1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۹ آوریل ۱۹۳۶: بنیان‌گذار جامعه‌شناسی در آلمان

اسکندر آبادی۱۳۹۵ فروردین ۲۱, شنبه

۹ آوریل ۱۹۳۶: ۸۰ سال پیش در چنین روزی فردیناند تونیس استاد حقوق سیاسی و اقتصاد در شهر کیل درگذشت. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1IPIh
Ferdinand Tönnies Soziologe und Philosoph

در یک خانواده کشاورز در اولدنسورت (Oldenswort) که آن زمان جزو کشور دانمارک بود، زاده شد ولی به خاطر هوش سرشارش او را برای ادامه تحصیل به شهرهای بزرگ‌تر منطقه فرستادند.

فردیناند تونیس (Ferdinand Tönnies) ۲۲ ساله بود که دکترا و ۲۵ ساله بود که فوق‌دکترایش را با کتابی درباره فیلسوف انگلیسی توماس هابس (Thomas Hobbes) از دانشگاه کیل دریافت کرد و حدود ۲۰ سال یعنی تا ظهور نازی‌ها در همان دانشگاه به عنوان استاد علوم سیاسی به تدریس و پژوهش پرداخت.

از آن‌جا که تونیس در جوانی از اعتصاب‌های کارگران بندر هامبورگ دفاع کرده بود، حکومت آلمان تا سال ۱۹۰۹ از اشتغال او در دانشگاه کیل جلوگیری کرد. در آن سال تونیس "موسسه جامعه‌شناسی آلمان" را که نهادی پژوهشی بود با همکاری استادان دیگر بنیان گذاشت.

۳۲ ساله بود که اثر ماندگار خود "اجتماع و جامعه" (Gesellschaft und Gemeinschaft) را منتشر کرد و به این ترتیب به عنوان بنیان‌گذار رشته جامعه‌شناسی در آلمان شناخته شد.

او در این اثر به دو کشش ارادی انسان به هم‌نوعان خود اشاره می‌کند که دو سازه بنیادین برای پدید آمدن اجتماع‌ها و جامعه‌های گوناگون هستند. هنگامی که افراد خود را جزئی از یک کل بالاتر می‌دانند، به اراده خود یک اجتماع مانند اهالی یک روستا یا اعضای یک کلیسا پدید می‌آورند. اما زمانی که فرد برای رسیدن به هدف‌های خصوصی خود جمعیتی را ابزار کار قرار می‌دهد، عضو یک جامعه است، مانند شرکت‌های سهامی یا حکومت‌های نوین. ‌

چون تونیس در این راستا به سودها و زیان‌های هرکدام از این جمعیت‌ها اشاره می‌کرد و در این رابطه بر خطرهای جمعیت‌های نازی انگشت می‌گذاشت، با روی کار آمدن نازی‌ها از کار اخراج و در هنگام پیری به تنگدستی گرفتار شد.

فردیناند تونیس در ۸۱ سالگی در شمال آلمان درگذشت.