1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۳ ژوئیه ۱۹۰۲: نخستین زنی که در آلمان دکترای فیزیک گرفت

اسکندر آبادی۱۳۹۵ مرداد ۲, شنبه

۱۱۴ سال پیش در چنین روزی اِلزا نویمان در برلین درگذشت.

https://p.dw.com/p/1JUR2
Physikerin Elsa Neumann
عکس: gemeinfrei

الزا نویمان (Elsa Neumann) در برلین زاده شد و در خانواده فرهیخته‌ای رشد کرد.

از آن‌جا که در آن زمان زنان را رسما به دانشگاه‌ها راه و به آن‌ها اجازه تحصیل عالی نمی‌دادند، الزای نوجوان نخست به شغل آموزگاری روی آورد که در آن هنگام پیش‌شرط تحصیل دانشگاهی نداشت. اما او که بی‌اندازه به رشته‌های فیزیک و شیمی علاقه‌مند بود، نزد چندین استاد دانشگاه درس خصوصی گرفت تا بتواند به عنوان مستمع آزاد به دانشگاه راه یابد.

۲۲ ساله بود که تحصیل آزاد دانشگاهی در برلین و گوتینگن را آغاز کرد. هربار برای ورود به کلاس‌های استادان باید اجازه ویژه می‌گرفت. او با پافشاری خستگی‌ناپذیری توانست نُه ترم فیزیک، شیمی، ریاضیات و فلسفه بخواند و از سوی چند استاد بنام از جمله ماکس پلانک پشتیبانی شود.

۲۶ ساله بود که با اجازه ویژه و استثنایی وزارت آموزش عالی وقت توانست دوره دکترا را در برلین آغاز کند و در کمتر از یک سال تز دکترایش را درباره "ظرفیت فعال‌سازی الکترودهای برگشت‌پذیر" بنویسد که یک سال بعد در معتبرترین مجله رشته خودش به نام "سالنامه‌های فیزیک" (Annalen der Physik) منتشر شد. این مجله از سال ۱۷۹۹ در آلمان منتشر می‌شود و کشف‌های تاریخی رشته فیزیک را ثبت می‌کند.

از آنجا که الزا نویمان به عنوان فیزیکدان زن آینده شغلی روشنی نداشت، پس از اخذ درجه دکترا، در آزمایشگاه‌های خصوصی شیمی در برلین به کار پرداخت و یک ماه پیش از آنکه سی سالش تمام شود به علت وقوع انفجار به هنگام انجام یک آزمایش، جان سپرد.

دو سال پیش از درگذشتش انجمن "وام بی‌بهره به دانشجویان زن" را به همراه هم‌فکرانش تاسیس و اداره کرد.

الزا نویمان در ۲۹ سالگی در زادگاهش درگذشت.