1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۵ اوت ۱۸۹۵: ويولن دوم ماركسيسم

اسکندر آبادی۱۳۹۵ مرداد ۱۵, جمعه

۱۲۱ سال پيش در چنين روزی فريدريش انگلس در لندن درگذشت. انگلس بر خلاف ماركس تنها نظرپرداز نبود. او با ۱۲ زبان از جمله فارسی و عربی آشنا بود.

https://p.dw.com/p/1JaOG
عکس: Engels-Haus Wuppertal

پدر فريدريش انگلس Friedrich Engels كه نام خود را بر فرزندش نهاد، كارخانه بزرگ پارچه‌بافی داشت و سهام آن كارخانه در انگليس را به او واگذاشت و فريدريش ۱۷ ساله را برای آموزش چم و خم تجارت پيش از پايان دبيرستان برای تكميل دوره مديريت بازرگانی به شهر برمن و بعدها به لندن و منچستر فرستاد.

۲۱ ساله بود كه برای گذراندن خدمت يكساله نظام به برلين رفت و در آنجا در كنار آموزش‌های نظامی به كلاس‌های فلسفه در دانشگاه می‌رفت و چيزی نگذشت كه نخستين جزوه فلسفی خود را در دفاع از ديدگاه‌های هگل را منتشر كرد.

فريدريش انگلس كه هوش سرشار و سخت‌كوشی را با هم داشت، توانست در كنار موفقيت‌های بازرگانی و بورس‌بازی‌، نيازهای معنوی خود را هم برآورد.

او با ۱۲ زبان از جمله فارسی و عربی آشنا بود و در كمترين مدت می‌آموخت و می‌نوشت. ۲۲ ساله بود كه با كارل ماركس آشنا شد و از آن پس نزديک‌ترين يار او تا هنگام درگذشتش باقی ماند.

به گفته ماركس اگر انگلس او را از نظر مادی و معنوی پشتيبانی نمی‌كرد، او هرگز نمی‌توانست به زندگی و كار خود ادامه دهد.

انگلس بر خلاف ماركس تنها نظرپرداز نبود. او همسرش را از ميان كارگران برگزيد و نخستين نوشته‌ای كه در ۱۹ سالگی در يک مجله چاپ كرد، انتقادی تند از شرايط سخت كارگران در زادگاهش ووپرتال بود.

۲۸ ساله بود كه "مانيفست حزب كمونيست" را به همراهی ماركس منتشر كرد و در آن كارگران را به اتحاد و انقلاب فراخواند و در پی آن از سوی پليس امنيتی تحت پيگرد قرار گرفت و به انگليس گريخت و تا پايان عمر در آنجا ماند.

اگرچه انگلس خود را از روی فروتنی "ويلون دوم اركستر انقلاب كارگری‌" می‌دانست، اما او به ويژه در شاخه فلسفه ديالكتيك آثار ماندگاری دارد كه برجسته‌ترين آنها "ديالكتيک طبيعت" است كه در آن به علوم طبيعی و تشريح آن از راه فلسفه ديالكتيک پرداخته است.

فريدريش انگلس در ۷۴ سالگی در پايتخت انگليس درگذشت.