۸ مه ۱۹۴۴: اعدام اعضای "اتحادیه اروپا"

شاید این طنز تلخ تاریخ یا بخت بد آن گروه صلح‌خواه سوسیالیستی بوده باشد که درست یک سال زودتر از شکست بلاشرط آلمان نازی و پایان جنگ دوم جهانی به چنگ حکومت هیتلری افتادند.

۵۰ سال پیش از آن که طرح اتحادیه اروپا عملی شود، گئورگ گروسکورت (Georg Groscurth) پزشک، پاول رنچ (Paul Rentsch) دندانپزشک، هربرت ریشتر (Herbert Richter) مهندس و روبرت هاومان (Robert Havemann) شیمی‌دان، گروهی به نام "اتحادیه اروپا" بنیان نهادند که هدفش ایجاد یک اروپای متحد سوسیالیستی بر پایه آزادی‌های فردی بود.

از آنجا که این گروه از یک سو هوادار سوسیالیسم و از سوی دیگر مخالف تسلط حکومت بر مالکیت و آزادی‌های فردی بود، از سوی هیچ‌یک از قدرت‌های ضد هیتلری پیروز پس از جنگ جهانی دوم، پشتیبانی نشد.

گروه که پیش از تشکیل رسمی هم به پنهان کردن و فراری دادن یهودیان و تلاشگران ضد نازی‌ها همت گماشته بود، اینک با ارائه طرح اروپای متحد به دور از هرگونه دشمنی و بدون مرزهای سیاسی به ویژه در میان کارگران غیر آلمانی در اردوگاه‌های کار اجباری، تا ۵۰ هزار هوادار پیدا کرده بود.

از چهار بنیان‌گذار گروه سه تن اعدام شدند. تنها روبرت هاومان که در بخش پژوهشی نیروی پدافند آلمان کار می‌کرد، مصون ماند و پس از جنگ آزاد شد. هاومان در آغاز با حکومت کمونیستی آلمان شرقی همکاری کرد اما پس از چند سال به ایده پیشین خود بازگشت و به خاطر این، از همه حقوق و منصب‌هایی که به او داده بودند محروم گردید.

به این ترتیب گروه "اتحادیه اروپا" که در نبرد با حکومت نازی‌ها نقش اطلاع‌رسانی مهمی ایفا کرده بود، از هر سو مورد بی‌مهری قرار گرفت و تا همین اواخر هیچ مقام رسمی از آنها یاد نکرد. حتا هانس یوآخیم رزه (Hans Joachim Rehse) قاضی‌ای که حکم اعدام آن سه تن یادشده را امضا کرده بود از سوی دادگاهی در برلین غربی تبرئه شد.

در سال ۲۰۰۵ یادمانی به افتخار این گروه در اسرائیل برپا کردند.