclerz wskazała też na szczególne zaangażowanie polskiego premiera na rzecz Traktatu Lizbońskiego, który nie tylko podpisał, ale i konsekwentnie angażował się na rzecz jego ratyfikacji. „Tej konsekwencji, która wcale nie jest czymś oczywistym, zawdzięczamy Ci, że podstawy Unii Europejskiej zostały traktatowo odnowione. I na tym opiera się też moje przekonanie, że naszej Europie uda się też przezwyciężyć kryzys naszej wspólnej waluty”. Kanclerz nazwała ten kryzys „najcięższą próbą dla Europy od 1990 roku, jeśli nie od 35 lat od ustanowienia Traktatów Rzymskich”. I jeśli Europa jej sprosta, to wyjdzie z tego silniejsza – zapewniała Angela Merkel. „Bo będzie to nie tylko sukces walutowy, ale też sukces idei jedności Europy”, XXI. w może stać się, w jej opinii, „wiekiem Europy”

Szczególna rola współpracy Polski i Niemiec

Angela Merkel wskazała na „bez wątpienia szczególną rolę we wspólnej Europie” stosunków polsko-niemieckich. „Polska i Niemcy odzyskały prawie jednocześnie całkowitą suwerenność. Jesteśmy sąsiadami, którzy się nawzajem potrzebują. Ta prawda była w przeszłości wielokrotnie ignorowana. Napad Niemiec na Polskę, który dał początek II wojnie światowej, wywołał niewyobrażalny ból w Polsce i w całej Europie. Wspomnienia o tych czasach są żywe zarówno w Polsce, jak i w Niemczech”.

Polski premier – powiedziała w laudacji kanclerz – jest przekonany, że tak straszne czasy tylko wtedy się nie powtórzą, jeśli będziemy kształtować globalizację kierując się naszymi własnym poczuciem wartości. „Kooperacja zamiast konfrontacji – tak pojmuje to Donald Tusk i w tym duchu przewodzi Polsce, jako gospodarczemu, politycznemu i kulturalnemu centrum w Europie”. Angela Merkel wskazała na kilka odważnych posunięć polskiego premiera, do których zaliczyła wystąpienie na uroczystości na Westerplatte, w którym brała udział z premierem Putinem, a także w Katyniu. „Na Westerplatte, a potem w Katyniu, Donald Tusk pokazał, co jest jeszcze ważne, jako kolejny warunek: spojrzenie w przyszłość, bez utraty świadomości bolesnych rozdziałów naszej historii”.

Odpowiedzialność wobec historii i wspólnej przyszłości

Cnotą Donalda Tuska, „europejskiego polityka, mojego kolegi i przyjaciela” – jak zaznaczyła kanclerz- jest „odpowiedzialność wobec historii i za kształtowanie wspólnej przyszłości. On opiera swoje działania na zaufaniu”. Angela Merkel powiedziała, że cieszy się, że w drugiej połowie 2011 roku Polska przejmie po raz pierwszy przewodnictwo w UE, że czekają ją ważne zadania. Do najważniejszych zaliczyła kształtowanie polityki wschodniej m. in. z Rosją, ale i z USA. Kanclerz obiecała w Sali Koronacyjnej w Akwizgranie polskiej prezydencji wszelkie wsparcie Niemiec, "którego Polska będzie oczekiwała". Nadszedł czas dla Niemiec i Polski, aby jeszcze bardziej pogłębić naszą współpracę w Europie, powiedziała. Okazją ku temu będą za kilka dni na polsko-niemieckie konsultacje rządowe. "Polsko-Niemiecka współpraca stanie się jednym z głównych filarów Unii Europejskiej. Bo w końcu chodzi o nic innego, jak kontynuowanie pisania historii sukcesu integracji europejskiej” – zaznaczyła Angela Merkel.

Konsekwencja i pasja, z jaką Donald Tusk angażuje się na rzecz Europy „dodaje odwagi i wiary”– powiedziała laudatorka. Nagroda im. Karola Wielkiego, która została wręczonaTuskowi, ma „potwierdzić słuszność działań polskiego premiera i być dla niego zachętą do dalszego zaangażowania na rzecz pogłębienia jedności Europy - powiedziała na koniec kanclerz zwracając, się do premiera rządu RP.

Nagroda im Karola Wielkiego wraz z symbolicznym dodatkiem pieniężnym, 5 tys. euro, przyznawana jest corocznie od 1950 roku ludziom bądź instytucjom za zasługi na rzecz jedności europejskiej. W 2008 roku laureatką nagrody została kanclerz Angela Merkel. W 1998 roku Nagrodę im. Karola Wielkiego otrzymał Bronisław Geremek, a w roku 2004 jej nadzwyczajną edycję otrzymał papież Jan Pawłeł II.

Barbara Coellen

red. odp. A. Paprzyca