1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۱ ژوئن ۱۸۵۶: ریشه‌یاب زبان آلمانی

اسکندر آبادی۱۳۹۵ تیر ۱, سه‌شنبه

۱۶۰ سال پیش در چنین روزی فریدریش کلوگه زبان‌شناس در شهر کلن در غرب آلمان زاده شد.

https://p.dw.com/p/1J9Aj
Friedrich Kluge
عکس: Gemeinfrei

از دوران کودکی فریدریش کلوگه (Friedrich Kluge) آگاهی بسیاری در دست نیست. همان‌قدر می‌دانیم که در ۱۸ سالگی وارد دانشگاه شد و در دانشگاه‌های لایپزیگ، استراسبورگ و فرایبورگ زبان‌شناسی و ادبیات خواند و در ۲۲ سالگی دکترای خود را در رشته زبان‌ها و ادبیات نوین از دانشگاه استراسبورگ گرفت و دو سال پس از آن در رشته‌های زبان آلمانی و انگلیسی به مقام فوق دکتری رسید.

۲۸ ساله بود که به عنوان استاد، تدریس در دانشگاه‌های گوناگون آلمان را آغاز کرد. کلوگه از همان آغاز کار به گویش‌های محلی و صنفی معمول در زبان آلمانی توجه ویژه‌ای داشت و ریشه بسیاری از واژه‌های کهن را در این زبان‌های ساختگی مردم می‌جست.

او نوشتارهای پژوهشی ماندگاری در لهجه محلی سرزمین بادن و همچنین در زبان‌های مرسوم میان دانشجویان، ملوانان و قاچاقچیان آلمان دارد که هرکدام برای مکالمات پنهان به کار می‌بردند.

۲۷ ساله بود که اولین چاپ واژه‌نامه ریشه‌یاب زبان آلمانی را منتشر کرد که تا کنون به چاپ ۲۵ رسیده و مهم‌ترین اثر در نوع خود و مورد قبول همه فرهیختگان آلمان است. کلوگه برای ادامه این کار از سال ۱۹۰۰ به مدت ۱۴ سال مجله‌ای با عنوان "پژوهش در واژه‌های آلمانی" (Deutsche Wortforschung) منتشر می‌کرد که هم اکنون از مجموعه‌های مرجع زبان‌شناسان زبان آلمانی است.

از آن‌جا که زبان‌های آلمانی و فارسی هردو از تیره زبان‌های هند و اروپایی‌اند، واژه‌نامه کلوگه برای زبان‌شناسان ایرانی هم اهمیت بسیار دارد به ویژه که او در کتاب خود به ریشه فارسی بسیاری از واژه‌های آلمانی اشاره کرده است. او افزون بر این کتابی با عنوان "از لوتر تا لسینگ" دارد که مجموعه مقالاتش درباره تاریخ زبان آلمانی را دربر می‌گیرد.

فریدریش کلوگه در ۷۰ سالگی در شهر فرایبورگ در جنوب آلمان درگذشت.