1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۱ ژوئیه ۱۶۴۶: رگبار ایده‌ها در کار رشته‌ها

اسکندر آبادی۱۳۹۵ تیر ۱۱, جمعه

۱ ژوئیه ۱۶۴۶: ۳۷۰ سال پیش در چنین روزی گوتفرید ویلهلم لایبنیتس در شهر لایپزیگ در شرق آلمان زاده شد.

https://p.dw.com/p/1JF8L
Porträt des Philosophen Gottfried Wilhelm Leibniz
عکس: picture-alliance/akg-images

پدر لایبنیتس (Leibniz) استاد حقوق و فلسفه و مادرش هم از خانواده‌ای فرهیخته‌ بود. در هشت سالگی بدون هیچ آموزگاری از روی کتاب‌های پدرش زبان لاتین را آموخت و در ۱۲ سالگی زبان رمزی برای بیان اصول ریاضی اختراع کرد. ۱۵ ساله بود که به دانشگاه لایپزیگ راه یافت و در اصل می‌توانست در ۲۰ سالگی دکترای حقوق بگیرد. اما استادان دانشگاه به خاطر سن کمش این درجه را به او ندادند.

در خاطراتش می‌نویسد: «صبح‌ها که بیدار می‌شوم، آن‌قدر ایده خلاق در ذهن دارم که روز برای نوشتن آنها کافی نیست.»

لایبنیتس که بیشتر به عنوان فیلسوف شناخته ‌شده است، در اکثر رشته‌های علمی اظهار نظرهای جدی دارد. او یک ماشین حساب اختراع کرد و "دستگاه اعداد دودویی" (Binary Number) یعنی پایه سیستم‌های دیجیتال امروزه را نشان داد. طرح حمله فرانسه به مصر را ریخت و برنامه مفصلی را برای اصلاح قوانین ولایت ماینس تدوین کرد. او برای نخستین بار چین و خط و زبان آن کشور را به اروپاییان شناساند، نوشته‌ها و کتیبه‌های باستانی را ترجمه کرد و در فلسفه خردگرایی گام‌های ماندگاری در چارچوب عصر روشنگری برداشت.

او جهان ما را بالقوه بهترین جهان ممکن می‌دانست و وحدت را سرچشمه تنوع و کثرت می‌خواند. از دید او دانش‌ها همه در اصل یکی هستند و بسیاری از گونه‌هایی که ما در جهان می‌بینیم تنها پدیده‌های وحدتند.

لایبنیتس که ریاضیدان بزرگی هم بود، به پیروی از فیثاغورس اعداد را سرچشمه جهان می‌شمرد. او می‌گفت که خداوند جهان را از هیچ و به این خاطر نیکو و با نظم و ترتیب آفریده و این حقیقت را می‌توان از نظمی دریافت که در اعداد، یعنی سرچشمه همه رازهای جهان، وجود دارد. او جهان را متشکل از واحدهایی می‌دانست که آن‌ها را "مُناد" (Monade) می‌نامید؛ می‌گفت که این واحدها توسط خداوند با یکدیگر متحد شده و این چنین جهان ما را حفظ می‌کنند.

گوتفرید ویلهلم لایبنیتس در ۷۰ سالگی در هانوفر درگذشت.