۱۶ فوریه ۱۹۷۱: گام کوچکی به سوی برابری زن و مرد

بی‌گمان واژه‌های فرانسوی مادام و مادمازل که مترادف "بانو" و "دوشیزه" هستند را می‌شناسید.

واژه دوشیزه در زبان آلمانی "fräulein" است که ترجمه تحت اللفظی آن "بانوچه" یا "خانمک" می‌شود. پسوند "لاین" (lein) یا "شن" (chen) همان "ک" تصغیر یا "چه" در زبان فارسی است.

در حالی‌که در نامه‌ها و نوشته‌های رسمی، مردان همیشه "هِر" (Herr) یعننی آقا خطاب می‌شدند، به زنانی که ازدواج نکرده بودند "فرویلاین" (fräulein) می‌گفتند که گونه‌ای از نابرابری در خود پوشیده داشت.

خانم یا به آلمانی "فراو" (Frau) تنها به زنانی می‌گفتند که ازدواج کرده باشند یا طبق بخش‌نامه وزارت کشور آلمان در سال ۱۸۶۹ پادشاه خطاب این واژه را برای ایشان مجاز کرده باشد.

در واقع از نگاه تاریخ زبان آلمانی واژه‌های "فراو" و "فرویلاین" هردو نشان نجیب‌زادگی و احترام بودند در حالی که "زنان عادی" را "ویب" (Wib) یا "وایب" (Weib) خطاب می‌کردند. تازه در سده ۱۹ میلادی معمول شد که به همه زنان مجرد "فرویلاین" بگویند.

پس از فروپاشی امپراتوری در آلمان، کوشش‌هایی برای حذف واژه دوشیزه در نامه‌های اداری و نوشته‌های رسمی صورت گرفت، اما تازه پس از جنگ جهانی دوم و استقرار دوباره دموکراسی در آلمان، هرچه جنبش آزادی زنان بیشتر پا می‌گرفت، مخالفت با واژه دوشیزه هم شدیدتر می‌شد به ویژه که تعبیر و تعریف خانواده و زندگی مشترک هم رفته رفته دچار دگرگونی می‌شد.

جامعه آلمان با زنانی روبرو شده بود که رسما ازدواج نکرده بودند ولی فرزند داشتند یا حتا زنانی که به علت همجنس‌گرابودن با دوست دختر خود زندگی می‌کردند. این زنان به هیچ رو حاضر نبودند به علت تعبیر سنتی از زن مزدوج آنها را فرویلاین خطاب کنند.

با بالا گرفتن شکایت‌های مجامع رسمی زنان، وزارت کشور سر انجام در روز ۱۶ فوریه ۱۹۷۱ رسما استفاده از واژه "فرویلاین" را در نامه‌ها و نوشته‌های اداری و رسمی ممنوع اعلام کرد تا هم‌پای مردان که همیشه "آقا" خطاب می‌شوند، زنان را "خانم" خطاب کنند.