1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۹ فوریه ۱۷۸۹: پدر تندنویسی

اسکندر آبادی۱۳۹۴ بهمن ۲۰, سه‌شنبه

۹ فوریه ۱۷۸۹: ۲۲۷ سال پیش در چنین روزی فرانتس ساور گابلسبرگر در مونیخ زاده شد. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1HrQP
Franz Xaver Gabelsberger
عکس: Imago/Leemage

فرانتس ساور گابلسبرگر (Franz Xaver Gabelsberger) پدرش را که ابزار و سازهای بادی موسیقی می‌ساخت زود از دست داد. این بود که به دلیل هزینه زندگی و بیماری‌های مزمن نتوانست به دانشگاه راه یابد.

از آنجا که در خوشنویسی و تندنویسی چیره‌دست بود، دولت ایالت باواریا او را در ۲۱ سالگی به عنوان منشی استخدام کرد.

۲۸ ساله بود که مشغله نوشتاری زیاد او را بر آن داشت روشی برای کوتاه‌نویسی تدوین کند و کارش چنان مورد پسند افتاد که به عنوان نخستین کوتاه‌نویس پارلمان باواریا ثبت شد.

روش کوتاه‌نویسی گابلسبرگر تا آغاز سده بیستم در آلمان معمول بود تا اینکه بعدها جای خود را به "خط کوتاه سراسری آلمان" که تندنویسان دادگاه‌ها و اداره‌های رسمی دیگر امروزه از آن استفاده می‌کنند، داد.

فرانتس گابلسبرگر همواره خط و روش تندنویسی خود را کامل‌تر می‌کرد و آموزشگاهی برای فراگیری این کار دائر کرده بود. دولت باواریا هم برای پشتیبانی از کارش به او مقام‌های اداری و حقوق بالایی می‌داد.

خط گابلسبرگر حتا به گونه‌ای در چند زبان اروپایی دیگر هم مورد استفاده قرار می‌گرفت. شاگردان گابلسبرگر پس از درگذشت او به کارش ادامه دادند و تا آغاز سده بیستم بیش از ۱۰۰ کتاب آموزشی برای فراگیری و گسترش این خط که به نام او "خط ایتالیک گابلسبرگر" نامیده شده، تدوین کردند.

امروزه چندین خیابان و مدرسه از جمله در مونیخ به نام مخترع این خط در آلمان وجود دارد.

هرچند با ورود کامپیوتر به جهان نوشتاری خط این مخترع به تاریخ پیوسته، ولی هنوز در موارد ویژه به دانستن این خط نیاز هست.

در سال ۲۰۱۰ حدود ۳۰ هزار صفحه خاطرات ۱۵ هزار روز از زندگی یک اسقف اعظم آلمانی که در واتیکان زندگی و کار می‌کرده پیدا شد که به این خط نوشته شده‌اند.

اسقف میشائیل فون فالهابر (Michael von Faulhaber) بیش از ۴۰ سال خاطرات روزانه خود را از جمله درباره جمهوری وایمار و نازی‌ها و رابطه واتیکان با آن‌ها درج کرده است.

اکنون ۵ سال است که کارشناسان کلیسا مشغول بازنویسی این خاطرات به خط معمولی‌اند تا آن‌ها را از طریق اینترنت در اختیار همگان بگذارند.

فرانتس گابلسبرگر در ۶۰ سالگی در مونیخ درگذشت.