Co świat sądzi o Niemcach?

Zbyt dominujący. Zbyt pouczający. Zbyt niecierpliwi. Niemcy odbierani są jako przemądrzali, zimni i egocentryczni nie tylko w krajach południowoeuropejskich takich jak Grecja, Włochy czy Hiszpania. Ten negatywny wizerunek mają prawie na całym świecie. Nawet w krajach, w których cieszą się wysokim uznaniem. Potwierdzają to niemieccy korespondenci, którzy swoje zebrane w 15 krajach doświadczenia spisali teraz w książce "Tak nas widzi świat". Obserwacje te niekoniecznie są reprezentatywne, bazują jednak na wielu rozmowach i spotkaniach, jakie dziennikarze od lat odbywają poza granicami Niemiec zarówno z prostymi obywatelami, jak i przedstawicielami elit.

­ – Szanują nas, ale nie kochają, – mówi Hanni Hüsch, która ostatnie kilka lat pracowała w USA, jako korespondentka niemieckiej telewizji ARD. Podobne odczucia mają również inni korespondenci. Zaskakujące jest jednak, że przypisywane Niemcom przywary nie mają wyjątkowo negatywnych skutków. Podziw nad cechami pozytywnymi przeważa.

Nie cała prawda

Mimo całej krytyki Niemcy postrzegani są na świecie, jako pracowici, zdyscyplinowani, bardzo dobrze zorganizowani i bardzo efektywni. Tak widzą ich też Włosi i nawet Grecy, którzy demonstrując w Atenach przeciwko stawianym przez Niemcy warunkom pomocy państwom pogrążonym w kryzysie Euro, wymachiwali kukłami Angeli Merkel w nazistowskim mundurze. – Grecy respektują osiągnięcia Niemców i ich cnoty, pozwalające im na dobre przetrwanie kryzysu, – przyznaje grecki dziennikarz Jannis Papadimitriou. Opowiada również o nowej tendencji do bardziej pojednawczego tonu. – Grecy zaczynają rozumieć, że Niemcy nie chcą upadku ich państwa - podkreśla Papadimitriou.

Co zaskoczyło prawie wszystkich autorów książki to fakt, że świat zaczyna się interesować Niemcami. Republika Federalna Niemiec uchodziła na międzynarodowym parkiecie, również po zjednoczeniu, za bezbarwną i powściągliwą. W wielu konfliktach Niemcy dyplomatycznie pozostawali na uboczu lub oferowali jedynie minimalne wsparcie. Od kiedy jednak niemieccy politycy zostali przez kryzys finansowy i strefy euro zmuszeni do zajmowania jednoznacznego stanowiska i bronienia go, okazało się, że Republika jednak ma swoje zdanie. Korespondenci niemieccy odnoszą wrażenie, że rozwój ten nie odstrasza, lecz wręcz zwiększa atrakcyjność ich państwa.

Rozczarowania

Fakt, że Niemcy budzą tyle podziwu na świecie sprawia, że ludzie z innych państw zaczynają od Niemców oczekiwać wzajemnego zainteresowania. – Ludzie w Chinach myślą, że Niemcy są wspaniałe, ponieważ pochodzi stamtąd tylu filozofów, muzyków i naukowców – mówi Erning Zhu, pracujący dla chińskiej redakcji Deutsche Welle. – Niemcy jednak niestety wcale się tak światem zewnętrznym nie interesują i ogólnie wcale nie są tak międzynarodowo zorientowani – twierdzi Erning Zhu.

Rozczarowani są również Brazylijczycy. Mimo, że ich kraj w ostatnich latach tak się rozwinął niemiecka kanclerz była tam z wizytą tylko raz.

W Turcji obraz Niemiec jest bardzo zróżnicowany. Prywatnie istnieją liczne więzy przyjaźni pomiędzy Turkami a Niemcami, to za sprawą tego, że wielu Turków pracowało w Niemczech. Na relacjach politycznych jednak zaważyło odrzucenie przez Niemcy wniosku Turcji o przystąpienie do Unii Europejskiej. – Turcja odwraca się teraz obojętnie od Niemiec i tworzy z Stambułu centrum handlu z Azją i światem arabskim – twierdzi korespondent Jürgen Gottschlich.

Brak odwagi

W Rosji, Polsce, Izraelu i USA Niemcom coraz rzadziej wytyka się zbrodnie nazistowskie. Wielu korespondentów niemieckich jest zaskoczonych, z jaką oczywistością Niemcy akceptowani są teraz jako stabilna demokracja i nowe pokolenie. W Izraelu określani są jako najlepszy przyjaciel i sprzymierzeniec. W Polsce minister spraw zagranicznych wzywa wręcz Niemcy, aby miały więcej odwagi do działań politycznych i nie obawia się przy tym zbytniego przyrostu ich siły. A Stany Zjednoczone już od dawna oczekują, że Niemcy będą się znacznie bardziej angażować na arenie międzynarodowej.

Również dla zwykłych obywateli tych państw nazistowska przeszłość Niemiec przestaje odgrywać większą rolę. Od mistrzostw świata w piłce nożnej w 2006 roku Brytyjczycy są fanami nowych Niemiec. Rosjanie są zachwyceni niemieckim systemem opieki zdrowotnej. Amerykanie i Arabowie uwielbiają niemieckie samochody i wiele innych produktów.

Wolfgang Dick / Maciej Mielczarek

red. odp.: Iwona D. Metzner