Grecja obstaje przy żądaniach reparacyjnych

Kwestia odszkodowań za niemieckie zbrodnie wojenne w Grecji jest w dalszym ciągu otwarta. Prezydent Grecji Prokopis Pawlopoulos ponownie podjął ten temat podczas rozmowy z kanclerz Angelą Merkel w Atenach. Jak powiedział, Grecja zastrzega sobie prawo do żądań reparacyjnych od Niemiec. -Może to zostać wyjaśnione prawnie na poziomie europejskim – powiedział Pawlopoulos.

Merkel: Niemcy przejmują odpowiedzialność za nazistowskie zbrodnie

Kanclerz podkreśliła, że Niemcy są świadomi swojej historycznej odpowiedzialności, kwestii żądań reparacyjnych jednak nie podjęła.

– Wiemy, ile cierpienia wyrządziliśmy jako Niemcy Grecji w czasach narodowego socjalizmu. Dlatego jest to dla nas nauczką, by robić wszystko, co w naszej mocy, aby utrzymywać dobre stosunki z Grecją i wzajemnie się wspierać, dla dobra obu stron, Grecji i Niemiec – zaznaczyła Merkel.

Rząd federalny zdecydowanie odrzuca stawiane przez Grecję żądanie odszkodowań za zbrodnie popełnione tam przez nazistów podczas II wojny światowej. Berlin argumentuje, że temat został ostatecznie zamknięty podpisaniem w 1990 r. traktatu dwa plus cztery, który uregulował międzynarodowe aspekty zjednoczenia Niemiec. Tym samym wszystkie roszczenia finansowe Grecji dotyczące czasów nazizmu zostały zaspokojone.

W 1960 r. Niemcy zapłaciły Grecji 115 mln marek odszkodowania. Temat reparacji wrócił jednak podczas kryzysu finansowego, kiedy Grecja obciążała Niemcy odpowiedzialnością za narzuconą jej rygorystyczną politykę oszczędnościową. Powołana przez grecki parlament komisja ekspertów oszacowała trzy lata temu straty wojenne Grecji na co najmniej 289 mld euro.

Były prezydent Niemiec Joachim Gauck podczas wizyty w Grecji w 2014 r. przeprosił za niemieckie zbrodnie wojenne.

Podczas hitlerowskiej okupacji (1941-1944) zginęło blisko 300 tys. Greków. Na opór naziści odpowiadali masowymi mordami na ludności cywilnej. Ponadto w 1942 r. Centralny Bank Grecji musiał udzielić okupantom przymusowego kredytu w wysokości blisko 500 mln marek. Pieniądze te nigdy nie zostały zwrócone.

Europejska polityka azylowa

Rozmowa Angeli Merkel i Prokopisa Pawlopoulosa toczyła się też wokół kwestii uchodźców. Kanclerz powiedziała, że zdaje sobie sprawę, jak trudna jest sytuacja w przepełnionych obozach dla uchodźców na greckich wyspach Morza Egejskiego. Zapewniła też, że Niemcy nadal będą wspierały Grecję w pokonywaniu przez nią kryzysu migracyjnego.

– Kwestia uchodźców dotyczy nas wszystkich. Niemcy zawsze jasno mówiły, że nie możemy zostawić Grecji samej – podkreśliła kanclerz. Przypomniała, że Berlin zawsze opowiadał się za wspólną polityką azylową i uchodźczą w Unii Europejskiej, w której „każdy musi wnieść swój wkład w rozwiązanie problemu”.

W obozach dla uchodźców na wyspach Lesbos, Chios, Samos, Leros i Kos przebywa obecnie blisko 14 tys. osób, dalsze 50 tys. na stałym lądzie.

Jednomyślność w sporze o nazwę

Mówiąc o konflikcie grecko-macedońskim o nazwę Macedonii, Merkel i Pawlopoulos podkreślili, jak ważnym jest, by weszło w życie porozumienie osiągnięte przez Skopje i Ateny. Grecja przez ponad ćwierć wieku domagała się od Macedonii, by ta zmieniła swoją nazwę, ponieważ na północy Grecji istnieje region o tej samej nazwie. Grecy obawiali się, że Macedonia wysunie wobec niej roszczenia terytorialne. Obie strony porozumiały się latem ubiegłego roku, że była republika Jugosławii zmieni nazwę na Północną Macedonię. Grecja obiecała w zamian, że nie będzie dłużej blokowała starań sąsiada o wejście do NATO, a później także do UE.

Angela Merkel złożyła oficjalną wizytę w Grecji po raz pierwszy od 2014 r. W czwartek (10.01.2019) spotkała się z premierem kraju Aleksisem Tsiprasem.

Inaczej niż podczas poprzednich oficjalnych wizyt, pobytowi Merkel w Atenach nie towarzyszyły masowe demonstracje. Doszło jednak do protestów i starć z policją.

(dpa,rtr/stas)