1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۷ اوت ۱۷۷۰: نظریه‌پرداز برنهاد، برابرنهاد و هم‌نهاد

اسکندر آبادی۱۳۹۵ شهریور ۶, شنبه

۲۴۶ سال پيش در چنين روزی گئورگ ويلهلم فريدريش هگل، در اشتوتگارت زاده شد. هگل كه در جوانی هوادار سرسخت انقلاب فرانسه و محدوديت قدرت پادشاهان بود، رفته رفته محافظه‌كار و هوادار حكومت استبدادی پروس شد.

https://p.dw.com/p/1JmxX
عکس: picture-alliance/Isadora/Leemage

پيشينيان گئورگ ویلهلم فريدريش هگل Georg Wilhelm Friedrich Hegel همگی كارمندان بلندپايه دولت‌ بودند ولی پدرش اصرار داشت كه او يک روحانی مسيحی بار آيد. به همین دلیل او را به يک آموزشگاه عالی در توبينگن فرستاد كه به سخت‌گيری با شاگردان مشهور بود.

در ۲۳ سالگی تحصيل دانشگاهی در چند رشته را به پايان رساند. از آغاز می‌خواست به تدريس در دانشگاه بپردازد اما نخست برای تأمين زندگی مجبور شد شش سالی را در شهرهای برن در سوئيس و فرانكفورت در آلمان به عنوان معلم سرخانه كار كند.

۲۹ ساله بود كه برای نخستين بار به عنوان دانشيار به دانشگاه يِنا راه يافت و از آن پس با وقفه‌های بلند و كوتاه به عنوان استاد فلسفه سرانجام در برلين به تدريس پرداخت.

۳۶ ساله بود كه اثر پيچيده "پديدارشناسی روح" را منتشر كرد. برخی بر اين باورند كه منظور او از "روح مطلق جهان" در اين اثر، ناپلئون بناپارت بوده كه در آن هنگام سرزمين‌های آلمان را تصرف كرده بود.

در فلسفه سخت فهم هگل، تاريخ جايگاه ويژه‌ای دارد. او كه برجسته‌ترين نماينده فلسفه ايده‌آليسم است، ذهن را اصل و برتر از عين يا واقعيت خارج از ذهن می‌داند و همه‌چيز را به ياری نظام ديالكتيكی خود بيان می‌كند.

به باور او هر پديده‌ای نخست به صورت "تِز" یا "برنهاد" ظاهر می‌شود، اين "تِز" هميشه ضد يا همان آنتی‌تِز يا "برابرنهاد" خود را به همراه می‌آورد و در پايان، از آميختگی اين دو امر ناقص، سنتِز يا "هم‌نهاد" كه كامل‌تر است زاييده می‌شود. برای نمونه هستی، نيستی را در خود دارد و نتيجه درآمیزی اين دو "شدن" خواهد بود.

بعدها ماركس با بهره‌گيری از نظام ديالكتيكی هگل پايه فلسفه خود را ريخت.

هگل كه در جوانی هوادار سرسخت انقلاب فرانسه و محدوديت قدرت پادشاهان بود، رفته رفته محافظه‌كار و هوادار حكومت استبدادی پروس شد.

گئورگ ويلهلم فريدريش هگل در ۶۱ سالگی در برلين درگذشت.