FAZ: Prezydent Andrzej Duda uniemożliwia reformę TK
11 października 2024
Prezydent Polski Andrzej Duda występuje w tych dniach jako zdecydowany obrońca niezależności sędziów przed wpływami politycznymi. W tym tygodniu Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego ustawę rządową, której celem ma być reforma TK – pisze Reinhard Veser w komentarzu opublikowanym w piątek w dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.
Autor przypomniał, że za czasów PiS w latach 2015-2023 TK stał się „z instancji kontrolującej rząd organem wykonawczym decyzji politycznych”. Zmiana rządu nie spowodowała żadnych zmian – orzeczenia TK odzwierciedlają nadal polityczne interesy PiS.
Paradoksalny sprzeciw Dudy przeciwko reformie
Uchwalony przez rząd pakiet ustaw ma zagwarantować personalną odnowę TK i zapobiec w przyszłości ponownemu upolitycznieniu. Duda uznał jednak te rozwiązania za sprzeczne z konstytucją – pisze Veser. Jego zdaniem reakcja prezydenta była do przewidzenia, ponieważ miał on istotny udział w decyzjach, które miały zostać skorygowane przez rząd.
Veser zwrócił uwagę na paradoksalne uzasadnienie przez Dudę sprzeciwu przeciwko reformie. Prezydent oświadczył, że podważanie wyroków TK narusza fundament porządku prawnego w Polsce. Parlament nie może jego zdaniem za pomocą ustaw decydować, które orzeczenie TK jest ważne, a które nie.
Zdaniem Vesera tak właśnie postępowali Duda i PiS w latach 2015-2017, ignorując wyrok TK w sprawie sędziów „dublerów” i decydując za pomocą ustaw parlamentarnych o nieważności kolejnych orzeczeń do czasu, gdy wierni wobec PiS sędziowie zdobyli w TK większość. „Wtedy zmienili reguły gry” – podkreślił komentator „FAZ”.
Zmiany możliwe dopiero po wyborach
Odnosząc się do apelu prezydenta do sędziów, aby nie bawili się w politykę, Veser tłumaczy, że to polityczny obóz Dudy upolitycznił wymiar sprawiedliwości. Za rządu PiS kierownicze stanowiska w sądach przekazywane były prominentnym zwolennikom partii PiS.
„Pomimo tego wypowiedzi Dudy nie są całkiem pozbawione sensu” – zastrzegł Veser. „Aby usunąć wyrządzone przez PiS szkody w polskim sądownictwie, obecny rząd interweniuje politycznie w wymiar sprawiedliwości. Innej drogi nie ma” – ocenił dziennikarz „FAZ”.
Stanowisko sędziów TK w ich własnej sprawie nie ma większego znaczenia, ponieważ rząd i tak nie publikuje orzeczeń w dzienniku ustaw. Reakcja prezydenta Dudy (na ustawę) jest ostatecznym dowodem na to, że obecny stan będzie mógł być zmieniony dopiero po wyborach prezydenckich w przyszłym roku – pisze w konkluzji Veser.