1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۹ ژوئن ۱۸۸۷: کارآگاه پرکار ولی دچار کلیشه‌ها

اسکندر آبادی۱۳۹۵ خرداد ۲۰, پنجشنبه

۹ ژوئن ۱۸۸۷: ۱۲۹ سال پیش در چنین روزی هانس فن هنتیگ از پایه‌گذاران جرم‌شناسی در برلین زاده شد.

https://p.dw.com/p/1J1U6
عکس: Colourbox/T. Yakovyn

پدر هانس فون هِنتیگ (Hans von Hentig) از وکلای سرشناس دادگستری بود و در خانه آن‌ها نظمی پادگانی حکمفرما. نخست حقوق خواند و با این که در دانشگاه موفق نبود توانست دکترایش را در این رشته در پاریس بگیرد.

هنتیگ از همان زمان دانشجویی به جرم‌شناسی علاقه بیش از اندازه داشت ولی می‌پنداشت که انسان‌ها را می‌توان به لحاظ تفاوت‌های نژادی، جنسی، سنی و به قول خودش تفاوت‌های ذاتیشان بخش‌بندی و گروه‌بندی و از این راه مجرمان را شناسایی کرد.

هنتیگ برای شناسایی دقیق‌تر "ذات انسان‌ها" دو سال پزشکی خواند و اثر مطرحی به نام "حقوق کیفری و گزینش" منتشر کرد ولی با آغاز جنگ جهانی اول مجبور شد دانشگاه و جرم‌شناسی را رها کند. او در کتاب خود می‌نویسد: «وقتی انسان می‌تواند دام‌های بی‌شاخ و آلوهای بی‌هسته به بار بیاورد، بی‌گمان می‌تواند انسان‌های نیک‌سرشت هم پرورش دهد. باید مجرم را پیش از ارتکاب جنایت و از راه نشانه‌های توارثی شناخت و از کار انداخت».

با این که هنتیگ در زمینه جرم‌شناسی عقیده‌های نژادپرستانه و ارتجاعی داشت، اما جز زمان بسیار کوتاهی آن هم سال‌ها پیش از قدرت گرفتن نازی‌ها از آنان هواداری نکرد و آنان را "آلودگی‌های اجتماع" می‌دانست. اما از آنجا که نمی‌خواست حرفی مخالف میهن خود زده باشد در پژوهش‌های خود به جرم‌های سنگین آن‌ها نپرداخت.

۳۸ ساله بود که به کمونیست‌ها پیوست و از جنبش انقلابی آنان پشتیبانی کرد. این موضوع پرونده‌اش را نزد مقامات آلمانی و آمریکایی پس از جنگ دوم جهانی "لکه‌دار" جلوه داد و باعث جلوگیری از بازگشتش به دانشگاه به عنوان استاد جرم‌شناسی شد.

هنتیگ از پایه‌گذاران شاخه "قربانی‌شناسی" (Victimology) به شمار می‌آید اما او در این شاخه هم گرفتار کلیشه‌های ارتجاعی بود. برای نمونه عنوان می‌کرد که در امر تجاوز جنسی بی‌گمان قربانی هم بخشی از جرم را مرتکب شده است.

هانس فن هنتیگ در ۸۷ سالگی در باد تولتس (Bad Tölz) در جنوب آلمان درگذشت.