1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۱۷ اوت ۱۷۷۶: پادشاهی روادار، سیاستمداری مدرن

اسکندر آبادی۱۳۹۵ مرداد ۲۷, چهارشنبه

۱۷ اوت ۱۷۷۶: ۲۴۰ سال پيش در چنين روزی فريدريش دوم يا كبير، پادشاه پروس در شرق آلمان درگذشت. جناح‌های مختلف و متضاد آلمانی او را پادشاهی محبوب و سياستمداری مدرن معرفی می‌كنند.

https://p.dw.com/p/1JjK0
عکس: Imago/Hohlfeld

پدر فريدريش كبير، پادشاه پروس، يعنی سرزمين‌های شرقی آلمان، فرزندش را از شش سالگی به وليعهدی خود برگزيد و از آن پس او را برای تربيت نظامی و زمان‌مند به دست مربيان سختگير سپرد. اما وليعهد جوان مخفيانه زبان لاتين، ادبيات، تاريخ، فلسفه، نواختن فلوت و تئوری موسيقی آموخت و پس از افشای راز با فريدريش پدر به سختی درگير شد.

۱۸ ساله بود كه به كمک يكی از نزديكانش دست به فرار از كاخ به سوی فرانسه زد ولی رازش آشكار و يار و ياورش جلوی چشمش اعدام شد.

۲۱ ساله بود كه به تصميم پدرش به ازدواج با شاهزاده اليزابت Elisabeth تن داد ولی اين پيوند بی‌فرزند ماند. به‌ويژه كه تاريخ‌دانان احتمال می‌دهند، فريدريش كبير همجنسگرا بوده باشد.

۲۸ ساله بود كه با مرگ پدرش به پادشاهی رسيد و كوشيد "خودكامه‌ای روشنفكر و دادگر" باشد. شكنجه و اعتراف‌گيری به زور را ممنوع كرد، رواداری با دگرانديشان و هواداران آيين‌های غير مسيحی را برقرار ساخت، دستور داد سانسور را محدود و تحصيل برای كودكان را اجباری كنند و به مردم عادی اجازه داد برای هر كاری به پادشاه عريضه بنويسند.

از آنجا كه فريدريش از يک‌سو در پيروزی‌های نظامی و از سوی ديگر در كشورداری، هنر و ادبيات برجسته و كامياب بود، تا به امروز جناح‌های مختلف و متضاد آلمانی او را پادشاهی محبوب و سياستمداری مدرن معرفی می‌كنند.

نازی‌ها او را به خاطر پيروزی در جنگ‌های هفت‌ساله با اروپای شرقی و ثبت آلمان به عنوان يكی از ابرقدرت‌های اروپا می‌ستايند و روشنفكران آزادانديش به او به خاطر اصلاحات اجتماعی و انديشه روشنگرانه و ارتباطش با ولتر و فيلسوفان و روشنفكران ديگر می‌بالند.

فريدريش كبير در ۷۳ سالگی در شهر پوتسدام درگذشت.