1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۲ مارس ۱۸۳۲: ایرانیان او را حافظ آلمان می‌دانند

اسکندر آبادی۱۳۹۵ فروردین ۳, سه‌شنبه

۲۲ مارس ۱۸۳۲: ۱۸۴ سال پیش در چنین روزی یوهان ولفگانگ گوته در وایمار درگذشت. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1IGdB
Johann Wolfgang von Goethe Dichter
عکس: picture alliance/akg-images

سخن درباره گوته که آثارش باز به تازگی در ۱۴۳ جلد چاپ شده و از زمان درگذشتش تا کنون روزی نیست که درباره‌اش کتاب یا مقاله ای منتشر نشود، آسان نیست.

یوهان ولفگانگ فن گوته (Johan Wolfgang von Goethe) در سال ۱۷۴۹ در خانواده‌ای مرفه در فرانکفورت زاده شد. او در لایپزیگ حقوق خواند و دکترای خود را در این رشته از دانشگاه استراسبورگ گرفت؛ در ۲۶ سالگی به دربار کارل آگوست (Karl August) والی وایمار رفت و تا پایان عمر در این شهر ماند و سالیان زیادی به عنوان وزیر مشاور در خدمت حکومت آنجا بود.

گوته در دوره نخست کار هنری‌اش، زیر تاثیر جنبش "توفان و تلاطم" (Sturm und Drang) ‌قرار داشت و داستان‌ها و نمایشنامه‌های عاطفی‌ای مانند "گوتس برلیشینگن" و "اگمونت" را نوشت. جنبش "توفان و تلاطم"، در برابر جنبش روشنگری آلمان، احساسات را در مقابل خرد، برجسته می‌کرد. اهمیت این دوره از کار گوته در آفرینش رمان‌هایی چون "رنج‌های ورتر جوان" بود که برای نخستین بار بازگفت ذهن قهرمان داستان را در رمان برجسته می‌کرد.

دوره دوم زندگی ادبی گوته صرف آفرینش آثاری شد که بر پایه شیوه‌های ادبی کهن اروپا استوارند. در این دوره است که گوته جلد اول مشهورترین منظومه خود، "فاوست" را می‌آفریند. این اثر تا پایان زندگی‌اش با او همراه است و او حتی یک ماه پیش از مرگ تغییراتی در جلد دوم آن داد.

گوته در دوره پایانی زندگی ادبی خود، که می‌توان آغاز آن را با شکست و برکناری ناپلئون بناپارت هم‌زمان دانست، جنبه جهانی موضوع‌ها و مضمون‌های ادبی را در آثارش برجسته می‌کند. در این دوره از یک سو در برخی از آثارش جای پای خردگرایی عصر روشنگری را می‌بینیم و از سوی دیگر استحاله فرد در اجتماع و چهره عرفان شرقی را مشاهده می‌کنیم.

گوته در سال ۱۸۱۹ "دیوان غربی شرقی" را می‌نویسد. این همان کتابی است که گوته را در میان ادب‌دوستان ایرانی مشهور و محبوب ساخته است. او مفهوم "ادبیات جهانی" را در برابر ادبیات ملی یا غربی یا کلاسیک یونانی قرار داد و می‌خواست پا از شناخته‌ها و عادات و آداب ادب آن زمان فراتر گذارد. او به این منظور سفری به انگارستان شرق و به ویژه به شیراز می‌کند و در پندار خود با حافظ به گفتگو می‌نشیند.

گوته در ۸۳ سالگی در شرق آلمان درگذشت.