۲۵ ژانویه ۱۸۸۶: چیرگی موسیقی بر سیاست

پدرش استاد باستان‌شناسی بود و هرچه در توان داشت را برای شکوفایی استعداد موسیقی فرزند به کار برد. ۲۴ ساله بود که ارکستر بلندآوازه فیلارمونیک اشتراسبورگ را رهبری می‌کرد و از آن پس در شهرهای گوناگون، رهبر ارکسترهای بزرگ بود تا اینکه در سال ۱۹۲۰ به رهبری ارکسترهای "اوپراهای رسمی" انتخاب و جانشین آهنگساز مشهور زمان خود ریشارد اشتراوس (Richard Strauss) شد و سرانجام به مقام رهبری سرشناس‌ترین ارکستر آلمان، ارکستر فیلارمونیک برلین رسید.

ویلهلم فورتونگلر (Wilhelm Furtwängler) به زندگی خانوادگی چندان پایبند نبود و فرزندان او هرکدام از همسر دیگری بودند. اما آشنایان و نوازندگانی که زیر دست او کار می‌کردند، او را در حرفه هنری‌اش فردی کامل تصویر می‌کنند که از هر سه خصلت لازم برخوردار بوده است: «دقت، سرعت و جرأت».

می‌گویند با نگاه نافذش همه چیز را به اعضای ارکستر می‌فهماند؛ به گونه‌ای که به هنگام رهبری از دست و پا و سر و حرکات چهره‌اش برای نشان دادن میزان‌ها و حالت‌های نواختن تک تک ساز‌ها استفاده می‌کرد.

خودش می‌گفت: «آخرین و عالی‌ترین هدفی که یک رهبر ارکستر می‌تواند به آن برسد، رهبری اجرای یک ملودی لگاتو (Legato) یعنی پیوسته است به طوری که شنونده جریان یک رودخانه زنده‌ را حس کند که گویی نفس می‌کشد.»

اهمیت فورتونگلر برای اجراهای ارکسترهای بزرگ آلمان چنان بود که با وجود انتقادهای او به نازی‌ها و امتناع او از عضویت در حزب حاکم آن‌ها، او را از کارش برکنار نکردند و حتا به معاونت ریاست ارکسترهای دولتی گماردند.

این مقام پس از جنگ جهانی و شکست نازی‌ها فورتونگلر را نزد برخی از هنرمندان به شخصیت پرسش‌برانگیزی تبدیل کرد. آن‌ها می‌گفتند چرا فورتونگلر از رهبری ارکستر‌ها در دوره نازی‌ها دست نکشیده است. او اما در پاسخ موسیقی را بر سیاست برتری می‌داد.

ویلهلم فورتونگلر دو سال پس از جنگ از اتهام همکاری با نازی‌ها تبرئه شد و به سر کار خود به عنوان رهبر ارکستر فیلارمونیک برلین بازگشت و تا آخر عمر در این مقام فعالیت کرد. او در دسامبر ۱۹۵۴ در ۶۸ سالگی در زادگاهش درگذشت.