Internetowy przewodnik po nazistowskiej biurokracji

Możliwość śledzenia losów nazistowskich ofiar oraz zgłębianie meandrów biurokracji Trzeciej Rzeszy stworzyli archiwiści z Międzynarodowej Służby Poszukiwawczej (ITS) w Bad Arolsen w Hesji. – Naszym zamiarem było umożliwienie łatwego dostępu do dokumentów – tłumaczy szef działu badań w ITS Henning Borggräfe. Wyjaśnia, że było to wielkie wyzwanie, gdyż „świadectwa biurokracji nazistów są pełne skrótów i pojęć, które miały coś tuszować”.

Ostatnie ślady ofiar

Stworzony przez archiwistów elektroniczny przewodnik prezentuje różne rodzaje dokumentów dotyczących więźniów obozów koncentracyjnych. Informacje o ludzkich losach są zawarte w kartach więźniów, kartach osobowych, kartotekach lekarskich oraz w rejestrach pochodzących z punktów kontroli korespondencji. To często ostatnie ślady pozostawione przez ofiary.

Interaktywny program zawiera informacje umożliwiające lepsze zrozumienie nazistowskiej biurokracji. Są tu dokładne objaśnienia skrótów i oznakowań, a także historia powstawania poszczególnych kartotek. Oferta jest dostępna po niemiecku i po angielsku pod adresem eguide.its-arolsen.org. Internetowy przewodnik, który ma usprawnić wydobywanie ze starych dokumentów istotnych informacji, będzie też wykorzystywany przez miejsca pamięci i ośrodki edukacyjne.

Powojenne dokumenty

Trwają już prace nad rozbudową przewodnika. W 2019 roku trafią tu wzory dokumentów wystawianych po wojnie przez aliantów, związanych z organizowaniem powrotu lub emigracji więźniów obozów i robotników przymusowych. Znajdą się tu też objaśnienia dotyczące kart pobytu, kart pracy i kart meldunkowych. Z końcem przyszłego roku na stronach ITS Arolsen będzie można znaleźć objaśnienia dotyczące ponad 100 dokumentów.

Archiwum Międzynarodowej Służby Poszukiwawczej w Bad Arolsen ma w swoich zasobach30 milionów oryginalnych dokumentów, które są konserwowane i opracowywane naukowo. Dostęp do zasobów możliwy jest od 2007 roku. Od ponad 70 lat ITS opracowuje dokumenty, by odpowiadać na zapytania dotyczące ofiar nazistowskiego reżimu. Od 2013 roku archiwum ITS należy do stworzonej przez UNESCO Liście Pamięci Świata.

Losy setek tysięcy ofiar

W cyfrowym archiwum ITS można prześledzić konkretne losy setek tysięcy osób, więźniów obozów, robotników przymusowych czy dzieci porywanych przez Niemców z okupowanych krajów. W kartotekach figuruje 16 milionów nazwisk. Archiwum posiada informacje o tysiącach przedmiotów, które czekają na identyfikację. W 2017 roku pracownikom ITS w Bad Arolsen udało się dotrzeć do 90 rodzin ofiar, do których należały przechowywane przedmioty. Z roku na rok rośnie liczba wniosków od osób, które szukają śladów zaginionych krewnych lub chcą poznać historie swoich rodzin. W 2016 roku wpłynęło ponad 15,5 tysiąca wniosków.

 

epd, dpa / sier