۷ مارس ۱۸۳۳: بیش از ۶ هزار نامه در کمتر از ۶۰ سال

به نوشته خودش نه از زیبایی ظاهر برخوردار بود و نه از دارایی و تازه تبار یهودیش هم به این‌ها اضافه می‌شد و از او زنی گرفتار مشکلات و محدودیت‌های زمان و زمانه می‌ساخت.

پس چرا هنرمندان و اندیشمندان زمان به سراغ او می‌آمدند، در نشست‌های کتابخوانی و بحث و گفتگوی او شرکت می‌کردند و پیوسته با او نامه‌نگاری داشتند؟ او که بود که تا کنون چندین پژوهش ارزنده از جمله زندگینامه‌ای که فیلسوف بنام هانا آرنت (Hannah Arendt) نوشته، درباره زندگی و آثارش منتشر شده است؟

• به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید!

در آغاز سده ۱۹ راهل لوین (Rahel Levin) که پس از ازدواج نام فارنهاگن فن انزه (Varnhagen von Ense) را پذیرفت، تنها کسی بود که در خانه کوچک خود زن و مرد، دارا و ندار، اشرافی و شهروند عادی و یهودی و مسیحی را در جلسات ادبی گرد هم می‌آورد و همین کار او را به نماد زن خودآگاه در برلین آن زمان تبدیل کرده بود. هرچند یهودی‌ستیزی در آغاز سده ۱۹ نیز در جامعه آلمان کم نبود.

اما علت اهمیت و ماندگاری راهل فارنهاگن نمی‌توانست تنها آن مهمانی‌ها بوده باشد. هم‌عصرانش او را زنی بی‌باک و یکرنگ و سخنانش را شیرین و سنجیده ارزیابی کرده‌اند و نامه‌های او به بزرگان ادب و اندیشه مانند گوته، هاینه و فریدریش اشلگل و پاسخ‌های ایشان همه نمودار فکر روشن و آگاهی او از ادب و هنر‌اند.

بی‌گمان از بخت خوش و حسن تصادف بود که او پس از شکست در دو عشق، با کارل آگوست فارنهاگن فن انزه (Karl August Varnhagen von Ense) آشنا شد و در سال ۱۸۰۸ با او ازدواج کرد.

اگر راهل زن پراحساس و اندکی بی‌نظم بود، همسرش نویسنده بردبار و تیزبینی بود که با گردآوری و انتشار ۶ هزار نامه و آثار دیگر راهل فارنهاگن این زن خودآگاه را به آیندگان شناساند و جاودانه ساخت.

راهل فارنهاگن فن انزه در ۶۲ سالگی در برلین درگذشت.

آثار او در ۱۰ جلد در کتابخانه دولتی برلین در دسترس است. هم اکنون در چند شهر آلمان از جمله کلن و برلین خیابان‌هایی به یاد او نامگذاری شده‌اند.